Diş çürüğü genellikle ağız kokusu ve kötü bir görüntüye neden olacağından oldukça rahatsız edici bir sağlık sorunudur. Bununla birlikte köklere kadar inmiş olan çürümelerde şiddetli diş ağrısı görülmektedir. Bu durum ileri vakalarda dayanılmaz bir hal alıp, acil müdahale gerektirebilir. Bu nedenle yaşanan sağlık probleminin ileri evreye gelmesini beklemeden müdahale edilmesi gerekmektedir. Aksi halde hastanın maruz kalacağı şikayetler daha şiddetli bir şekilde kendini göstererek, diş kayıplarının yaşanmasına neden olabilir.
Çürük Diş Nedir?
Diş minesinin ve dişlerin dış sert yüzeyinin hasar görmesine veya tahrip olmasına bağlı olarak gelişen sağlık sorunu diş çürüğü olarak adlandırılmaktadır. Genellikle gün içinde diş yüzeylerinde yapışkan formda bakteri barındıran bir plak oluşmaktadır. Özellikle şekerli yiyecek ve içeceklerin sıklıkla tüketildiği durumlarda bu plaklar daha da artmaktadır. Hatta bunun yanında plakların içinde bulunan bakteriler, dişin minesini tahrip edecek olan bir asit üretmektedir. Plakların sahip olduğu yapışkan yapı se bu asitlerin devamlı diş yüzeyine sürtünmesine neden olarak hasar yol açar. Doğal olarak dişin sağlam olan yüzeyi zaman içinde yavaş yavaş parçalanır.
Diş yüzeyi parçalandıktan sonra boşluklar veya çürük oluşumları meydana gelmektedir. Bununla birlikte diş yüzeylerine kıyasla diş kökleri daha hassas olduğundan çürümeye aynı oranda yatkındır. Soğuk ve sıcağa karşı çok duyarlı olan çürükler her yaş grubunda görülebilmektedir. Genellikle çocuklarda ve gençlerde yüzeyde oluşan çürükler meydana gelmektedir. Ancak elli yaşın üzerinde olan kişilerde diş çürümesi çok daha derinde, köklerde meydana gelir.
Çürük Diş Belirtileri
Çürümüş bir dişin kişiye vereceği rahatsızlıklar bir hayli fazla ve can sıkıcıdır. Bununla ortaya çıkan belirtiler, çürüğün ortaya çıktığı yere ve derinliğine göre değişmektedir. Buna bağlı olarak ön diş çürüğü ile arka tarafta oluşanlar arasında semptom farkları bulunmaktadır. Eğer yeni oluşmuş bir çürüme varsa, bu durumda hiç belirti görülmeyebilir. Ancak ağrımayan çürük dişe rağmen ilerlemeyi önlemek ve erken teşhis için en az altı ayda bir düzenli muayene gerekmektedir. Muayenelerinize düzenli olarak gittiğiniz takdirde, çok büyük diş hasarları ve şikayetleri ile karşılaşma olasılığınız ortadan kalkar.
Bunların yanında genel olarak görülen belirtiler şunlardır:
- Dişlerde aniden ortaya çıkan ağrı,
- Aşırı sıcak veya soğuk gıdaları tüketirken keskin bir ağrı hissedilmesi,
- Gözle görülür derecede çürükler ve boşluklar,
- Yüzeyde ortaya çıkan kahverengi veya siyah diş çürüğü,
- Normalde daha hassas olan dişler,
- Çürük diş kırılması,
- Herhangi bir gıdanın ısırılması sonucu ağrı hissedilmesi.
Diş Çürüğünün Nedenleri
Dişlerde çürümeye neden olan ana faktör, diş üzerinde plak oluşmasıdır. Buna neden olan etkenler ise çok şekerli gıdaların tüketilmesi veya asitli içeceklerin sık olarak tüketilmesidir. Bu gıdaların tüketilmesi ile birlikte diş temizliğinin de düzenli olarak yapılmaması sonucu bu sağlık sorunu meydana gelmektedir. Bakterilerin daha hızlı ve kolay bir şekilde ağız içinde yayılmalarına olanak sağlaya bu durum ilerlediği takdirde diş kayıplarına neden olabilmektedir. Plaklardan önce diş tartarları ve taşları oluşmaktadır. Oluşan bu tartar ve taşlar, plakların temizlenmesini güçleştirerek, bakterilerin içerde barınması için bir koruma sağlar. Bunun sonucunda çürükler oluşur.
Dişte çürük oluşumunu engellemek için alınabilecek en iyi tedbirlerden biri düzenli ağız bakımı ve uzman bir hekim tarafından yapılacak olan diş temizliği işlemidir. Rutin aralıklarla diş yüzeyinde oluşa taş ve tatarların temizlenmesi halinde çürük oluşma riski en aza inmektedir.
Bebeklerde Diş Çürümesi
Bebeklerde görülen diş çürükleri genel olarak şekerli gıdaların ve içeceklerin çok fazla tüketilmesi sonucunda meydana gelmektedir. Düzenli olarak ağız bakımı yapılmayan çocuklar ve bebeklerin bu tür gıdaları tüketmesi sonucu diş yüzeylerinde aynı yetişkinlerde olduğu gibi tartarlar meydana gelir ve plaklar oluşur. Dişlere tutunan şeker bir süre sonra ağızda bulunan bakterilere karışarak, asit üretimini artırmaktadır. Oluşan asit zamanla dişlere sürtünerek tahrip olmasına neden olur.
Çürük Diş Teşhisi
Çürük dişler ile bir hekime başvurduğunuz zaman öncelikle hekim tarafından detaylı bir ağız muayenesi yapılır. Bununla birlikte ağrıların ne zaman başladığı, ne kadar devam ettiği vb. gibi soruları kapsayan sağlık öykünüz alınmaktadır. Ardından dişlerin genel fiziki görünümünü inceleyebilmek için bir röntgen çekilmektedir. Bu röntgen incelemesinde dişlerin yapısı, çürüklerin nerede oluştuğu ve nereye kadar ilerlediği vb. gibi ayrıntılı veriler elde edilir. Aynı zamanda çekilmesi gereken diş olup olmadığına da bakılmaktadır. Teşhis edilen çürüğün durumuna göre hekim tarafından en uygun tedavi belirlenerek uygulanır.
Çürük Diş Tedavisi
Diş çürüğü tedavisi, oluşan çürüğün şiddetine göre farklı şekillerde uygulanabilmektedir. Ancak bu tedavinin başarılı olabilmesi için mutlaka düzenli diş muayenelerinin yapılması gerekir. Boşlukların daha yeni oluşmaya başladığı bir evrede teşhis edilen çürükler için genellikle florür tedavisi uygulanmaktadır. Diş macunlarının içinde bulunan florür miktarından çok daha fazlası bu tedavi esnasında kullanılmaktadır. Bununla birlikte verilen florür sıvı veya jel gibi farklı formlarda olmaktadır. Genellikle çürüklerin oluşmaya başlamadığı durumlarda kesin tedavi seçeneği olarak tercih edilmektedir.
İlerlemiş olan çürüklerde genellikle diş çürüğü temizleme işlemi ve ardından dolgu yapılır. Yapılan diş dolgusu, ağız ve diş sağlığını korumak için uygulanması gereken pratiklerin yerine getirilmesi halinde uzun yıllar hasar almadan kullanılabilmektedir. Çürük tedavisinde çok geç kalınan durumlarda ise, kron tedavisi kullanılmaktadır. Kron kaplamalar dişin yerini tutarak, diş yüzeyini hala kullanılabilir bir hale getirir. Bunların dışında çürüyen dişin diş köklerine zarar verdiği durumlarda da kanal tedavisi uygulanmaktadır. Dişlerin tamamen fonksiyonunu kaybettiği durumlarda ise çürük diş çekimi yapılmaktadır.
Kanal Tedavisi
Kanal tedavilerinin uygulanabilmesi için diş yüzeylerinin henüz fonksiyonlarını yitirmemiş olması gerekmektedir. Bununla birlikte çürüklerin diş köklerine zarar verdiği durumlarda uygulanmaktadır. Bu işlem esnasında dişin sert dokusunda bulunan doğal boşluktaki yumuşak doku yerinden çıkarılmaktadır. Ardından açılan boşluk başka bir madde ile doldurulmaktadır. Kanal tedavisi, ileri derecede çürük diş için sıklıkla uygulanmaktadır.
Çürük Dişler Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavisi yapılmamış olan çürükler zaman içinde ilerleyerek, daha uzun seanslar gerektiren kanal tedavilerine neden olurlar. Bununla birlikte bu rahatsızlığın genellikle böbrek, karaciğer ve kalp hastalıklarının bir tetiklediği de bilinmektedir. Tedavisi yapılmamış olan çürükler, kötü bir görünüme ve ağız kokusuna neden olacağından sosyal hayatı olumuz etkiler. İleri evrede diş kayıpları da yaşanarak, dişlerin kayması vb. gibi sorunlar da görülebilmektedir.
Diş Çürüğü Ne Gibi Hastalıklara Yol Açar?
Dişlerde çürümenin olması genel olarak romatizma, kalp hastalıkları ve şeker hastalığına neden olan faktörler arasındadır. Bunula birlikte ağız içinde bulunan içi çürük dişlerde oluşan bakterilerin yutulması nedeniyle sindirim sisteminde ve böbreklerde çeşitli hastalıklar ortaya çıkabilmektedir. Bağışıklık sisteminin de düşmesiyle vücut, hastalıklara açık hale gelir. Bunların yanında dişte meydana gelen çürümelerin ileri dönemlerde parkinson gibi hastalıklara da neden olduğu bilinmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Çürük diş ağrısına ne iyi gelir?
Genellikle yoğun ağrıyı gidermek için tuzlu su ile ağzı çalkalamak gibi pratik yöntemler uygulanabilmektedir. Tuz iltihabı azaltacağı için ağrıyı da gidermede yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte çok sıcak veya soğuk gıdaların alınması ağrıları tetikleyebilir. Bu nedenle tedavi gerçekleşene kadar keskin ısılarda olan gıdaların tüketilmemesi gerekmektedir. Hissedilen ağrıları gidermek için ağrı kesici tedavisi de uygulanabilir. Dayanılmaz ağrıların olması halinde bir sağlık merkezine başvurmanız önerilir.
Çürük diş iyileşir mi?
Çürüyen bir diş kendi kendine iyileşme eğilimi göstermemektedir. Bununla birlikte tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek daha ciddi bir hal alır. Böyle bir durumu fark ettiğiniz anda hemen uzman bir diş hekimine muayene olmanız gerekmektedir.
Diş çürümesi nasıl durdurulur?
Dişte çürük oluşumunu engellemek için alınabilecek en iyi tedbirlerden biri düzenli ağız bakımı ve uzman bir hekim tarafından yapılacak olan diş temizliği işlemidir. Rutin aralıklarla diş yüzeyinde oluşa taş ve tatarların temizlenmesi halinde çürük oluşma riski en aza inmektedir.