Dil Kanseri Nedir?
Dil kanseri sıklıkla dilin yüzeyinde yer alan epitel hücrelerinde ortaya çıkan kötü huylu bir tümördür. Dili oluşturan ve çeşitli görevleri olan dokuların ve bu dokuları meydana getiren hücrelerin kontrol dışı büyümesi ve çoğalması olarak da tanımlamak mümkündür. Dil kanserinin erken teşhisi çok önemlidir. Zira, tedavinin erkenden başlanılmadığı durumlarda kanser, boyundaki lenf bezleri gibi bedenin diğer organlarına yayılabilir. Metastaz riski tehlikelidir ve erken tanı çok önemlidir. Erken tanı için uzmanları iyi dinlemeli ve düzenli kontrolleri aksatmamak gerekmektedir.
Dil kanseri, genellikle ya çok az belirti gösterir ya da hiç belirti göstermez. Bu durum, dil kanserinin tehlikeli kanser türleri arasına girmesine neden olur. En yoğun karşılaşılan kanser türleri listesinde 8. sırada yer alır. Sigara ve alkol tüketen insanlarda görülme ihtimali yüksektir. Sigara ve alkol kullanan insanların, belirtilere karşı daha hassas olmaları ve titizlikle kontrollerini yaptırmaları tavsiye edilir. Dil kanseri, ağız içerisinde görülen diğer ağız tabanı, dil altı, diş eti, çene kemiği, yanak, bademcik, damak, küçük dil ve dudak kanserleri arasında en sık görülen kanserdir. Çevresinde dil kanserine yakalanan olan insanlar, dil kanseri bulaşıcı mıdır diye sorarlar. Bilindiği üzere kanserler bulaşıcı değildir. Fakat, dil kanseri oluşumunu etkileyen ve zemin hazırlayan virüs ve bakteriler, ağız yoluyla başka insanlara bulaşabilirler. Yine de bu durum, dil kanserinin bulaşıcı olduğunu göstermez.
Erken Tanının Önemi
Diğer bütün kanserlerde olduğu gibi bu kanser için de erken tanı en önemli konudur. Tümörün geldiği evreye bakılarak, cerrahi yöntemler, radyoterapi teknikleri ve kemoterapi kombinasyonundan yararlanılabilir. Erken evredeki tümörler, cerrahi yöntem ile hastanın dilinden alınır. Geriye kalan dil yapısı, hastanın rahat konuşabilmesi için genellikle yeterli olmaktadır. Dil kanserinin boyundaki lenf bezlerine hızlıca yayılım gösterebilmesi, lenf bezlerinin de tedavi planına dahil edilmesi gerektiğini gösterir.
İleri evrelerde tümörler için, dil kanseri ameliyatı sonrası konuşma konusu problemli olabilir. Çünkü hastanın dilinin büyük bir kısmı alınmıştır. Bu tarz durumlarda, vücudun başka bir noktasından alınan kas ve deri dokuları, mikro cerrahi yöntemiyle transfer edilebilir.
Erken tanı konmasında son derece geç kalınmış çok ileri evrelerde, dilin tamamı ağız tabanıyla birlikte alınır. Böyle hastalar için yine mikrocerrahi ile yeni bir dil ve ağız tabanı oluşturulmaya çalışılır. Eğer kanser tümörü çeneye yayılım göstermişse, hastanın çenesinin o bölgesi de alınır ve hastaya kemik transferi yapılarak yeni bir çene yapılır.
Dil Kanseri Türleri Nelerdir?
Dilde görülen iyi huylu tümörler papillom, granülom ve fibrom olarak sayılabilir. Kötü huylu tümörler ise şunlardır:
- Skuamöz Hücreli (Epidermoid) Kanser: Dilin dış yüzeyinde yer alan epitel alanda en yoğun görülen kanserdir. Aynı zamanda baş ve boyun bölgesi kanserleri arasında en sık karşılaşılan kanser türüdür. Baş ve boyun bölgesi kanserlerinin görülebildiği yerlere örnek olarak ağız, burun, yutak, boğaz, alt yutak ve gırtlak gösterilebilir.
- Mukoepidermoid Kanser: Dilin dış yüzeyinin içerisinde bulunan epitel dokunun içerisinde bulunan tükürük bezi hücrelerinde kanser oluşmasıdır. Bu tükürük bezi hücreleri, mikroskobik boyutlardadır. Sadece dilde değil, boyun ve baş bölgelerinde de görülebilmektedir. Bu kanser türünün temel belirtisi, dilde şişme yapmasıdır.
- Adenokistik Kanser: Bir üstteki mukoepidermoid kanserde olduğu gibi dilin yüzeyindeki epitel dokunun içerisinde yer alan mikroskobik tükürük bezi hücrelerinde karşımıza çıkar.
Dil kanseri evreleri, yaranın boyutuna ve diğer organlara sıçrayıp sıçramadığına göre farklılık gösterir. Dil kanserinin son evresi hiç kuşkusuz, aşırı büyümüş bir tümör ve farklı organlara sıçrayan bir kanserdir.
Dil Kanseri Kaç Yaşında Görülür?
Tüm ağız içerisi kanserleri arasında dil kanseriyle karşılaşma ihtimali yüzde 3’tür. 40 yaş altı insanlarda görülme ihtimali oldukça azdır. 60’lı yaşlardan sonra görülme ihtimali bir hayli artış gösterir. Kadınlara göre erkeklerde daha yoğun görülen bir kanser türüdür. Buna neden olarak, sigara ve alkol tüketiminin erkeklerde kadınlara göre daha fazla olması gösterilebilir.
Dil Kanseri Nedenleri
Dil kanseri neden olur diye sorulacak olursa, aşağıda yer alan nedenler sıralanabilir. Elbette, aşağıda yer alan nedenlerin var olması, dil kanserinin kesin olacağını işaret etmez.
- Sigara ya da diğer tütün ürünlerinin yoğun kullanımı
- Alkol tüketiminin düzenli ve çok fazla olması
- Ağız temizliğine ve sağlığına dikkat edilmemesi
- İyi oturtulamamış diş protezleri
- İnsan Papilloma Virüsü (HPV)
- Güneydoğu Asya bölgesinde sık görülen betel nut çiğneme alışkanlığı
Dil Kanseri Belirtileri
- Dilin üstünde ve genellikle yan taraflarında ortaya çıkan kırmızı ya da beyaz yara. Bu yara haftalar ve hatta aylarca geçmez ve giderek büyür.
- Dilin üstünde çıkan yaranın zamanla ağrı yapmaya başlaması ve zamanla bu ağrının kulağa vurmaya başlaması
- Yemek yerken ya da yutma esnasında dilin ağrıması
- Dil dokusunun sertleşmesi
- Nefesin kokusunun kötüleşmesi
- Zaman zaman dilin uyuşması
- Sebepsiz kilo kaybı
- Konuşurken acı hissedilmesi
Kendisinde bu belirtilerin olduğunu fark eden her hastanın, hiç vakit kaybetmeden bir kulak burun boğaz doktoruna görünmesi gerekmektedir. Doktorların da dil kanseri şüphesi duyması sonucunda biyopsi testi istenmektedir. Biyopsi testinin yapılmasıyla beraber eğer dil kanseri teşhisi koyulmuşsa, bu seferde kanserin bedenin farklı organlarına sıçrayıp sıçramadığına, kanserin boyutuna, kanserin hangi evrede olduğuna bakılması için testler yapılır. Bu noktada ultrason, bilgisayarlı tomografi ya da MR çekilebilir. Gereken görüntülemeler yapıldıktan sonra, uzman doktorlar hasta için bir tedavi planı oluştururlar.
Dil Kanserinin En Erken Belirtileri
Dil kanserinin ilk belirtileri genellikle ağızda çıkan yaralardır. Küçük dil kanseri yaraları bir türlü iyileşmez ve giderek büyümeye başlar. İlk zamanlar basit bir yara geçer diye düşünülen bu yaralar, aradan geçen haftalara ve aylara rağmen iyileşmediği gibi, giderek büyüme de gösterir. Dil kanserinin belirtileri arasında kötü ağız kokusu da bulunmaktadır. Hastanın ağzında büyüyen yara, kötü koku yapmaya başlar. Dil kanserinin belirtileri ile karşılaşan insanların aklına ilk olarak dil kanseri yaşam süresi, dil kanseri ölümcül müdür, dil kanseri öldürür mü gibi sorular gelir. Hastaların bu belirtileri fark etmesi durumunda, bu tarz düşüncelere kapılmak yerine, bir an önce doktor kontrolüne gitmesi gerekmektedir.
Dilde Yara Çıkması
Dil kanseri genellikle dilin sağ ve sol yan taraflarında görülmektedir. Dilde çıkan tek bir yara bile özünde kanserin başlangıcı olabilir. Basit aftlar sıklıkla günler içerisinde iyileşme gösterir. Bazı durumlarda bu hastalık, aftlarla karıştırılabilmektedir. Eğer dilinizin üzerinde bir yara çıkmışsa, bunu aft sanıp haftalarca ya da aylarca geçmesini asla beklemeyin. Hızlıca bir Kulak Burun Boğaz uzmanına görünün. Kimi zamanlarda kanser tümörü, mukozanın alt kısmından yayılım gösterir ve dilde hiç normal olmayan bir sertliğe neden olabilir. Hastaların böyle bir sertlik ile karşılaşmaları durumunda mutlaka doktor kontrolünden geçirilmesi gerekmektedir.
Dil Kanseri Tedavisi
Dil kanseri tedavi edilebilen bir kanser türüdür. Ama bu kanserde de erken teşhis diğer kanser çeşitlerinde olduğu gibi çok ama çok önemlidir. Çünkü kanserin başka organlara sıçrama ihtimali vardır. Bu da hayati sonuçlar doğurabilmektedir. Dil kanserinin birinci tedavi yöntemi cerrahi yöntemdir. Ameliyat ile tümörün alınması en temel tedavidir. Öte yandan dil kanserinin başka organlara sıçradığı ya da boyutunun ileri seviyelere ulaştığı durumlarda, kemoterapi veya ışın tedavisi gerekebilmektedir. Böyle durumlarda yine de cerrahi müdahale gerçekleştirilir ve buna ek olarak ışın tedavisiyle, kemoterapi kullanılır. Kanseri henüz yayılmamış olan ve genel sağlık durumu iyi olan erken teşhis hastalarında, tedavinin başarı oranı bir hayli yüksektir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi yöntem genellikle tümörün boyutuna göre planlanır. Dil kanserinin lenf bezlerine ve lenf damarlarına sıçrama ihtimali yüksektir. Dildeki tümörün alınmasının yanında, lenf bezlerinin ve lenf damarlarının temizlenmesi de gerekebilir. Kimi zaman bu operasyon önlem amaçlı olarak uygulanır. Bu operasyona boyun diseksiyonu adı verilmektedir.
Radyoterapi
İlerlemiş dil kanserlerinde, cerrahi müdahale sonrası radyoterapiye başvurulabilir. Ameliyatın mümkün olmadığı ya da ameliyat sonrası tekrar kanser oluşan hastalar için radyoterapi uygulamaları gerçekleştirilmektedir.
Kemoterapi
Kemoterapi, dil kanseri olan hastaların tek başına tedavi tekniği olarak uygulanamasa da, diğer tedavilerden sonuç alınamadığı durumlarda kullanılabilen bir ek tedavi yöntemidir. Dil kanseri tedavisinde kemoterapi, radyoterapinin yanında destekleyici tedavi olarak kullanılır.
Dil Kanseri Ameliyatı Sonrası
Erken teşhis edilen dil kanserleri, acilen uygulanan bir cerrahi müdahale ile tedavi edilebilmektedir. Dil kanseri ameliyatı sonrası yaşam süresi, normal bir insanın yaşam süresinden farksız olur. Dil kanseri ameliyatı sonrası konuşma, hastanın ameliyat yarasının iyileşmesiyle birlikte kolaylaşır. Bunun yanında dil, kendi yapısı gereği oldukça hızlı iyileşen bir organdır. Hastalar kısa bir süre sonra yeniden konuşmaya başlarlar. Burada önemli etkenlerden birisi, hastanın dilinden alınan tümörün boyutudur. Dil kanseri ameliyatı sonrası olanlar genel olarak bu şekildedir. Hasta günlük yaşamına rahat biçimde devam ederek iyileşebilir. Dil kanseri ameliyatı olanlar, eğer hastalık başka organlara sıçramaz ise, genel olarak başarılı tedavi statüsünde görülürler.
Disiplinler arası Tedavi
Dil kanseri tanısı ve tedavisi yapılırken, Kulak Burun Boğaz, Radyasyon Onkolojisi, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi, Medikal Onkoloji, Patoloji, Radyoloji, Konuşma ve Yutma Terapisi, Beslenme Uzmanı, Nükleer Tıp ve Hemşirelik Hizmetleri gibi birbirinden farklı disiplinler bir araya gelir. Bir araya gelen her branşın birbiriyle uyum içerisinde tedavi hizmeti vermesi ve gerekli durumlarda bu branşlardan uzmanların bir araya gelerek, hastanın tedavi planı için tartışması gerekir. Planlanan tedavi süreci sonrası tüm branşlar uyu içinde bir ekip çalışması uygularlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Dil kanseri tehlikeli mi?
En çok rastlanan kanser türleri arasında 8. sırada yer alan ağız ve dil kanseri, tehlikeli kanser türleri arasındadır.
Dil kanseri ameliyatı kaç saat sürer?
Ortalama 5 saatlik bir ameliyat sürecidir.
Dil kanserinin ilk belirtileri nelerdir?
İlk belirtilerinden bazıları; diş eti problemleri, dişlerin sallanması, diş protezinin dar gelmesi ya da vurması, yutkunma ve çiğnemede zorluk, dilde ağrı, sesin kısılması, tükürükten kan gelmesi ve dilin pembe ya da kırmızı bir renk almasıdır.
