EKG Nedir?
Özellikle kalp hastalığı bulunan veya ihtimali olan kişiler tarafından internette sıklıkla aratılan sorulardan biri, ”ekg ne demektir?” sorusudur. Kalpte oluşan elektriksel akımın grafiksel olarak kaydedilmesi işlemine elektrokardiyogram veya elektrokardiyografi adı verilmektedir. Bu test genellikle bir doktor tarafından hastane ortamında yapılmaktadır. EKG cihazı; ameliyathaneler, yoğun bakım, acil servis ve yatan hasta katları olmak üzere tıbbi alanlarda demirbaş olarak sabit bulunmaktadır.
EKG Neden Çekilir?
Elektrokardiyografi, sıklıkla görülen birçok kalp hastalığını teşhis etmeye yardımcı olan ağrısız ve invaziv olmayan bir yöntemdir. Genel itibari ile şu hastalıkları tanılamak için yapılmaktadır:
- Aritmi (Anormal kalp ritmi),
- Koroner arter hastalığı,
- Kalp pili olan kişilerde, pilin aktivitesini kontrol etmek için,
- Kalp krizinde ekg çekimi yapılmaktadır.
Bazı belirtilerin görülmesi de elektrokardiyografi yapılmasını gerektirebilmektedir. Bu belirtiler arasında; göğüs ağrısı, baş dönmesi, çarpıntı, hızlı nabız ve nefes darlığı vardır.
EKG Nasıl Çekilir?
Elektrokardiyogram, uygulanan en güvenli prosedürlerden birisidir. Tetkik sırasında kullanılan elektrotlar herhangi bir şekilde elektrik üretmediği için test sırasında elektrik çarpması gibi riskleri de barındırmaz. Elektrotların burada tek görevi, kalbin elektriksel aktivitesini kaydetmektedir. Bununla birlikte elektrotlar çıkarılırken, bir bandajın çıkarılmasına benzer hafif bir acı hissedebilirsiniz. Bazı kişilerde nadiren elektrotların yerleştirildiği bölgede hafif bir kızarıklık gelişebilmektedir. Ancak bu, çok kısa sürede kendiliğinden geçmektedir.
Genel olarak ekg çekimi şu aşamalarla gerçekleşmektedir:
Hazırlık
Standart bir elektrokardiyografi için öncesinde özel bir hazırlık süreci gerekmez. Yalnızca aldığınız ilaçlar ve takviyeler hakkında doktorunuzu bilgilendirmeniz, sonuçların doğru değerlendirilebilmesi bakımında önem taşır. Kullandığınız ilaçlar, türüne bağlı olarak genellikle testinizin sonuçlarını etkileyebilmektedir.
EKG Öncesi
Elektrokardiyogram doktorunuzun özel kliniğinde ya da hastanede yapılabilmektedir. Genellikle bir hemşire ya da teknisyen çeker. İşlem öncesinde steril hastane önlüğü giymeniz istenebilmektedir. Önlük, sağlık personeli tarafından tedarik edilmektedir.
Kıyafetlerinizin çekim için uygun olması halinde (elektrotların yerleşeceği bölgelere kolay ulaşılması bakımında bol olan), hastane önlüğü giymenize gerek kalmaz. Bunun dışında eğer elektrotların yerleştirileceği bölgelerde fazla kıl varsa, teknisyen kılları tıraş edebilir. Bunun amacı elektrotların kolaylıkla cilde yapışıp, elektriksel aktiviteyi hatasız bir şekilde kaydedebilmesidir. Hazırlandıktan sonra işlem odasında bulunan bir sedye veya hasta yatağına uzanmanız gerekir.
EKG Sırasında
EKG çekimi esnasında, göğsünüzün belli bölgeleri ile el ve ayak bileklerinize toplamda 12 adet elektrot bağlanır. Elektrotlar, bir monitöre bağlı olan kablolara sahip yapışkan başlıklar veya yamalar şeklindedir. Kalbin atmasını sağlayan elektrik sinyallerini kaydederek monitöre aktarır. Bu monitörde izlenen sinyaller, kağıt üzerinde dalgalar halinde görüntülenmektedir. Sinyaller belli bir ritmi göstermeye başladıktan sonra monitörden baskı alınarak veriler elde edilmektedir.
Çekim esnasında normal nefes alıp vermenizde bir sakınca yoktur. Ancak elektrotların sinyalleri iyi ve kolay algılayabilmesi açısından hareket etmeden yatmanız gerekir. İşlem sırasında hareket etmemek için sedyeye uzandığınızda, birkaç dakika hareketsiz yatabilecek kadar rahat olduğunuzdan emin olmanız gerekir. Bununla birlikte hareket etmek, konuşmak veya titremek test sonuçlarını bozarak işlemin daha uzun sürmesine sebep olur.
EKG Sonrası
Bu tetkikten sonra yapmanız gereken özel bir şey yoktur. Normal ve günlük aktivitelerinize geri dönebilirsiniz. Sonuçlar anında çıkacağı için doktorunuz hızlı bir ekg okuması yapar. Ekg öğrenme, yorumlama ve değerlendirmesi, alanında uzman doktorlar tarafından yapılmaktadır.
EKG Değerlendirme
Bu testte değerlendirme, yalnızca alanında uzman kardiyologlar ve bu konuda uzmanlık almış diğer doktorlar tarafından yapılabilir. Elektrokardiyografi sonucunuz, aynı gün veya bir sonraki randevunuzda doktorunuz tarafından değerlendirilebilmektedir.
Normal ekg sonucunda, genellikle başka testlere ihtiyaç duyulmaz. Ancak anormal ekg sonuçları gözlendiği taktirde, yeni bir elektrokardiyografi çekimine veya diğer tanı testlerine ihtiyaç duyulabilmektedir. Bununla birlikte belirlenecek tedavi şekli, belirtilerinize ve semptomlarınıza neyin sebep olduğuna bağlı olarak değişmektedir.
Doktorunuz EKG cihazı tarafından kaydedilen bilgileri gözden geçirerek, hastalık teşhisi koyabilmektedir. Elektrokardiyogram için bakılan bilgiler aşağıdaki gibidir.
- Kalp Hızı: Normalde kalp atış hızı, nabzınızı kontrol ederek ölçülür. Bir EKG nabzın hissetmek zor veya çok hızlı ya doğru saymak çok düzensiz ise yararlı olur. Bir EKG doktorunuz normalden hızlı kalp atışı (taşikardi) ya da alışılmadık yavaş kalp hızı belirlemenize yardımcı olabilmektedir.
- Kalp Ritmi: Bir elektrokardiyogram, kalp ritmi düzensizliklerini gösterebilmektedir. Bu koşullar, kalbin elektrik sisteminin herhangi bir bölümünün hasarlanmasıyla meydana gelir. Diğer durumlarda ise, beta blokerler, uyuşturucu madde ve reçetesiz satılan soğuk algınlığı ve alerji ilaçları gibi ilaçlar aritmilerin oluşumuna zemin hazırlamaktadır.
- Kalp Krizi: EKG çekimi ile daha önce geçirdiğiniz kalp krizi varsa veya hali hazırda geçirdiğiniz krizin varlığı tespit edilebilmektedir. Veriler, kalbinizin hangi bölümünün hasar gördüğünü ve hasarın boyutu hakkında bilgi vermektedir.
- Yetersiz Oksijen: Belirtilerinizin aktif olduğu sırada çekilen bir elektrokardiyografi, doktorunuzun göğüs ağrısının, kalp kasına giden kan akışının azalmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamaya yardımcı olabilmektedir.
- Yapısal Anormallikler: Kalbin odacıklarının veya duvarlarının genişlemesi ile birlikte diğer kalp problemleri hakkında elektrokardiyogram, bilgi verebilmektedir.
Eforlu EKG Testi
Bu test, kalbin en hızlı çalıştığı zamanlarda nasıl tepki verdiğini saptayabilmek amacıyla yapılan bir testtir. Test sırasında, hasta elektrokardiyografi makinesine bağlıyken, bir koşu bandında egzersiz yapmanız gerekir. Kalp ekg çekildiği esnada efor saf edilirken ne derece tepki verip vermedi bu şekilde anlaşılabilmektedir. Aynı zamanda test sırasında, doktorunuz kalp atış hızınızı izleyebilmektedir. Eforlu EKG testi, aynı zamanda egzersiz tahlili veya koşu bandı testi olarak da isimlendirilmektedir. Amaç; egzersiz yapıldığı esnada, kalbin yeterli oksijeni alıp almadığı ve kan akışının düzgün bir şekilde sağlanıp sağlanmadığını belirlemektir.
Anormal EKG Nedir?
İnvaziv olmayan bu test, kalbin performansı hakkında detaylı ve çok yönlü bilgi vermektedir. Anormal EKG, birçok kalp rahatsızlığının habercisi olabilmektedir. Ekg derivasyonları bazı durumlarda sağlık için riskli olmayan geçici ritim bozukluklarının çizelgesi olarak karşımıza çıkar. Bazen de ağır semptomları olan kalp krizi veya tehlikeli aritmileri işaret edebilir.
Çocuk EKG Testi
Doğuştan veya sonradan oluşan hastalıklarda kullanılan en temel tetkik olan EKG, çocuklara da çekilebilmektedir. Yetişkinlere yapılan testten herhangi bir farkı yoktur. Tüm aşamalar aynı şekilde ilerler. Bununla birlikte test sonuçları değerlendiren kişi, çocuk kardiyolojisi alanında uzmanlaşmış doktorlardır. Sonuçlara göre çocuğun herhangi bir kalp hastalığına sahip olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olunabilmektedir.
EKG Hakkında Sık Sorulan Sorular
Normal bir EKG nasıl olmalı?
Genellikle normal bir elektrokardiyogram değerinde kalp atışı, dakika 60 ile 100 arasında olmalıdır. P dalgası değerinde olan bütün P dalgaları aynı şekilde olmalıdır. Her bir p dalgasından önce QRS kompleksi olmalıdır.
EKG’de ne görülür?
Herhangi bir riski barındırmayan ve tamamen güvenli bir test yöntemi olan elektrokardiyogram, sadece kalbin oluşturduğu elektriksel akımı kaydetmektedir. Kalp performansının değerlendirilmesinde standart olan bu test sayesinde kalp kasının kasılması, ritim ve iletim bozuklukları kolaylıkla anlaşılabilmektedir.
