[trobsbanner]
Uzmanlar, ilk 6 ayda yalnızca anne sütü ile bebeğin beslenmesi gerektiğini söylemeye devam ediyor. Bebeğe ek gıda başlatılsa bile, sınırların zorlanması ve bebeğin emzirilmeye devam edilmesi gerektiği de vurgulanıyor. Bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimi için anne sütünün faydaları saymakla bitmiyor.
Anne sütünün en büyük özelliklerinden birisi, bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirerek, onu hastalıklara karşı korumasıdır. Anne sütünün içerisindeki vitamin, mineral, yağ asitleri ve protein içeriği inanılmaz zengindir. Normal bir inek sütü ile kıyaslandığında, inek sütünden çok daha üstün seviyelerde olduğu görülmektedir. Bu yüzden emzirme döneminin olabildiğince uzatılması ve verimli bir emzirme sürecinin geçirilmesi gerekmektedir. Sürecin en iyi şekilde geçirilmesi adına, emziren anneler için belli başlı görevler bulunur. Bu görevler yerine getirildiği müddetçe, hem anne hem de bebek için hem sağlıklı hem de mutlu bir süreçten geçilmiş olacaktır.
Emziren Annelerin Dinlenme ve Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?
Tek bir vücuttan iki farklı canı beslemek hem yorucu hem de zorlayıcı bir süreçtir. Emziren anne, bebeğin emdiği sürelerde kendi enerjisinin azaldığını hisseder. Yeni doğmuş bir bebeğin her iki saatte bir emdiği varsayılırsa, bu süreç annelerin için ne kadar zorlayıcı olabilir, siz düşünün… Anne için bir süre sonra gece ya da gündüz diye bir ayrım kalmamaya başlar. Bu yüzden annelerin bebek uyurken dinlenmeye özen göstermesinde fayda vardır. Emziren anneler uyurken prolaktin ve melatonin hormonu salgılarlar. Bu da süt üretmeye ve süt kalitesinin yükselmesine destek verir. Öte yandan, dinlenen ve uykusunu alan bir anne, daha huzurlu ve mutlu olur. Bu da annenin bebeğine karşı çok daha güçlü bağlar hissetmesini sağlar.
Emziren Anne İçin Beslenme Önerileri
Peki, bir emziren anne diyeti neler içermeli? Emziren anne ne yemeli? Emziren anne oruç tutabilir mi? Emziren anne nasıl zayıflar? Emziren anneler günlük ortalama 600 kalori enerjiye ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden emziren annenin beslenmesi, hem anne hem de bebek sağlığı için çok önemlidir. Annenin, anne sütünü üretmeye devam edebilmesi adına, günlük 600 kalori enerjinin altına düşmemek gerekir. Bu sebeple, emziren anne için beslenme ve diyet çok dikkat etmesi gereken konulardır.
Sırf enerji vermesi için bol yağlı, bol kalorili, bol karbonhidratlı ve bol şekerli gıdaları tüketmek hiç de faydalı olmayacaktır. Bunun yerine proteinden zengin gıdalarla beslenmek ve mevsimsel meyve – sebzelere yönelmek anne için çok daha faydalıdır. Annenin yediği tüm sağlıklı gıdalar, anne sütü aracılığıyla bebeğe geçecektir. Ama unutulmamalıdır ki, sadece sütün artması için yenilen zararlı gıdalar da anne sütü aracılığıyla bebeğe geçmektedir. Bu yüzden emziren anneler, yedikleri konusunda çok seçici olmalıdır.
Emziren anneler diyet için acele etmemelidir. Doğum sonrası kiloları hemen hemen her annede olabilecek doğal bir durumdur. Emzirme sürecinde yapılacak olan sert diyetler, annenin hızla kilo vermesini sağlarken, bedenlerinin güçsüz düşmesine ve süt üretiminin durma noktasına gelmesine neden olabilir. Emziren anne detoksu gibi girişimlere, doktor tavsiyesi olmadan başlanmamalıdır. Her bebek en az ilk 6 ay yalnızca anne sütüyle beslenmeli ve annelerin bu süreçte diyet yapmaması uygun olandır. Emziren anneler, ayda 2 kilodan fazla kilo vermemeye dikkat etmelidir. 2 kilonun aşıldığı durumlar, hem anne hem de bebek için sağlıksız olacaktır. Anneler emzirme sürecinde kolay egzersizler yaparak kilo dengesini koruyabilirler.
Uzun Süreli Emzirme ve Anne Sütünü Artırma
Yediğiniz gıdalar bebeğinizi de etkileyeceği için, emziren anne ne yemeli ne yememeli çok önemlidir. Emziren anneler için sıvı ihtiyacı normal insanlara göre çok daha fazladır. Lohusalık dönemi ya da uzun dönem emzirme süreci fark etmeksizin, her annenin bol miktarda su içmesi gerekir. Emziren anneler günde en az 3 litre su içmelidir. Mevsimsel meyvelerin taze sıkım sularını içmeli, kefir ve ayran gibi içeceklere yönelmelidir. Hazır meyve sularından ve katkı maddesi içeren diğer şekerli ve gazlı içeceklerden uzak durmalılardır.
Rezene gibi süt üretimini artıran bitki çayları içilebilir. Annenin hakkında fikri olmadığı bitkileri doktora danışmadan tüketmemesi önerilir. Kalsiyum açısından zengin olan yoğurt ve peynir gibi gıdalar sık sık tüketilmelidir. Mevsimsel meyve ve sebzelerin her öğünde yer alması gerekir. Protein oranı yüksek olan balık, kırmızı et ve yumurta gibi gıdaların tüketiminin artırılması gerekir. Atıştırmalık olarak kuruyemiş ve kurutulmuş meyveler tercih edilebilir. Peki, kinoa emziren anneler kullanabilir mi? Kinoa hem glütensiz oluşu hem de yüksek miktarda protein içermesiyle mucizevi bir besin olarak tanımlanmaktadır. İçerisinde amino asit, protein, demir ve fosfor bulunması da, ne kadar faydalı olduğunu göstermektedir. Kinoayı salatalarda ve kısır gibi yiyeceklerde kullanabilirsiniz.
Emziren Anne ve Sigara
Emziren annelerin sigara ya da alkol tüketmesi, bunların içerisindeki zehrin süte ve sonrasında da bebeğe aktarılmasına neden olur. Bebekler, bu zehirleri yetişkin insanlar gibi tolere edemezler. Zararlı maddeler bebeğin bedeninde toksik birikime sebebiyet verir. Kısacası, emziren annelerin hiçbir şekilde sigara ya da alkol tüketimine izin verilmemelidir.
Peki, emziren anne ilaç kullandıktan kaç saat sonra emzirebilir? Sigara ve alkol için geçerli olan durum, ilaçlar için de geçerlidir. Emziren anneler, herhangi bir ilaç kullanımı öncesinde, bu konuyu doktoruyla görüşmelidir. Koronavirüsü ve emziren anne arasındaki ilişki hakkında da annenin doktorundan bilgi alması gerekmektedir. Koronavirüs tedavisinde kullanılan favipiravir ilacının emzirirken kullanılıp kullanılamayacağı hakkında sağlık çalışanlarının bilgi vermesi zorunludur.
Sütü Azaltacak Besinler
Sütü artıran gıdaların anne tarafından yenmesi gerekir. Öte yandan, sütü azaltacak gıdalardan da bir o kadar uzak durulması gerekmektedir.
- Çay ve kahve gibi içeceklerin emziren anneler tarafından tüketiminin azaltılması, mümkünse hiç içilmemesi gerekir. Çünkü bebeklerin sindirim sistemi yetişkinler kadar gelişmemiştir ve anne sütü aracılığıyla bebeğe geçecek olan kafein, bebek tarafından sindirilemeyecektir. Bu da çeşitli problemlerin oluşmasına neden olacaktır. Aynı zamanda kafein, anne sütünün kalitesini düşüren bir maddedir.
- Acı yiyeceklerden ve yoğun baharatlardan uzak durulması gerekir.
- Maydanoz, nane ve kekik tüketiminin dikkatli yapılması gerekmektedir. Yoğun seviyelerde nane ya da maydanoz tüketmek, süt üretimini azaltır. Öte yandan kekik, bebekte alerjilere neden olabilmektedir.
- Dip sularda yaşayan balıkları tüketmemeye özen gösterilmesi gerekir. Bu tarz balıklar içerisinde yoğun seviyelerde cıva bulundururlar. Bu da bebeğin gelişimine kötü etki eder.
- Yer fıstığı ya da kabuklu deniz mahsullerinden gibi alerjik gıdalardan uzak durulması gerekmektedir.
- Olabildiğince az tuz tüketilmesi faydalı olacaktır. Annenin fazla tuzlu gıdalarla beslenmesi, vücutta ödem oluşumuna neden olabilmektedir. Ödem, süt üretimini azaltan bir sorundur.
Emziren Anneler İçin Doğru Emzirme
Doğru emzirme, hem bebeğin karnın doyması hem de göğüslerdeki süt yuvalarının tam boşalması için oldukça önemli bir konudur. Doğru emzirmenin ilk kuralı, bebeğin doğru açıyla tutulmasıdır. Bebeğin bedeninin annenin vücuduna paralel ve düz olması çok önemlidir. Bebeğin anneye yakın olması gerekse de, bebeğin düzgün nefes almasına engel olmamak gerekir. Öte yandan bebeğin ışığını kesmemeye de annenin özen göstermesinde fayda vardır. Annenin, bebeğin göğsü iyi kavradığından emin olması da çok önemlidir. Çünkü bebeğin hava kabarcığı yutmaması gerekmektedir. Doğru emzirme için doğru açı, bebeğin burnunun göğüs ucu hizasında olmasıdır. Emzirmek hakkında annenin merak ettiği her şeyi öğrenebileceği emzirme danışmanı gibi meslekler bulunmaktadır. Bunlardan bilgi alınabileceği gibi, bir kadın doğum uzmanından ya da çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanından da bilgi alınabilir. Emzirmeden sonra yapılması gerekenler hakkında da anneye gereken bilgiler verilecektir.
Emzirmenin Faydaları
Emzirmek, anne ve bebek arasında oldukça özel bir andır. Doğumdan sonra gerçekleşen ilk emzirme, sevgi bağının oluşumunun ilk adımı olarak kabul edilir. Aynı zamanda ilk emzirme, annenin doğum sonrası kanamalarını azaltmaktadır. Anneler emzirme esnasında mutluluk hormonu salgılarlar. Mutluluk hormonu salgılayan anne, bebeğine daha çok bağlanır ve bu zorlayıcı süreç için daha fazla güç kazanır. Öte yandan emzirmek, doğum öncesindeki vücut yapısına geri dönüşü de kolaylaştırmaktadır. Emzirmenin kilo vermeye katkı sunduğu belirtilmektedir.
Emziren anneler, iki göğüsten de bebeği eşit şekilde emzirmeye özen göstermelidir. İki göğüsten eşit şekilde emzirmek, sütün yeterli olması açısından da çok önemlidir. Bebek en son hangi göğsü emmişse, bir dahaki emzirmede diğer göğüsle emzirmenin başlaması gerekmektedir.
Her iki göğüsün de eşit şekilde boşaltılması, süt üretimini artırmaktadır. Öte yandan devamlı aynı memenin kullanılması, diğer göğüste şişlikler ve ağrılar oluşmasına sebebiyet verecektir. Daha az tercih edilen göğüs, hiçbir zaman boşalmayacağı için, buna bağlı olarak süt üretimi azalacaktır. Uzmanlar, her iki göğüsün de bebeğe 10 dakika boyunca emzirilmesini ideal olarak tanımlarlar.
Çalışan anneler için emzirmek probleme dönüşebilmektedir. Göğüslerin boşaltılması zorlaşacaktır. Çalışan emziren anne, iş yerinde tıpkı emzirir gibi devamlı göğüslerini sağmak zorundadır. Ancak bu işlemi gerçekleştirirse göğüsler tamamen boşalır ve süt üretimi hızla devam eder.
Bebek Kaç Aylık Olana Kadar Anne Sütü Almalı?
Anne sütü adeta mucizevi bir gıdadır. Aynı zamanda bebek için olabilecek en doğan besindir. Her anne, bebeğin bütün beslenme ihtiyacını en az 6 ay boyunca anne sütüyle kusursuz biçimde karşılayabilir. Uzmanlar, eğer ek gıdalara başlanacaksa bile, 6 aydan sonra başlanmasını ve 1 yıla kadar anne sütüne ek gıdalarla birlikte devam edilmesini önermektedir.
Anne sütünü yeteri kadar almayan bebeklerde, aşağıda yer alan sorunlar ortaya çıkabilir:
- Yeteri kadar anne sütü verilmeyen bebeklerde sık sık enfeksiyonlar oluşur.
- Yeterince anne sütüyle beslenmeyen bebekler, diğer bebeklere göre daha fazla orta kulak iltihabı riskine sahiplerdir.
- Kronik hastalıklar, anne sütünü yeteri miktarda almayan bebeklerde ve yetişkinlerde daha çok oluşmaktadır. Şeker hastalığı, çölyak hastalığı, obezite ve kalp hastalıkları, kronik hastalıklara örnek olarak gösterilebilir.
- Bebeğin zihinsel ve fiziksel gelişimi için en faydalı besin anne sütüdür.
- Anne sütünden mahrum kalan bebekler, yeterli seviyede anne sütü alan bebeklere oranla daha fazla ağlamaktadır. Çünkü anne sütünün bebekte sakinleştirici bir etkisi bulunur.
Emziren Anne ve Mastit
Emziren anneler, dönem dönem göğüs ucu çatlakları ve yaraları gibi problemlerle karşılaşabilirler. Emziren annelerin, meme ucu bakımlarına dikkat etmeleri ve göğüs ucunda birikebilecek bakteri ve mikroplara karşı önlem almaları gerekmektedir. Mikroplara karşı önlem alınmaması halinde, bu mikroplar emme esnasında bebeğe geçiş yapacaktır. Göğüs ucu yaraları için üretilen kremler, yara oluşumunu engeller.
Emziren anne, emzirme işleminden önce ellerini yıkamalı ve ellerinin temizliğinden emin olmalıdır. Mastit (Meme Dokusu İltihaplanması) gibi problemlerle karşılaşılmaması için, hem bebeğin hem de annenin temizliğine dikkat etmesi gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular
Annenin yedikleri sütün kalitesini etkiler mi?
Annenin aldığı sebze ve meyve gruplarından gelen vitaminlere göre sütün vitamin oranlarında farklılık olur. Öte yandan hamilelik öncesi beslenme dengesi, ileri zamanda süt kalitesini de etkiler.
Hangi durumlarda bebek emzirilmez?
Anne, nezle, grip ve soğuk algınlığı gibi bir hastalık yaşıyorsa, bebeği emzirmemelidir. Annenin yaşadığı bu tür hastalıklar, süt yolu ile bebeğe geçmez ancak soluma, dokunma, öpme ve temas yolu ile geçebilir. Bu nedenle her emzirme öncesinde eller yıkanmalı ve maska takarak bebeğin yüzüne nefes solumamalısınız.
Anne sütünün yağlı olması için ne yemeli?
Ceviz, badem ve fındık gibi atıştırmalıklar, zengin yağ asidi, vitamin ve mineral özleri ile sütün kalitesini artırır.
Anne ne yerse bebek alerji olur?
Annenin yediklerinde alerjen besinler varsa, bebeğe geçebilir. Bu en çok inek sütü alerjisinde ortaya çıkar. İnek sütü dışında, yumurta, yer fıstığı ve fındık gibi kuruyemişler az da olsa anne sütünden bebeğe geçerek alerjiye neden olabilir.
