İdrar Torbası Sarkması

İdrar torbası sarkması, çeşitli nedenlere bağlı olarak mesanenin vajina duvarını itmesidir. Mesane sarkması veya sistosel olarak da anılmaktadır. Sistoselin medikal ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Bunun yerine cerrahi tekniklerle tedavi edilir.

 

[trurbanner]

 

 

Sistosel Nedir?

İdrar kesesi olarak bilinen mesanenin pelvisteki normal konumundan ayrılması ve vajina duvarını iterek sarkmasına sistosel adı verilmektedir. Pelvis organları normalde pelvik tabanı kasları ve bağ dokuları tarafından desteklenmekte ve tutulmaktadır. Ancak çeşitli nedenlere bağlı olarak buradaki kaslar veya bağ dokuları zayıflar ve mesane vajinanın ön duvarına doğru sarkar. Bu durumda kadınlarda öksürme veya hapşırma gibi refleks hareketler esnasında idrar kaçırma problemi yaşanmaktadır. Halk arasında bu hastalığa genellikle rahim sarkması olarak anılır. İlerlemiş sistosellerde mesane ile birlikte çoğunlukla genital organlar da sarkarlar. Bunlarla birlikte idrar torbası sarktığında ortaya çıkan görüntü aşağıdaki görsellerde görüldüğü gibi olmaktadır.

Mesane Sarkması Neden Olur?

Pelvik tabanı, mesane ve diğer pelvik organları destekleyen ve bir arada turan kaslardan oluşmaktadır. Bu kaslar veya bağ dokularında zaman içinde fazla doğum yapma veya travmatik olaylara bağlı olarak zayıflama meydana gelir. Böyle bir durumda mesane olduğu yere tutunamayıp, aşağı doğru kayarak vajinanın içine doğru gelir ve vajina duvarını iter. Pelvik kaslarının gevşemesine neden olan bazı faktörler ise şunlardır:

• Sık gebelik ve normal doğum,
• Obezite,
• Uzun süre ağır işlerde çalışma,
• Kronik idrar yolu hastalıkları,
• Genetik yatkınlık,
• Kronik kabızlık,
• Menopoz,
• Daha önce pelvik ameliyatları geçirmiş olmak,
• Travmalar.

İdrar Torbası Sarkması Belirtileri

Mesane sarkması belirtileri arasında en sık yaşanan, idrar kaçırma sorunudur. Bununla birlikte hafif idrar kesesi sarkmalarında herhangi bir semptom görülmeyebilir. Ancak orta evredeyken karnın alt kısmında bir ağırlık hissedilmektedir. Aynı zamanda zaman zaman sırta vuran şiddetli karın ağrıları da bu semptomlara eşlik edebilmektedir.

Genel olarak görülen kadınlarda mesane sarkması belirtileri şu şekildedir:

• Sık idrara çıkma,
• Öksürme, hapşırma veya cinsel ilişki sırasında idrar kaçırma,
• Tekrarlayan idrar yolu iltihabı,
• Vajinada şişkinlik hissetme,
• Pelvik ağrı, alt karında baskı hissi,
• Mesanenin tam boşaltılamadığı hissi,
• İleri evrede ıkınma veya ağır kaldırma halinde mesanenin dışarı çıkması.

İdrar Torbası Sarkması ve Cinsellik

Sistosel problemi, günlük yaşam kalitesini ve konforunu olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır. Mesaneyi tamamen boşaltmada çok zorluk yaşanırken aynı zamanda idrar kaçırma vb. gibi problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu durum cinsel ilişki sırasında da kendini göstermektedir. Sistosel olan kişiler, cinsel ilişki sırasında çok fazla ağrı çekerler. Bununla birlikte bu sırada idrar kaçırabilirler. Doğal olarak böyle bir durum kişilerin psikolojilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Aynı zamanda bu bireylerde sık sık idrar yolu iltihabı geçirme gibi bir sorun da baş göstermektedir. Sosyal hayatı büyük ölçüde etkileyen mesane sarkması, hemen müdahale edilmesi gereken ciddi hastalıklar arasında yer almaktadır.

Erkeklerde İdrar Torbası Sarkması

Erkeklerde idrar kesesinde sarkma, travmalar veya prostat ameliyatları sonrasında meydana gelebilir. Bu durumda idrarını tutamama, kasık ve karın ağrıları görülmektedir. Bu sağlık problemi erkeklerde kadınlara oranla çok daha nadir görülmekle birlikte, kasık bölgesinin fıtıklaşması şeklinde kendini gösterir. Bununla birlikte daha önce fıtık ameliyatı olan erkek hastalarda mesanenin kasıklarda çıkıntı yapması riski artmıştır. Erkeklerde mesane sarkması tedavisi ise cerrahi yöntemlerle yapılmaktadır.

Kadınlarda İdrar Torbası Sarkması

Sistosel, kadınlarda erkeklere oranla dört kat daha fazla görülmektedir. Bununla birlikte sık ve zor doğum yapma, travmalar, ağır işlerde çalışmak ve kronik kabızlık gibi birçok nedenle kadınlarda bu hastalık görülmektedir. Aynı zamanda genç ve doğum yapmamış olan kadınlar için bu hastalığın görülme olasılığı çok azdır. Kadınlarda sistosel, rahim sarkması ile birlikte gelişebilir. Ancak bu durum daha çok ileri ve müdahale edilmemiş sistosellerde görülmektedir.

İdrar Torbası Sarkması Tanı Yöntemleri

İdrar kesesi sarkması şikayetleri ile doktora başvurduğunuz zaman öncelikle alanında uzman üroloji hekimi tarafından detaylı bir fizik muayene yapılır. Bu muayene daha çok pelvik muayene ağırlıklı olarak yapılmaktadır. Ardından tıbbi öykünüz alınır ve ihtiyaç duyulan diğer tahliller doktorunuzun istemi ile sırasıyla yapılır. Genel hatlarıyla sistosel teşhisi koymak için şu testler yapılmaktadır:

• Ürejinekolojik Muayene: Doktorunuz, bir sedyeye uzanmanızı sağladıktan sonra vajinal ve karın muayenesi yaparak mesane sarkması belirtiler arar. Bununla birlikte muayene sırasında doktorunuz, pelvik taban kaslarının güçlü olup olmadığını test etmek için bu kasları idrar akışını durdurmaya çalışırken yaptığınız gibi kasmanız, yani sıkılı bir şekilde tutmanızı ister. Ortalama 10 dakika sürecek olan bu detaylı fizik muayenenin ardından, kesin teşhis için diğer testleri yapmanız gereklidir.
• Tam İdrar Tahlili (TİT): Sistosel idrar ile direkt ilişkilidir. Bununla birlikte idrar kaçırma ve sık idrar çıkma gibi şikayetlerin varlığında bu tahlili yapmak şarttır. Ancak testi vermeden önce idrarın rengine etki edecek herhangi bir içeceğin tüketiminden kaçınmak, daha sağlıklı sonuçlar almanızı sağlar. Tam idrar tahlilini vermeden önce mutlaka ellerinizi yıkamanız gerekir. Genital bölgenizi steril bir mendille temizledikten sonra idrar kabının içine dokunmadan örnek verebilirsiniz.
• Böbrek Fonksiyon Testleri: Bu testler sayesinde böbreğin çalışma durumu hakkında bilgi edinilir. İdrar kesesi sarkması, böbrek fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu sebeple böbrek fonksiyon testleri, sistosel şikayetlerinde mutlaka bakılan testlerden birisidir.
• Laboratuvar Tetkikleri: Tüm bu tahlillerle birlikte kan testleri ile çeşitli değerlere de bakılmaktadır. Bunların arasında hemogram, trigliserid, kolesterol, üre, kreatinin, kan şekeri, sedimantasyon, HbsAg ve Anti-Hbs testleri bulunmaktadır. Genel olarak bu testlerin yanında ihtiyaç duyulması halinde, doktorunuz farklı kan tahlilleri de isteyebilir.

İdrar Torbası Sarkması Tedavisi

Sistosel tedavisi, genel olarak hastanın yaşına, genel sağlık durumuna, hastalığın evresine ve gebe kalmak isteyip istemediğine bağlı olarak değişmektedir. İleride çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için sistosel onarımı, idrar torbasının yukarı kaldırılarak olması gereken konuma asılması şeklindedir. Ancak bu teknikte başarı oranı yarı yarıya düşmektedir. Bununla birlikte prolapsus (sarkma) çok şiddetli ise veya tekrarlamışsa ameliyatta mesane altına tıbbi bezler (meş) yerleştirilmektedir. Bu teknikte ise başarı oranı çok yüksektir. Hastada idrar kaçırma şikayetleri olması durumunda da tedavi için daha farklı ameliyatların yapılması gerekir. İdrar kesesi sarkması ameliyatı olanlarda daha sonra vajina genişlemesi veya cinsel ilişki sırasında duyulan rahatsızlıklar büyük ölçüde azalmaktadır.

Bunların dışında pelvik taban egzersizleri, mesane eğitimi ve bazı ilaç tedavileri de uygulanmaktadır.

İdrar Torbası Sarkması Ameliyatı

İdrar kesesi sarkması ameliyatı, bu hastalık için uygulanan tek tedavi yöntemidir. Ancak ameliyat teknikleri hastalığın evresi, hastanın genel sağlık durumuna ve gebelik isteğine göre değişmektedir. Daha çok kadınlarda görülen bu rahatsızlık, yaşam kalitesini büyük ölçüde etkilediğinden kesin çözüm bulunması gereken ciddi hastalıklar arasında yer almaktadır. Bununla birlikte sistoselin genç yaştaki kadınlarda çok daha nadir görüldüğü bilinmektedir. İdrar torbası sarkmasının bitkisel tedaviler veya alternatif tıp yöntemleri ile giderilmesi mümkün değildir. Bu hastalığı giderilmesi için profesyonel bir hekime başvurmak şarttır. Mesane sarkması ameliyatının her durumda yapılmadığı bilinmekle birlikte, orta ve ileri evre sarkmalar için çoğunlukla cerrahi teknikler uygulanmaktadır.

İdrar Kesesi Sarkması Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Sistosel ameliyatı genellikle vajinal yolla yapılmaktadır. Sarkmış olan mesanenin yukarı kaldırılıp, eski konumuna asılması ve içerdeki fazla dokuların alınması işlemidir. Bu esnada cerrah, eğer vajinal dokuların güçsüz olduğunu fark ederse burayı güçlendirmek ve mesane desteğini artırmak için özel bir doku grefti kullanır. Rahim sarkması olması halinde ise, pelvik taban kasları ve bağları onarılarak, rahim tamamen çıkarılmaktadır. İdrar tutamama problemleri mevcut ise, yine mesaneyi askıya alarak sabitleme ve destekleme teknikleri uygulanmaktadır. Ancak bunun yanında dokuları güçlendirmek adına yeni doku grefti de bu ameliyatlarda kullanılmaktadır.

İdrar Kesesi Sarkması Ameliyatı Sonrası

Mesane sarkması ameliyatı sonrası, hastanın şikayetleri önemli ölçüde azalmaktadır. Genellikle işlemin yapılmasına karar verilmesinin hemen ardından doktorunuz tarafından detaylı bir şekilde bilgilendirilirsiniz. Bu işlemin ardından ihtiyaca göre 1 veya 2 gün hastanede kalmanız gerekmektedir. Taburcu olduktan sonra dikiş aldırmanıza gerek olmaz. Çünkü ameliyatta kendiliğinden 10 gün içinde düşen dikişler kullanılmaktadır. Bunlarla birlikte kişisel hijyeninize çok dikkat etmeniz gerekir. Özellikle tuvalet öncesi ve sonrasında vajinal ve rektal temizliğinizi çok iyi yapmalısınız. Tuvalet kağıdı ile temizlenme işlemi kesinlikle önden arkaya doğru olmalıdır.

Yaklaşık bir ay kadar havuza, denize girmeniz veya küvette uzun saatler suyun içinde uzanmanız tavsiye edilmez. Çünkü bu tür durumlar çok kolay enfeksiyon kapmanıza neden olabilir. Aynı zamanda ilk birkaç gün işlem bölgesine çok sıcak veya çok soğuk su temasından kaçınılmalıdır. Bu nedenle hamam ve sauna gibi mekanları bir ay boyunca kullanmamaya özen gösterin. Sistosel ameliyatı sonrası iyileşme süresi en fazla bir haftadır. Birinci haftanın sonunda günlük yaşantınıza dönebilirsiniz. Ancak 6 ay kadar ağır işlerden kaçınmalı, enfeksiyon kapmamaya özen göstermeli ve kabız olmamak için lif ağırlıklı beslenmeniz gereklidir. Bunlar, tam iyileşme sağlanmadan yapıldığı takdirde mesanenin yeniden sarkmasına neden olabilir.

İdrar Torbası Sarkması Ameliyatı Riskleri ve Komplikasyonları

Bu ameliyat çok basit bir ameliyat olup, herhangi bir komplikasyon gelişme ihtimali düşüktür. Alanında deneyimli bir cerrah tarafından ameliyatlarda ise risk yok denecek kadar azdır. Bununla birlikte sistosel ameliyatı riskleri ve komplikasyonları genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Enfeksiyon,
• Kanama,
• İdrar tutamama,
• Sık idrara çıkma,
• Bağ doku ve sinirlerde hasar,
• Yara yerinin açılması,
• Mesanenin yeniden sarkması,
• Vajinada oluşabilecek yara veya fistüller,
• Anestezi ilaçlarına bağlı bulantı, kusma gibi reaksiyonlar.

Pelvik Taban Egzersizleri

Bu tedavi şekli kegel egzersizleri olarak da bilinmektedir. Kegel egzersizleri genel olarak sağlık açısından çok faydalı olmakla birlikte, idrar yolu hastalıkları için sıklıkla uygulanmaktadır. Burada amaç; pelvik kasları egzersiz yaparak kuvvetlendirmektir. Kaslar geliştikçe mesanenin desteklenmesi de kuvvetle artacak ve mesane fonksiyonları düzelecektir. Pelvik taban egzersizlerine başlamadan önce kesinlikle mesanenin boşaltılması gerekir. Daha sonra idrar boşaltımını yaparken 10’a kadar sayarak kaslarınızı kasılı tutun ve ardından bırakın. Eğer bunu yapamayacak durumdaysanız pelvik kaslarınızı minimum 3 saniye tutmaya çalışın ve bu süreyi yavaş yavaş artırın. Bu egzersizlerin günde 3 veya 4 kez yapmanız büyük ölçüde fayda sağlar.

Kegel egzersizleri sonrasında pelvik ağrı hissedebilirsiniz. Bu çok normal bir komplikasyondur. Bu pratiği ilk defa deneyecekseniz bu ilk denemeyi doktor eşliğinde yapmanız önerilmektedir. Aksi halde yanlış bir hareket istenmeyen sonuçlar doğurabilir.

Medikal Tedavi

İdrar torbası sarkması probleminin tedavi yöntemleri arasında bazı ilaç tedavileri de vardır. Ancak ilaç tedavilerinin etkili olabilmesi için sarkmanın hangi evrede olduğu çok önemlidir. Başvurduğunuz uzman hekim, yapacağı detaylı fizik muayene ve tahlillerin ardından hastalığınızın evresine en uygun tedaviyi zaten planlayacaktır. Bu nedenle doktorunuzun reçete ettiği ilaçları aksatmadan, düzenli olarak kullanmanızdır.

 

Sık Sorulan Sorular