Karında Sıvı Birikmesi (Asit), genellikle karaciğer hastalıklarının bir belirtisi olarak ortaya çıkan ve karın boşluğunda sıvı toplanmasıyla karakterize ciddi bir durumdur. En sık nedeni siroz olsa da, kalp yetmezliği, bazı kanser türleri veya enfeksiyonlar da asite yol açabilmektedir.
Karında Sıvı Birikmesi(Asit) Nedir?
Karında sıvı birikmesi, tıbbi adıyla “asit”, karın boşluğunda anormal miktarda sıvı toplanması durumudur. En yaygın nedeni karaciğer sirozu olmakla birlikte; kalp yetmezliği, bazı kanser türleri, böbrek hastalıkları ve enfeksiyonlar da bu duruma yol açabilmektedir. Asit geliştiğinde karında belirgin şişlik, dolgunluk hissi, kilo artışı, nefes darlığı ve hazımsızlık gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Tanı genellikle fizik muayene, ultrason ve karından alınan sıvının analiz edilmesiyle konulmaktadır. Tedavi ise altta yatan nedene göre değişmektedir. Bununla birlikte tuz kısıtlaması, idrar söktürücü ilaçlar ve gerektiğinde sıvının boşaltılması gibi yöntemler uygulanabilir. Karında sıvı birikmesi, vücudun önemli bir sağlık sorununa verdiği uyarı olabilir ve mutlaka tıbbi değerlendirme gerektirmektedir.
Karında Sıvı Birikmesi(Asit) Belirtileri
- Karında şişlik ve gerginlik
- Hızlı kilo alımı
- Nefes darlığı
- Karında doluluk veya baskı hissi
- İştahsızlık
- Çabuk doyma
- Hazımsızlık
- Bulantı
- Halsizlik
- Ayak bileklerinde şişlik (ödem)
- Göğüs kafesi altında ağrı ya da rahatsızlık
- Hareketlerde zorlanmaz
- Sık idrara çıkamama
- Karın çevresinde genişleme fark edilmesi gibi belirtiler vardır.
Neden Olur?
- Karaciğer sirozu
- Karaciğer yetmezliği
- Kalp yetmezliği
- Böbrek yetmezliği
- Karın içi kanserler (özellikle yumurtalık, mide, pankreas)
- Karın zarı (periton) tüberkülozu
- Karaciğer kanseri
- Portal hipertansiyon (karaciğerde damar basıncının artması)
- Pankreatit (pankreas iltihabı)
- Tiroid bozuklukları
- Protein eksikliği (malnütrisyon)
- Alkolik karaciğer hastalığı
- Karın travmaları sonrası gelişen sıvı birikimi gibi nedenler vardır.
Karında Sıvı Birikmesi(Asit) Nasıl Teşhis Edilir?
Karında sıvı birikmesinin teşhisi, hastanın şikayetleri ve fizik muayene bulguları ile başlamaktadır. Doktor, karın bölgesindeki şişliği gözlemleyerek ve elle muayene ederek asit varlığından şüphelenebilir. Ancak kesin tanı için genellikle abdominal (karın) ultrasonografi kullanılmaktadır. Bu yöntem, karın içinde biriken sıvının miktarını ve dağılımını net şekilde göstermektedir. Gerekli durumlarda, “parasentez” adı verilen işlemle karından ince bir iğne ile sıvı alınır ve laboratuvarda analiz edilmektedir. Bu analiz, sıvının iltihap mı, kanser hücresi mi, yoksa karaciğer yetmezliğine bağlı mı olduğunu ayırt etmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca kan testleriyle karaciğer ve böbrek fonksiyonları da değerlendirilmektedir. Tüm bu yöntemler birlikte değerlendirilerek doğru tanı konur ve uygun tedavi planlanmaktadır.
Karında Sıvı Birikmesi Tedavisi
Asit tedavisi, öncelikle altta yatan nedenin belirlenmesine ve bu nedene yönelik yaklaşıma dayanmaktadır. En sık görülen neden olan karaciğer sirozunda, tuz kısıtlamalı diyet ve idrar söktürücü (diüretik) ilaçlarla sıvı birikimi kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Asidin ileri derecede artması durumunda, “parasentez” adı verilen yöntemle karın boşluğundaki sıvı dışarı alınabilmektedir. Bu işlem hastaya geçici rahatlama sağlamaktadır. Tekrarlayan asit birikimlerinde bazen karın içine kalıcı kateter yerleştirilebilmektedir. Kanser gibi diğer nedenlere bağlı gelişen asitte ise kemoterapi ya da tümöre yönelik özel tedaviler uygulanmaktadır. Bununla birlikte Tedavinin başarılı olabilmesi için hastanın düzenli takibi, beslenme kontrolü ve sıvı dengesinin dikkatle izlenmesi büyük önem taşımaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Eğer karında şişlik, nefes darlığı, hızlı kilo alımı veya diğer belirtiler varsa, bir uzmana başvurulmalıdır. Erken teşhis, tedavi sürecini daha etkili hale getirebilmektedir.
Asit birikmesinin önlenmesi, genellikle altta yatan hastalıkların kontrol edilmesine bağlıdır. Bununla birlikte düzenli tıbbi takip, sağlıklı yaşam tarzı ve beslenme, siroz gibi hastalıkların ilerlemesini yavaşlatabilmektedir.
Eğer asit hızla artıyorsa, sıvı birikintisi nefes almayı zorlaştırıyorsa veya enfeksiyon belirtisi gösteriyorsa, durum ciddi olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirmektedir.
