Kıkırdak Yaralanmaları Nedir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, eklemi oluşturan kemiklerin birbirine bakan yüzlerini kaplayan ve parlak sedefi-beyaz olan yapıya eklem kıkırdağı denir. Ortalama 2-4 mm kalınlığında ve kansız ve sinirsiz yapıda olan bu kıkırdağın en önemli görevi ise, yük taşımak ve eklemin kayganlığını sağlamaktır.
Kıkırdak Yaralanmaları Belirtileri
Kıkırdak yapıda oluşan yaralanma belirtileri arasından en önemlisi, eklemin ilgili bölgesine odaklanan ağrıdır. Öte yandan eklem sıvısında bir artış söz konusu ise, eklemde şişlik meydana gelebilir. Bu şişlik hareket ya da sporla daha da artar ancak dinlenerek azalır. Eklemde sıkışma, takılma ve kilitlenme gibi sorunlara neden olabilir. Belli bir boyutun üstündeki kıkırdak yaralanmalarında, yük taşıma özellikleri bozulacağı için zamanla artroz da ortaya çıkabilir.
Kıkırdak Yaralanmaları Nasıl Oluşur?
Bu yaralanmalar yaygın olarak ekleme gelen darbeler sonucunda meydana gelir. Bu tür yaralanmalar genellikle, spor müsabakası esnasında ya da trafik kazası sonrasında görülür. Öte yandan en sık diz ekleminde ortaya çıkar. Örneğin; diz eklemlerindeki kıkırdak yaralanmaları, menisküs ve çapraz bağ yaralanmaları olarak karşımıza çıkabilir. Bunun yanı sıra eklemi ilgilendiren kırıklarda ya da çıkıklarda bölgesel kıkırdak yaralanmalarına da rastlanabilir. Bunlar arasında, daha sık diz kapağı kemiği ve omuz çıkıkları yer alır. Son olarak osteokondritis dissekans adı verilen bir hastalığın sonucu olarak ortaya çıkar.
Kıkırdak Hasarı Neden Oluşur?
- Fazla kilo
- Travma
- Eklem dengesizliği
- Beslenme
- İlaçlar
- Dizilim bozukluğu
- AVN (Avasküler Nekroz)
- Genetik
Kıkırdak Yaralanmaları Tanısı
Kıkırdak yaralanmalarının tanısı için, doktorunuz ilk olarak olayın nasıl meydana geldiğini ve belirtilerini dinler. Sonrasında ise, ayrıntılı bir muayene yapar ve bir hasar olabileceğini düşünüyorsa görüntüleme yöntemlerine başvurur. Bunlar arasında da röntgen, MRG, MR-artrografi ve artroskopi gibi yöntemler yer alır. Dilerseniz, Özel Avincenna Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü Doktorlarımızdan randevu alarak, tedavi olabilirsiniz.
Kıkırdak Yaralanmaları Tedavisi
Eklemin yük taşımayan bölgesinde, 1 cm’den küçük kıkırdak hasarları şikayetlere yol açmadığı takdirde aralıklı bir izlem yapılarak takip edilebilir. Ancak belirti veren ve yük taşıyan bölgede yerleşen, 1 cm’den büyük yaralanmalar varsa, tedavi kesinlikle şarttır. Aynı zamanda glukozamin gibi destekler, ilaçlar, fizik tedavi yöntemleri ve hyalüronik asit enjeksiyonları gibi yöntemler tedavi için uygulanabilir. Gençlerde, bu yaralanmalar cerrahi işlem isteyebilir.
Kıkırdak Yaralanmalarında Cerrahi Uygulamalar Nelerdir?
-
Mikrokırık Yöntemi: Sınırlı ve 3 cm’den küçük kıkırdak yaralanmasında uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemin avantajları arasında; hasta ve hekim için daha kolay ve daha ucuz bir teknik olması yer alıyor. Aynı zamanda tek bir ameliyat gerektirir ve bu da artroskopi ile yapılır. Ufak çaplı kıkırdak yaralanmalarında en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Dezavantajı ise, oluşan tamir dokusunun kıkırdak benzeri olmasıdır.
-
Mozaikplasti: Bu işlemde; eklemin yük taşımayan bölgesinde, 6-8 mm çapında ve 15 mm boyunda kıkırdak ve kemikten oluşan silindirik parçalar alınır ve bunlar yük taşıyan bölgedeki hasarlı alana nakledilir. Avantajları arasında en önemlisi, normal kıkırdağın mimari yapısında bir parçanın hasarlı bölgeye nakledilmesidir. Dezavantajı, sınırlı sayıda doku nakli yapılmasıdır. Ve aynı zamanda bu hasarlı alana nakil yapılması adına, eklemin başka bir bölgesindeki normal kıkırdaktan alınması gerekir.
-
Kondroplasti: Yüzeysel ve derin olmayan yaralanmalar için bu yöntem uygulanır.
-
Kıkırdak nakli: Bu işlem son yıllarda üzerinde bir hayli araştırma yapılan yöntemlerden biridir ve bilimsel gelişmelerin olduğu bir alandır.
-
Birinci nesil kıkırdak nakli: Kıkırdak hücreleri matriks adı altında taşıyıcı doku içinde üretilir ve bu doku hasarlı alana şekil verilmesinin ardından yapıştırılır. Ve böylece işlem tamamlanır.
- İkinci nesil kıkırdak nakli: Bu işlemin en büyük avantajlarından biri, herhangi bir dokuya zarar vermeden hastanın kendi hücrelerinin, hasarlı alana istenen miktarda aktarılmasıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Kıkırdak yaralanmaları iyileşir mi?
Erişkenlerde bu yaralanmalarının kendiliğinden iyileşme gibi herhangi bir yeteneği yoktur. Kıkırdak zarar gördüğünde vücut bunu onaramaz ve üstelik hareket sisteminde ciddi problemlere neden olur.
Kıkırdak zedelenmesi nasıl anlaşılır?
Kıkırdak zedelenmesinin olduğu eklemde son derece şiddetli bir ağrı meydana gelebilir. Ayrıca ağrıya şişlikte eşlik eder.
Kıkırdak kemik mi?
Vücutta yer alan bir tür bağ dokusu olan kıkırdak, bir embriyo geliştirir ve önce kıkırdak daha sonrada kemikler oluşur.
