Koltuk Altı Ter Bezi İltihabı Nedir?
Koltuk altı ter bezi iltihabı, tıpta hidradenitis suppurative, halk dilinde köpek memesi hastalığı olarak bilinmektedir. Derinin altında küçük ama ağrılı apseler oluşturan bir cilt hastalığıdır. Derinin hemen altında oluşur ve derinin dışına akıntılar yapabilen apseler oluşturur. Genellikle koltuk altı bölgesinde görülen bu hastalık, kasıklarda ve göğüs altlarında da görülebilmektedir. Ter bezi iltihapları cildin dışına açılmalarıyla bilinseler de, deri altında oluşturdukları tünellerle de hareket edebilirler.
Kimlerde Görülür?
Ter bezi iltihabı genellikle ergenlik sonrası evrede görülmektedir. Kimi hastada kısa süre sonra kendiliğinden yok olan bu hastalık, genellikle uzun yıllar devam eder ve zamanla kötüleşir. Hem yaşam konforunu hem de kişinin psikolojisini etkileyebilir. Erken tanı koyulması halinde yeni apselerin oluşmasını önleyecek ilaç tedavilerine başlanabilir.
Koltuk Altı Ter Bezi İltihabı Belirtileri
- Siyah noktaların yer aldığı küçük çukurlar
- Kırmızılaşmış ağrılı ve hassas şişlikler (yumrular)
- Mercimek büyüklüğünde ağrılı oluşumlar
- Bu yumruları zaman içerisinde birbirlerine bağlamaya başlayan tüneller
Siyah noktalar genellikle çiftlerden oluşmaktadır. Kırmızılaşmış ağrılı ve hassas şişlikler ise genellikle büyümeye yatkındır. Aşırı büyüme sonucunda açılma ve irin boşalması ile karşı karşıya kalınabilir. Akan iltihap kötü bir koku yayabilir. Akıntı sonrası kaşınma ve yanma ile karşılaşılabilir. Mercimek büyüklüğündeki ağrılı oluşumlar ise deri altında gelişmeye devam ederler ve yıllarca varlıklarını koruyabilirler. Dönem dönem iltihaplanıp ağrı yapabilir, dönem dönem de kendiliğinden geçebilirler. Zamanla bu iltihaplı bölgeler cilt altında köprüler kurarak birleşebilirler. Bu köprülere tünel de denmektedir.
Ergenlik ile 40 yaş arasındaki süreçte görülen bu hastalık, kimi zaman haftalarca, kimi zaman da aylarca devam edebilmektedir. Tek ve ağrılı yumrulardan oluşur. Kimi insanlar için ter bezi iltihabı ciddi problemlere yol açabilirken, kimileri için de basit semptomlarla atlatılabilir. Yüksek kilo, stres, ısı, hormonlar, ve nem gibi sebeplerle hastalığın şiddeti artabilir. Kadınlarda menopoz sonrası süreçte ter bezi iltihabı belirtileri azalma göstermektedir.
Koltuk Altı Ter Bezi İltihabı Sebepleri
Koltuk altı ter bezi iltihabı kıl köklerinin iltihap yapmasıyla gelişmeye başlar. Burada bir tıkanma söz konusu olur ve bu tıkanmanın nedeni net olarak bilinmemektedir. Hormonal değişikliklerin, genetik faktörlerin, bağışıklık sistemindeki düşüşlerin, aşırı kilonun ve sigaranın sebep olabildiği iddia edilmektedir. Bulaşıcı bir hastalık asla değildir.
Risk Faktörleri
Koltuk altı ter bezi iltihaplanması riskini arttırabilecek olan faktörler şunlardır:
- Cinsiyet: Hastalığın kadınlarda erkeklerden daha fazla görüldüğü iddia edilmektedir.
- Yaş: Koltuk altı ter bezi enfeksiyonu genellikle 20-30 yaş aralığında daha sık görülür.
- Genetik: Bu hastalık aileden genetik olarak kişiye kalıyor olabilir.
- Diğer şartlar: Koltuk altında ter bezi iltihabı görülmesi, artrit, obezite, akne, bağırsak hastalığı, Crohn hastalığı, şeker hastalığı, metabolik sendrom gibi çok sayıda hastalığa bağlı olabilir.
- Sigara kullanmak: Sigara içmenin bu hastalığı tetiklediği bilinmektedir.
Koltuk Altı Ter Bezi İltihabı Tedavisi
Koltuk altı ter bezleri iltihaplanması oldukça çeşitli yöntemlerle tedavi edilmektedir. Hastalığın erkenden teşhis edilmesi ve uzun soluklu bir tedavi programı ile ağrıları kontrol altına almak mümkündür. Öte yandan tedavi ile yaraların iyileştirilmesi hızlandırılır ve yeni apselerin oluşması engellenir. Koltuk altı kıl kökü iltihabı tedavisi, doktor tarafından planlandığı şekilde, çeşitli yöntemlerle yapılabilir.
İlaç ya da Bitkisel Tedavi Yöntemleri
- Oral ve Topikal İlaçlar: Antibiyotikler ve A vitamini içeren ilaçlar.
- Steroid gibi enflamasyonu azaltan diğer ilaçlar: Steroid ilaçlarının nodüle enjekte edilmesi durumudur. Bu hareket iltihabı azaltabilir. Bir takım oral yollarla alınan steroidlerin de yararlı olabileceği düşünülse de, pek tavsiye edilmez.
- Hormon kullanımı: Koltuk kıl kökü iltihabı tedavisi sürecinde hormon kullanımı, en az antibiyotik kadar etkili olmaktadır.
- Bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlar: Bu ilaçlar hastalığa karşı umut verici olsa da, henüz daha araştırmaları devam etmektedir.
- Ağrı kesici ilaçlar: Normal ağrı kesicilerin yetersiz kaldığı durumlarda doktorlar, daha ağır ağrı kesiciler yazabilirler.
Ameliyat ve Diğer Alternatifler
- Tünelleri açığa çıkarmak: Oluşmuş olan tünelleri kapatan deri alınır ve tünel açığa çıkarılarak çürümeye terk edilir.
- İnsizyon ve drenaj: Sadece tek bir iltihaplı alan var ise bu tedavi uygulanabilir fakat, genellikle hastalık tekrarlar.
- Elektrocerrahi yöntemiyle doku koruyucu eksizyon: İlerlemiş ve ciddi bir hal almış koltuk altı ter bezi iltihabı tedavisinde başvurulan bir yöntemdir. Hastalıklı doku çıkartılırken, sağlıklı doku korunur. Bu işlemde genel anestezi uygulanır.
- Ameliyat: Sürekli tekrarlayan ve şiddetli semptomlar gösteren hastalarda ameliyat tedavisi son çare olur. Bölgedeki cildin çıkartılması ve yerine deri yaması yapılması gerekebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ter bezi iltihabı geçer mi?
Genel olarak ter bezi iltihabı ergenlik sonrası evrelerde görülür. Kimi hastada kısa süre sonra kendiliğinden geçerken, bazılarında uzun yıllar devam eder ve zamanla daha da kötüleşir.
Ter bezleri tıkanırsa ne olur?
Ter dışarıya atılamaz ve deri altında birikim yapmaya başlar. Özellikle bebeklerde sık yıkanma, ateşli hastalık geçirme ve çok kalınma giyinme gibi durumlardan dolayı meydana gelir.
Ter bezi nasıl alınır?
İki cerrahi prosedür vardır. Biri klasik açık ameliyat, diğeri de endoskopik yöntemdir.
