Meme Dokusu İltihaplanması Nedir?
Mastit, memede kızarmaya, şişmeye ve ağrıya sebep olabilmektedir. Bunun nedeni iltihaplanmadır. İltihaplanmayla birlikte enfeksiyon da oluşabilir. Emziren annelerde yoğun olarak görülse de, emzirmeyen kadınlarda ve erkeklerde de görülebilmektedir.
Mastit Belirtileri
Meme dokusu iltihaplanması belirtileri bir anda ortaya çıkabilmektedir. Bu belirtiler genellikle şunlardır:
- Göğüslerde şişlik ve hassasiyet oluşumu
- Memelerde sıcaklık hissiyatı
- Memelerin kalınlaşması ve kaşınması
- Ağrı ve yanma
- Memelerin derisinde kızarma
- Meme uçlarında yara oluşumu
- Yorgunluk
- Ateşin yükselmesi
Mastit Nedenleri
Peki, mastit neden olur? Erkeklerde ve emzirmeyen kadınlarda mastit nedenleri genellikle şunlardır:
- Tütün ürünlerinde yer alan toksinler, meme dokusuna zarar vererek iltihaplanmaya neden olabilir.
- Meme uçlarına taktırılan piercing gibi ürünler ya da egzama gibi hastalıklar, bakterilerin meme dokusuna kolayca karışmasını sağlayarak mastite neden olabilir.
- Meme implantı yaptıran insanlarda memede iltihap görülebilmektedir.
- Bağışıklık sistemini zayıflatan kronik hastalıklar mastit hastalığının ortaya çıkabilmesine sebep olabilir.
- Meme ucu çevresindeki kılların koparılması ya da tıraş edilmesi, iltihaplanmaya ve enfeksiyon oluşumuna sebebiyet verebilir.
Emziren Annelerde Mastit Nedenleri
Memeler, süt üretmekle görevli bezlerden ve üretilen sütün meme uçlarına gitmesinden sorumlu kanallardan oluşurlar. Mastit, özünde iki sebepten oluşabilir. Bunlardan ilki, süt yollarındaki tıkanmalardır. Emzirme sonrası, sütün kanallarda kalması, zamanla bu kanalları tıkamaya başlar. Bu tıkanma iltihaplanmaya ve hatta enfeksiyona sebep olabilir. İkinci neden ise, meme ucunda bulunan bir çatlama sebebiyle, ciltteki ya da bebeğin ağzındaki bakterilerin meme dokusuna karışmasıdır. Annelerin bu konularda dikkatli olması ve emzirme sonrasında meme kanallarında süt kalmadığından emin olması gerekmektedir.
Kimler Risk Altında?
- Sigara içmek, meme dokusu iltihaplanması oluşumu için en temel risklerden birisidir.
- Devamlı stresli olmak
- Yetersiz beslenmek
- Meme bakımını aksatmak
- Süt akışını engelleyecek, emzirme sürecine uygun olmayan sütyen kullanmak.
- Emniyet kemerinin devamlı meme ucu üstüne takılması
- Meme ucunun yaralanması ya da çatlaması
- Daha önce atlatılmış mastit öyküsü
Meme dokusu iltihaplanması tedavisinin yapılmadığı ve aksatıldığı durumlarda iltihaplanma devam eder ve zamanla apse oluşabilir. Bu apsenin cerrahi olarak boşaltılması gerekir.
Tanı ve Teşhis
Tanı koyma sürecinde hastanın öyküsü oldukça önemlidir. Doktorun, hastasına şikayetini, şikayetinin zamanını, şikayetlerini arttıran ve azaltan etkenlerin neler olduğunu sorması gerekir. Fizik muayene yapılır ve meme dokusundaki farklılıklar belirlenir. Emziren annelerde, anne sütü kültür edilir ve bakteri bulunmaya çalışılır. Oldukça ender görülen bir meme kanseri türü olan inflamatuar meme kanseri de, memede kızarmaya ve şişmeye yol açar. Doktorlar bu yüzden ultrason ve mamografi isteyerek, bu hastalığın tanısını dışlamak isteyebilirler. Mastit tedavisi yapılan ve hastalığı sonlandırılamayan hastalarda, kanser ihtimalini gidermek adına biyopsi yapılabilir.
Mastit çeşitleri arasında önemli bir yeri olan granülomatöz mastit ise, genellikle doğurma çağına gelmiş genç kadınlarda görülmektedir. Bağışıklık sistemi elemanlarının olması gerekenden fazla bir şekilde, memeye yönelik harekete geçmeleri sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Sıklıkla meme kanseriyle karıştırılan bu hastalık, USG, MMG ve göğüs MRI tanı teknikleriyle ayırt edilemiyor. Hastalığın meme kanserinden ayrımı ancak patolojik testlerle yapılabiliyor.
Mastit Tedavisi
Enfeksiyon oluşmuş hastalar için antibiyotik tedavisine başlanır. Antibiyotiği, kutusu bitene kadar kullanmak, hastalığın yeniden tekrar etmemesi adına oldukça önemli ve kritiktir. Belirtilerin azalmasıyla antibiyotiği bırakan hastalarda, geçmeyen mastit (kronik mastit) durumuyla karşılaşılabiliyor. Ağrı kesiciler, mastit tedavisinde hastanın rahatlaması için kullanılır. Meme dokusu iltihaplanması hastalarının emzirmeye devam etmeleri gerekir. Bebeğin sütten kesilmesi, annenin süt kanallarının tıkanması açısından daha tehlikelidir. Süt akışının devamlılığı, enfeksiyonun temizlenmesine yardımcı olur. Anne sütünün bebek için çok büyük faydaları vardır. Anne sütü içen bebekler, bağışıklık sistemi açısından çok güçlü olurlar. Bu bebeklerin enfeksiyona yakalanma ihtimalleri çok düşüktür. Bu yüzden annelerin emzirmeye devam etmesi önerilir.
Mastit Sonrası Emzirme
Meme dokusu iltihaplanması hastalığını atlatan annelerin, yeniden mastite yakalanmamaları için bazı önlemler almaları gerekmektedir. Bu önlemler şunlardır:
- Emzirmeden önce memenin sütle dolması beklenmemelidir.
- Emzirme aralıklarını kısaltarak, memenin sütle dolmasının önüne geçilmelidir.
- Memenin, bebeğin ağzına doğru yerleştirildiğinden emin olmak gerekir.
- Emzirme esnasında memenin üst tarafından aşağıya doğru masaj yapmak, kanallarda süt birikmesinin önüne geçebilir.
- Emzirme tamamlandığında, memede süt kalmadığından ve kanalların boşaldığından emin olmak gerekir.
- Sütü boşaltmakta güçlük çeken annelerin, emzirme öncesi memeye sıcak su uygulamaları tavsiye edilir.
- Emzirmeye mastitli memeden başlamak gerekir. Bebek emzirme başında aç olacağı için, mastitli memeyi daha güçlü emer. Bu da sütün kanallardan daha kolay boşalmasını sağlar.
- Bebeği sürekli aynı açıyla değil, farklı açılarla emzirmek faydalı olacaktır.
Mastit hastası olan annelerin evde dinlenmeleri gerekir. Emzirme aralarında memelerine soğuk uygulaması yapmaları ve destekleyici sütyen kullanmaları çok önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Mastrit nedir?
Mastit, bir çeşit meme dokusu iltihaplanması olarak tanımlanabilir. Memede mastit, sıklıkla emziren kadınlarda görülmektedir. Göğüste iltihap, göğüslerde şişkinlik ve yoğun ağrıya sebep olabilir.
Mastrit neden olur?
Emzirme sonrası, sütün kanallarda kalması, zamanla bu kanalları tıkanmaya başlar. Bu tıkanma iltihaplanmaya ve hatta enfeksiyona sebep olabilir. İkinci neden ise, meme ucunda bulunan bir çatlama sebebiyle, ciltteki ya da bebeğin ağzındaki bakterilerin meme dokusuna karışmasıdır.
