Mide fıtığı, çoğunlukla elli yaşı üzerindeki bireylerde ortaya çıkan bir hastalıktır. Tıp literatüründe “hiatal herni” olarak anılan bu hastalık, midenin üst kısmını saran kasların erimesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Burada bulunan kasların zayıflamaya çok yatkın olması genel olarak mide fıtığı sorununun yaşanmasına neden olmaktadır.
[trgebanner]
Peki, Mide fıtığı nedir ve nasıl ortaya çıkar? Bu rahatsızlığa sahip olan hastalar nelere dikkat etmelidir. Avicenna Hastanesi olarak kaleme aldığımız bu yazıda mide fıtığı hakkında merak ettiğiniz tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Mide Fıtığı Nedir?
Midenin üst kısmında bulunan kasların zayıflaması veya genişlemesi ile göğüs bölgesinde bulunan yemek borusuna sarkması sonucu meydana gelen hastalık, mide fıtığı olarak adlandırılmaktadır. Bu sağlık sorunu genellikle yanlış beslenme alışkanlıkları, aşırı kilo veya yaşın ilerlemesi gibi nedenlere bağlı olarak gelişmektedir. Bunların yanında çok ağır işlerde çalışmak ve stres gibi sebepler de midede fıtık oluşumuna sebebiyet verebilmektedir.
Mide Fıtığı Belirtileri
Küçük boyutlarda ve hafif gelişen fıtıklar genel olarak hastada ciddi şikayetlere neden olmaz. Ancak daha ileri olan vakalarda şu belirtiler gözlemlenebilmektedir:
- Göğüste ağrılı yanma hissi,
- Yiyeceklerin veya sıvıların ağıza kaçması,
- Mide ekşimesi,
- Ağızda acımsı tat,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Göğüs, karın ağrısı,
- Nefes darlığı,
- Tuvalet düzensizlikleri,
- Ağız kokusu,
- Mide asidinin özofagus yoluna kaçması,
- Yutma güçlüğü,
- Öksürük krizler,
- Ses kısıklıkları,
- Ani geğirme,
- Şişkinlik,
- Kan kusma veya siyah dışkı.
Bu belirtiler genel olarak hastalığın hangi seviyede olduğuna bağlı olarak değişmektedir. Göğüs veya karın bölgesinde ortaya çıkan bir ağrının olması halinde şiddetli kusma, mide fıtığı ağrısı veya kabızlık gibi belirtiler gözlemlenmektedir.
Mide Fıtığı Türleri
Genel olarak iki şekilde görülen mide fıtığı paraösefagal ve kayma tipi fıtık türlerinde karşımıza çıkar. Paraösefagal fıtık, erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülmektedir. Daha önce oluşmuş ve tedavi edilmemiş fıtığın ilerlemesi sonucu meydana gelmektedir. Bu fıtık yemek borusundan göğüs boşluğuna kadar ilerleyerek bu bölgede büyümeye başlamaktadır.
Genellikle cerrahi yöntemlerle tedavi edilmektedir. Aynı zamanda paraösefagal fıtıklar en fazla hayati risk barındıran fıtık olma özelliği taşımaktadır. Bu nedenle belirtilerin fark edilmesi halinde hemen bir uzmana başvurmanız gerekmektedir.
Mide Fıtığı Neden Olur?
Bu hastalık genellikle midenin üst kısmını saran kasların zayıf olması nedeniyle geçirilen travmalar, kötü beslenme alışkanlıkları, madde bağımlılığı, aşırı kilo veya strese bağlı olarak gelişebilmektedir. Aynı zamanda diyafram bölgesinde bulunan kasların zayıflaması hiatal herninin bu bölgeye doğru kayarak ilerlemesine neden olmaktadır. Bu da hayati risk durumunu daha ağır bir hale getirmektedir.
Bunlarla birlikte hiatal herniye neden olan diğer faktörler şunları kapsamaktadır:
- Sağlıksız beslenme,
- Yaralanma,
- Kronik öksürük,
- Obezite,
- Kronik kabızlık,
- Sigara veya alkol kullanımı,
- İleri yaş,
- Genetik yatkınlık.
Bu faktörlere sahip bireylerde mide fıtığı görülme olasılığı çok daha yüksektir.
Mide Fıtığı Teşhisi
Genellikle midede yanma, ekşime veya ağrı gibi belirtilerle kendini gösteren bu sağlık sorunun teşhis süreci detaylı bir fizik muayene başlamaktadır. Aynı zamanda uzman hekim tarafından sağlık öykünüzün de alınması ile birlikte yapılan klinik testlerle kesin teşhis konulur. Yapılan testler arasında sindirim sisteminin üst bölgesine çekilen röntgen, yine üst kısımlara yapılan endoskopi ve yemek borusu manometrisi bulunmaktadır. Bu hastalığı teşhis etmek için tercih edilen ilk tetkik yöntemi, üst sindirim sisteminin röntgeninin çekilmesidir.
Röntgen işlemi yapılmadan önce hastanın bol sıvı içmesi sağlanmaktadır. Bunun amacı, sıvı dolu bir mideden görüntü almanın daha kolay olmasıdır. Röntgen çekimi ile özofagus (yemek borusu), mide ve diyafram ayrıntılı bir şekilde görüntülenebilmektedir. Uygulanan diğer test üst sindirim sistemi endoskopisidir. Midenin üst kısmına ufak bir kamera aracılığı ile ağızdan girilerek bu alanın görüntülenmesi işlemine üst mide endoskopisi adı verilmektedir. Bu inceleme ile hem yemek borusu hem de mideye kadar ilerleyen tüm alanlar görüntülenebilmektedir.
Yapılan görüntüleme sonucunda uzman hekim, hastalık için kesin tanılama yapabilmektedir. Bu testler arasında bulunan yemek borusu (özofagus) manometrisi ile de genel olarak yemek borusunun ve midede bulunan tüm kasların kasılma fonksiyonları ölçülmektedir. Kas kuvvetini ve fonksiyonunu ölçme amaçlı yapılan bu tetkik, hiatal herni tanısını koyabilmek için yapılan testlerin arasında yer almaktadır. Bu testlerin hangisinin veya hangilerinin hastaya uygulanacağına ise uzman hekim, hastanın şikayetlerinin ciddiyetine bakarak karar vermektedir. Bununla birlikte ilk testte istenen sonucun alınamadığı durumlarda diğer testlere başvurulabilmektedir.
Dev Mide Fıtığı
Midenin en az üçte birinin yemek borusuna kaçması sonucu oluşan fıtıktır. Mide fıtıkları genel olarak kullanılan bir terim olup, dev fıtıklar alt gruplarda değerlendirilmektedir. Çok fazla görülmemekle birlikte gerçekleştiğinde ağır seyreden bir hastalıktır. Genel olarak reflü belirtilerinin yanında iştahsızlık, kusma, sırta vuran mide ağrısı ve nefes darlığı gibi şikayetlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Tedavisi ise ameliyatla sağlanır.
Mide Fıtığı Tedavisi
Bu hastalık için uygulanan tedavilerin büyük bir çoğunluğunda kesin başarı sağlanmaktadır. Hafif ve orta şiddetli vakalarda genellikle antiasit ilaçlarla hastalığın tedavisi gerçekleştirilmektedir. Uygulanan bu medikal tedavideki esas amaç, midenin asidik dengesini düzenlemek ve korumaktır. Bu sayede midede ekşime veya yanma gibi şikayetlerin önüne geçilmektedir. Ancak bu ilaçlar kullanılırken kesinlikle doktorun önerdiği dozda ve saatte alınmasına dikkat etmek gerekir. Aksi halde istenmeyen yan etkilere neden olabilirler. Bununla birlikte mide daha az asit üreteceği için büyük ölçüde rahatlama sağlanmaktadır.
Yapılan tedavilere rağmen iyileştirilemeyen mide fıtıklarında genellikle cerrahi yöntemler kullanılmaktadır. Bu tedavi şeklinin amacı ise, midenin yemek borusuna kaymış olan kısmının yeniden yerine konumlandırılmasıdır.
Mide Fıtığı Ameliyatı
Hiatal herni ameliyatları genellikle medikal tedavilerin işe yaramadığı ve ilerlemiş vakalar için uygulanmaktadır. Özellikle dev mide fıtığı olarak adlandırılan, midenin büyük bir kısmının yukarı kayması sonucu oluşan hastalığın tedavisi için uygulanmaktadır. Genellikle laparoskopik yöntemlerle uygulanan ameliyatta karnın dört veya beş bölgesinden ufak delikler açılır. Bu delikler aracılığı ile içeri girilerek mide, olması gereken konuma getirilmektedir. Mideyi yerine konumlandırdıktan sonra özofagus için de kontrol yapılır. Özofagusun yerinde ve olması gereken uzunlukta olup olmadığı kontrol edilmektedir. Bundan sonra yırtılan diyafram kasları dikilerek ameliyat sonlandırılır.
Bu ameliyatlarda genellikle vücuttan herhangi bir şekilde doku çıkartılmamaktadır. Bununla birlikte anatomik olarak bozulan organların eski haline getirilmesi amaçlanır. İşlem esnasında diyafram kaslarının çok zayıf olduğu anlaşılırsa, destekleyici olarak suni bir madde kullanılmaktadır. BU sayede diyafram kasları güçlendirilir.
Mide Fıtığı Ameliyatı Sonrası
Mide fıtığı ameliyatı olanlar, hastanede birkaç gün yatarak tedavi görmektedirler. Bu süreçte doktorun belirlediği tedaviler damar yolu ile hemşireler tarafından uygulanır. Hastalar yaklaşık bir hafta sonra normal hayatlarına dönebilmektedir. Bununla birlikte işlem laparoskopik olarak yapıldığı için herhangi bir dikiş olmaz. Birkaç ay hafif tempolu yürüyüşler, sıvı gıdalardan katı gıdalara aşamalı olarak geçişler ve reçete edilen ilaçların düzenli kullanılması gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Mide fıtığına ne iyi gelir?
Hiatal herni şikayetleri genellikle antiasidik tedavilerle azaltılmaktadır. Bununla birlikte evde kendi kendinize aşacağınız önlemler hastalığın daha da kötüleşmesine sebebiyet verebilmektedir. Aynı zamanda doktora sormadan kullanacağınız herhangi bir ilaç da istenmeyen yan etkilere neden olup, farklı sonuçlar doğurabilir.
Mide fıtığı ameliyatı olmazsam ne olur?
Bu hastalık kesin bir şekilde tedavi edilmediği taktirde dev hiatal herni gelişebilir. Bu durum da çok fazla hayati risk taşımaktadır. Oluşan bu durum ise sindirim sisteminde ciddi kanama problemlerine neden olacağı için hastaya acil müdahale gerekir. Sonuçta hayatı ciddi anlamda tehdit eden bir risk oluşmaktadır.
Mide fıtığı ameliyatı ne kadar sürer?
Bu ameliyatlar genellikle kapalı yöntemlerle yapıldığından çok uzun sürmemektedir. Hastalığın evresine göre ortalama bir veya iki saatte bitirilmektedir. Bu işlemlerden sonra hastaların hastanede kalma süreleri ise yaklaşık iki gündür.