Ortez Uygulaması Nedir?
Ortez uygulamaları ile ayağa binen yük dengeli bir şekilde dağıtılır ve şekilsel bozuklukların önüne geçilebilir. Öte yandan ayaklardaki sürtünmeye maruz kalan bölgeler de belirlenir ve bu bölgeler korumaya alınabilir. Parmakta veya yere basma şeklinde bir sorun varsa, ayak ortezleriyle düzeltilebilir. Bir ortez hazırlanırken, hastaya özel olarak silikonlar yardımıyla hazırlanır. Bu da o ortezin tamamen hastanın ayağına ve problemine uygun olmasını sağlar. Ortezler ile marketlerden ya da eczanelerden alınabilen silikon malzemeler birbirlerine karıştırılmamalıdır. Zira ortezler, hastaların ayakları için birebir uyumlu olarak üretilirler. Doğru ortez kullanımıyla, ayaktaki problemler çözülebilir ve daha konforlu bir yaşam sürdürülebilir.
Kimlere Ortez Uygulamaları Yapılabilir?
Ortez kullanımı ile tedavi sağlanabilecek durumlar aşağıdaki gibidir:
- Tırnak batığı olan insanlarda tedavi yükünü azaltmak
- Kemik çıkığı olan insanların tedavilerinde
- Parmak eksikliğini tamamlayabilmek için
- Ayakta çatlak olduğu durumlarda
- Bir kemiğin fazla büyüdüğü durumlarda
- Ön taban çökmesi gibi durumlarda
- Ayağın ya da parmağın deformasyona uğradığı hallerde
Ortez Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doğru ortez seçimi hastalar için oldukça kritiktir. Bu sebeple ortezin avantajları ve dezavantajları hakkında kapsamlı bir araştırma yapmak faydalı olacaktır. Ortez uygulamaları tek bir bakış açısıyla değerlendirilmemelidir. Çünkü ortezin hem fiziksel hem de psikolojik sonuçları vardır. Öte yandan, gereksiz yere kullanılan, kişiye uygun olarak hazırlanmayan ya da hasta tarafından düzgün kullanılmayan bir ortez, yarardan ziyade zarara sebep olur. Bu yüzden ortez uygulamalarında çok dikkatli olmak gerekmektedir. Gerçekten gerekli olduğunda, hastaya özel olarak doğru hazırlandığında ve hasta tarafından düzgün kullanıldığında, ortezlerin faydaları büyüktür.
Doğru Olmayan Ortez Uygulamaları
Bir ortez uygulamasının doğru olmadığını gösteren etkenler genel olarak şunlardır:
- Yüksek maliyet
- Deformasyon
- Ağrı
- Psikolojik ve sosyolojik problemler
- Kan dolaşımının engellenmesi ve baskı
- Cilt ve sinir zedelenmeleri
Ortezin planlanmasında terapist, doktor ve hasta birlikte hareket etmelidir. Hastalar sürece katılım göstermeli ve ortezin doğru kullanımı hakkında bilgi toplamalıdır. Tedavi sürecinde beklenen başarının elde edilebilmesi için, hastanın da en az uzmanlar kadar tedaviye özen göstermesi gerekmektedir.
Amaçlarıyla Ortez Uygulamaları
Hastalara ortez tedavisi uygulanmasının 3 nedeni vardır. Fonksiyon iyileştirmesi sağlamak, şekilsel bozukluğu düzeltmek ya da bölgeyi korumak… Diğer taraftan, ortezlerin hastalar için şu amaçları gerçekleştirdiği bilinmelidir:
- Ağrı ve ödemi engellemek
- Eli ya da ayağı işlevsel pozisyonunda tutmak
- Varsa kontrakürleri açmayı sağlamak
- Kontrakürleri önlemeyi sağlamak
- Güçsüz kaslara yardım etmek
- Deformite önlemek
- Kas tonunu düzenlemek
- Glehumeral bütünlük sağlamak
- İnmede ortez kullanarak subluksasyonu önleyebilmek
Ortez Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Ortez kullanırken dikkat edilmesi gereken belli başlı kurallar vardır. Hastaların düzenli olarak rutin kontrollerini yaptırmaları, bu kuralların başında yer alır. Uzman doktor, bu kontroller esnasında hastayı gelişebilecek komplikasyonlar konusunda uyarmalı ve hastanın bu komplikasyonlardan kaçınabilmeleri için neler yapabileceklerini öğretmelidir. Doktor hastaya, ortez uygulamaları ve amaçlarını iyi anlatmalı, hastanın ortezi düzgün kullanması sağlanmalıdır. Hastayla rutin kontroller esnasında tak – çıkar alıştırmaları yapılmalıdır.
Ortez Uygulamaları Tedavisi Nelerdir?
Ortez uygulamalarıyla gerçekleştirilen tedaviler şunlardır:
- Kaslar için doğru kontrakür açısının sağlanması
- 3 nokta prensibini uygulama
- Eklemlerdeki problemlerin düzeltilmesi
- Ortez uygulanan bölgenin hareketliliğini sağlamak
- Destekleyici olarak kullanılmak
- Fonksiyon yaratarak tedaviyi sağlamak
Konforlu Ortez Uygulamaları
Ortez uygulamaları son yıllarda çok gelişmiş ve konforlu hale gelmiştir. Yunancadan gelen bir kelime olan ortez, düzeltmek anlamını taşımaktadır. Travmaya bağlı, nöroloji kaynaklı ya da başka sebeplerle düzgün çalışmayan bölgelerin tedavisinde ortezler kullanılmaktadır. Yine aynı şekilde kırık yaşayan bir kolun iyileşme süresinde korunması için de ortezlerden yararlanılabilmektedir. Ortez tedavisinin kısa süreli ve uzun süreli versiyonları mevcuttur. Özellikle kısa süreli ortez kullanımı, hastalarda herhangi bir soruna sebep olmamaktadır. Gelişen protez sektörü, ortez sektörünü de geliştirmiş, hastalar için en uygun ortezler üretilebilir hale gelmiştir. Bu da konforun artmasına neden olmuştur. Aynı zamanda ortez bakımı ve tak – çıkar işlemleri de kolay hale gelmiştir. Görünüş üzerindeki çalışmalar sonucunda, daha estetik görünen ortezler üretilmiştir. Aynı zamanda ortez uygulamaları için üretilen malzemelerin büyük bölümü, anti bakteriyel özellik taşımaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Ortez çeşitleri nelerdir?
Statik ortez ve dinamik ortez olmak üzere ikiye ayrılır. Statik ortezler, eklemlerin sabit kalmasını sağlar veya eklem hareketlerini kısıtlar. Dinamik ortezler ise, eklemlerin hareket ederek fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlar.
Ortez nasıl kullanılır?
Basit bir ayak bilek bandı kullanarak, ayak ya da ayakkabıya bağlantı yapılır ve ayağın düşmesi engellenir. Ortez, çok hafif ayak bilek kontrol kaybında kullanılır.
Ortez bakımı nasıl yapılır?
Haftada bir kez ılık sabunlu bir bezle ya da anti-bakteriyel mendiller ile düzenli olarak temizliği yapılabilir. Bandajları bu temizlik sırasında ıslatmamalısınız. Kurulamak için yalnızca kağıt havlu kullanın ve herhangi bir ısıtıcıdan yararlanmayın.
