[trobsbanner]
Rahim Alınması Nedir?
Tıbbi literatürde karşılığı ”histerektomi” olan bu işlem, rahmin herhangi bir nedenle çıkarılması gereken durumlarda yapılan cerrahi bir operasyondur. Bu işlemde duruma göre rahmin ya bir kısmı ya da tamamı alınmaktadır. Bununla birlikte kadınlar için çok önemli bir yeri olan bu organın alınacak olması, her zaman hastalarda tedirginlik ve bir takım kaygılar barındırır. Ancak bu ameliyattan sonra hastaların yaşam kaliteleri büyük oranda artmakta ve sağlıklı bir şekilde hayatlarına devam edebilmektedirler.
Rahim Anatomisi
Rahim, içi boşluklu olan yoğun kas dokusu ile sarılı ortalama 7 cm. büyüklüğünde bir organdır. Pelvis, içinde bulunan bağlar yardımıyla kemik pelvise tutunmaktadır. En üst kısımda ise her iki tarafa uzanan fallop tüpleri çıkmaktadır. Bu tüpler overlere doğru uzanır. Alt kısımda ise, rahim ağzı huni şeklinde bir biçim alarak vajene doğru açılmaktadır. Rahime komşu organlar ise önde mesane, arka tarafta kalın bağırsaklar olmak üzere iki organdır.
Rahim Alma Ameliyatı Türleri
Bu ameliyatlarında kullanılan dört farklı teknik bulunmaktadır. Hangi tekniğin hasta için uygun olacağına ise genellikle sahip olunan sağlık sorununun şiddeti ve evresi belirlemektedir. Bunların arasında en konforlu ve iyileşme süresi en hızlı olan kapalı yöntemle rahmin alınması, çok sık tercih edilen bir tekniktir. Laparoskopik yöntemle yapılan bu işlemden sonra komplikasyon gelişme riski de çok az olmaktadır. Genel olarak kullanılan histerektomi çeşitleri şunlardır:
- Total Abdominal Histerektomi (TAH): Rahmin karın bölgesinden bir kesi yapılarak tamamen çıkarılması işlemidir. Ancak bu ameliyatta yumurtalıklar çıkarılmaz. Genellikle 45 yaşın altında olan kadınlarda menopoza kadar işlev görmeleri için yumurtalıklar (overler) yerinde bırakılmaktadır. Bu sayede hastalar adetten kesilirler, ancak yumurtalıklar vücut için gerekli hormonları salgılamaya devam eder. Doğal olarak TAH yapılan hastalarda menopoza girmiş gibi bir his oluşmamaktadır.
- Bilateral Salpingooferektomi (BSO): Her iki yumurtalığın da alınması işlemidir. İleri evre rahim hastalıklarında, rahim ve yumurtalıkların alınması gerekebilmektedir. Bu durumda her ikisinin de alındığı işlemler TAH+BSO şeklinde yapılmaktadır.
- Unilateral Salpingooferektomi (USO): Yalnızca tek bir yumurtalığın alınmasıdır. Bu işlemde bazı durumlarda TAH+USO şeklinde yani, total abdominal histerektomi ile birlikte yapılabilmektedir.
- Subtotal Histerektomi: Bu işlemde rahmin üst kısmı içerde bırakılarak yalnızca rahim ağzı çıkarılmaktadır.
Kapalı Rahim Ameliyatı (Laparoskopi)
Histerektomi, açık veya kapalı yöntemlerle yapılabilmektedir. Ancak kapalı yani, laparoskopik teknikle yapılan operasyonlarda komplikasyon gelişme olasılığı çok az olduğundan sıklıkla tercih edilmektedir. Aynı zamanda bu işlemden sonra iyileşme süresi de oldukça hızlıdır. Kapalı ameliyatla rahmin alınması işlemi, karın bölgesinde hiç kesi yapılmadan gerçekleştirilmektedir. Kapalı rahim ameliyatları iyileşme süresi ise, birkaç haftadan daha azdır.
Açık Rahim Ameliyatı
Karın bölgesinde geniş bir kesi yapılarak rahim alma işlemidir. Bu ameliyatlardan sonra iyileşme süresi biraz daha uzun olmakta ve enfeksiyon, kanama gibi riskler artmaktadır. Özellikle miyom ve rahim alma ameliyatının birlikte yapılacağı durumlarda açık ameliyat tekniği tercih edilmektedir. Hasta için hangi ameliyat tekniğinin daha uygun olduğuna genellikle doktor ve hasta birlikte karar vermektedir. Ancak bu kararı etkileyen en önemli faktör, hastalığın evresi ve yapılacak olan işlemin ayrıntılarıdır.
Rahim Alma Ameliyatını Gerektiren Durumlar
Bu işlemin yapılmasına ihtiyaç duyulan birçok sağlık sorunu olabilir. Bunlardan başlıcaları şu şekildedir:
- Rahim sarkması,
- Endometriyal hiperplazi,
- Kanser,
- Tedavi ile geçmeyen adet düzensizlikleri,
- Anormal uterus kanamaları,
- Rahimde bulunan hastalık sebebiyle yaşanan ağrılar,
- Doğum ve gebelik komplikasyonları
- Myomlar.
Yukarda da belirttiğimiz gibi bu ameliyatın nasıl yapılacağı konusunda genel olarak hastanın yaşı, sağlık durumu ve tercihleri etkili olmaktadır. Çoğunlukla rahmin alınması en son tercih olarak hastalara sunulur. Bunun yerine alternatif tedavi seçenekleri uygulanmaktadır. Örneğin, yaşı çok genç olan myom hastalarında rahim alma işlemi değil de genellikle myomların temizlenmesi ve doğurganlığın korunması sağlanmaktadır. Ancak çok daha ciddi vakalarda son çare olarak rahim alınır.
Bunların yanında rahmin alınması işlemleri karın bölgesinden, vajinadan veya laparoskopik yöntemlerle yapılabilmektedir. Vajinadan rahim alma ameliyatının tercih edildiği durumlarda işlem, karın bölgesine hiç dokunmadan vajenden gerçekleştirilmektedir. Bu yolla yapılan ameliyatlardan sonra iyileşme süresi çok hızlı olmaktadır. Karın bölgesinden yapılan operasyonlar ise açık ve kapalı (laparoskopik) şeklinde gerçekleştirilmektedir.
Rahim Alma Ameliyatı Öncesi Hazırlık
Rahmin alınmasına ihtiyaç duyulması halinde ilk olarak işlemin hangi teknikle yapılacağı konusunda hasta ve doktorun karar verme süreci başlar. Bununla birlikte hasta doktor tarafından işlem öncesi, esnası ve sonrası hakkında detaylı bir şekilde bilgilendirilir. Her rahim ameliyatında yumurtalıkların da çıkarılması gibi bir zorunluluk yoktur. Ancak gerektiği durumlarda uzman hekim, bu durumu hastanın da kavrayabilmesi açısından tetkik sonuçlarıyla birlikte verilerle açıklar. Sonuçta tüm parametreler değerlendirilerek hasta için en uygun cerrahi tekniğe karar verilmiş olur. Bu ameliyattan önce patoloji laboratuvarında incelenmek üzere rahimden parça alma işlemi de yapılabilmektedir.
Ameliyattan önce hastaların özellikli bir şey yapmalarına gerek olmamakla birlikte, işlemden önceki gece 24:00’ten itibaren yeme içmenin tamamen kesilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda hastaların işlem sabahında sigara kullanmamaları da önemli tedbirlerden biridir. Sigara kullanımı, anestezi sırasında solunum problemlerine neden olabileceğinden çok risklidir. Bununla birlikte alkol tüketimi de en az 10 gün önceden bırakılmalıdır.
Hastanın kullandığı rutin ilaçlar ve kronik hastalıklar hakkında doktoruna detaylı olarak bilgi vermesi zorunludur. Bu bilgilerin ışığında uzman hekim bu ilaçların alımı konusunda yeni önerilerde bulunabilir. Bunlarla birlikte kan sulandırıcı ilaçların kullanımı da yine en az 15 gün önceden kesilmelidir. Ancak bu önlemlerin hepsinin doktor kontrolünde alınması gerekir.
Rahim Alma Ameliyatının Riskleri ve Komplikasyonları
Yapılan tüm cerrahi operasyonlar gibi rahim alma ameliyatının dezavantajları da bulunmaktadır. Bununla birlikte histerektominin taşıdığı riskler, işlemin uygulandığı bölgeye ve duruma bağlı olarak farklılık göstermektedir. Genel olarak rahmin alınması işleminin barındırdığı riskler şunlardır:
- Damarlarda pıhtı oluşması ve pıhtı atması,
- Kanama,
- Enfeksiyon,
- Anesteziye bağlı gelişen sorunlar,
- Bağırsak hareketlerinde azalma,
- Sinir ve doku hasarı,
- Gaz sancısı,
- İdrar yapmada zorluk,
- Çevre organların hasar görmesi.
Rahim Alma Ameliyatı Ölüm Riski
Rahmin alınması işlemine bağlı olarak ölüm gelişme riski çok azdır. Üstelik alanında deneyimli bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından kontrollü yapılan işlemlerde bu risk yok denecek kadar azdır. Bununla birlikte ameliyat öncesinde alınması gereken tedbirlerin de büyük bir titizlikle sağlanması gerekir. Çünkü bu tür riski az olan ameliyatlarda problem yaşanmasının nedeni, işlem öncesi tedbirlere uyulmamasıdır. Örneğin, kan sulandırıcı alınmaması gereken bu işleme yakın bir zamanda ilacın içilmesi doğal olarak işlem sırasında kanama olmasına neden olur. Ya da işleme yakın bir saatte yemek yenmesi veya sigara içilmesi durumunda anesteziye bağlı sorunlar gelişebilmektedir.
Rahim Alma Ameliyatı Sonrası
Bu ameliyatlardan sonra iyileşme dönemleri çok hızlı olmaktadır. Hastalar operasyondan yaklaşık 4 saat sonra yemek yemeye başlar. Bundan iki saat sonra da ayağa kalkıp yürüyebilir. İlk saatlerde biraz ağrı hissedilmesi çok normaldir. Hatta hastalar bazen ağrı nedeniyle yemek yemek ve yürümekte zorlanabilirler. Ancak bu çok sürmez. Hastanede 2 günlük bir yatış süreci olur. Her şey yolunda gittiği takdirde hastalar taburcu edilir. Bu süreçte tedaviler damar yolu ile uygulanırken, aynı ilaçların tablet formu taburculuk sırasında doktor tarafından reçete edilmektedir.
Ameliyatı takip eden süre içinde birkaç hafta vajinal kanamalar görülebilmektedir. Bununla birlikte mesanede baskı hissi, idrar yaparken zorlanma ve gaz şikayetleri de olabilmektedir. Bu şikayetlerin hepsi normaldir. Ancak artarak devam etmesi ve uzun sürmesi halinde en kısa sürede doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir. Bunların dışında rahmin alınması işlemi sonrası hastaların bol bol yürümesi gerekir. Yürüyüş hem kan dolaşımını hızlandırır hem de pıhtı oluşumu gibi riskleri önler. Bu sayede iyileşme süresi de artmaktadır.
Rahim Ameliyatı Sonrası Cinsellik
Bu konu rahim alma ameliyatı olacak olan kadınların çok fazla kaygı duyduğu konulardan birisidir. Genel olarak bilgi eksikliğinden kaynaklı birçok insanda rahimin alınması, cinsel yeteneklerin de kaybedileceği endişesini doğurmaktadır. Ancak böyle bir durum söz konusu değildir. Aksine, rahim ameliyatından sonra hastanın günlük yaşam kalitesi nasıl artıyorsa cinsel ilişkileri sırasında da konforu o kadar artmaktadır. Rahim hastalıklarının varlığı sırasında çekilen ağrı veya diğer şikayetlerin hiçbir olmaz. Bu sayede partnerinizle ilişkiye girmek konusunda herhangi bir çekinceniz veya endişeniz olmaz.
Rahim Alma Ameliyatı Sonrası Beslenme
Bu operasyondan sonra dengeli ve sağlıklı beslenmek çok önemlidir. Özellikle bağırsak hareketlerinin yavaşlamaması adına posalı gıdalar tercih edilmelidir. Bununla birlikte operasyondan sonraki yaşamınızda nasıl beslenmeniz gerektiği konusunda bir diyetisyen görüşmesi yapmanız önerilmektedir. İşlem sonrası genel olarak tüketmeniz gereken besinler şunlardır:
- Bol sebze ve meyve tüketmek,
- Proteinden zengin gıdalar almak,
- Günde en az 2,5 litre su içmek,
- Lifli gıdalar tüketmek,
- Özellikle işlemden sonraki ilk günlerde gaz yapan yiyeceklerden uzak durmak.
Sıkça Sorulan Sorular
Rahim alınması ameliyatı kaç saat sürer?
Bu işlem anestezi işlemleri ile birlikte yaklaşık 2 ile 4 saat arasında sürmektedir. Doktorun tecrübesine ve işlemin tekniğine bağlı olarak süre değişkenlik göstermektedir.
Rahim ameliyatı sonrası ne zaman işe dönülebilir?
Bu operasyondan sonra birçok hasta yaklaşık yedi gün sonra işine dönebilmektedir. Ancak normal şartlarda hastaların en az 2 veya 3 hafta istirahat etmeleri önerilmektedir.
Rahim ameliyatı sonrası ağrılar ne kadar sürer?
Rahmin alınması işleminden sonra ağrıların şiddeti ve süresi kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. İşlemden sonraki birkaç saat yoğun ağrı hissedilir. Ancak bu ağrılar operasyon sırasında takılan PCA isimli otomatik bir yöntemle aralıklı ağrı kesici uygulaması yapılarak giderilmeye çalışılmaktadır. Ameliyattan sonra saatler ilerledikçe ağrılar da azalır.
