Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları bölümünün ilgilendiği hastalık çeşitleri çok yaygındır ve tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu hastalıkların görülme oranları giderek artmaktadır. Günümüzde birçok kişide görülen endokrinolojik ve metabolik hastalıklar, salgı bezleri ve diğer metabolizma problemleri ile ilgilenmektedir.

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Nedir?

Genel itibari ile iç salgı bezleri, bu bezlerin işlevleri, salgıladıkları hormonlar ve diğer metabolizma hastalıkları ile ilgilenen tıbbi bir alandır. Bunların yanında beslenme ve diyet, diyabet (şeker hastalığı), obezite (şişmanlık), kolesterol ve trigliserid (kan yağları) yüksekliği ve ürik asit yüksekliği endokrinolojinin alanına giren bazı hastalıklardandır. Aynı zamanda metabolik sendromlar, vitamin eksiklikleri (özellikle D vitamini) ve osteoporoz (kemik erimesi) gibi metabolik rahatsızlıklar da endokrinolojinin alanına girmektedir.

Metabolizma Nedir?

Metabolizma, bir canlının yaşamını sürdürdüğü esnada gerçekleşen tüm kimyasal reaksiyonlardır. Canlı organizmada veya hücrede ortaya çıkan yapıcı ve yıkıcı nitelikteki kimyasal olayların tümünü metabolik faaliyetler kapsamaktadır. Metabolizmanın ne kadar hızlı çalışıp çalışmadığı ise vücudun yağ ve kas kütlesine, yaşa, cinsiyete, egzersiz düzeyine ve genetik faktörlere bağlı olarak değişmektedir.

Metabolizma Hızlandırma Yöntemleri

Çok basit alışkanlıklar edinerek daha hızlı ve sağlıklı çalışan bir metabolizmaya sahip olmak mümkündür. İnsan vücudu çalışırken her zaman bir denge yakalamaya çalışır. Bu sebeple alışkanlıklarınızı, dengeli ve sağlıklı yaşamaya yönelik geliştirmeniz, daha iyi çalışan bir metabolizmaya sahip olmanız açısından önemlidir. Bununla birlikte, metabolizmanızı hızlandırmaya yönelik genel olarak uygulayabileceğiniz tedbirler şu şekildedir:

• Düzenli ve Dengeli Beslenme: Belli aralıklarla ve düzenli olarak yemek yemek, metabolik balansın korunmasına önemli ölçüde yardımcı olur. Aksi halde, çok sık beslendiğinizde veya uzun süre aç kaldığınızda, vücudunuzun kalori harcama aktivitesi düşerek yağ depolamaya başlayabilir. Bu sebeple düzenli beslenmek, metabolizmayı hızlandırmak adına atacağınız ilk adım olabilir.
• Egzersiz: Özellikle fiziksel güç gerektiren egzersizler yapmak, kas gelişimine destek olur. Bunun için vücudun enerji üretmesi gerekir. Doğal olarak egzersiz yapan kişilerde enerji üretimi fazla olacağından metabolik faaliyetler de hızlanmaktadır.
• Bol Sıvı Alımı: Vücudun sıvı dengesini korumak, temel işlevlerin doğru çalışması ve metabolizmanın yavaşlamaması için gereklidir. Bu sebeple yeterli su tüketimi, kişinin kilo vermesine de büyük oranda yardımcı olmaktadır.
• Düzenli Uyku: Uykusuzluk, vücutta açlık hissi oluşturabilecek bir hormon salgılanmasına neden olur. Tokluk hissi yaratan hormonların salgılanmasında da aynı oranda azalma gerçekleşir. Bu sebeple yeterli uyku, aşırı yemek tüketimini engelleyeceği için metabolik faaliyetlerin dengeli bir şekilde sürdürülmesinde etkili olur.
• Stressiz Yaşam: Stres, hormon seviyelerini önemli ölçüde etkilemektedir. Aynı zamanda iştahı düzenleyen hormon olan kortizolün, normalden daha fazla üretilmesine sebep olur. Yapılan araştırmalara göre, fazla kortizol üretimi kilo alımına ve dolayısıyla, metabolik faaliyetleri hızlandırmaya sebep olmaktadır.

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıklarının Belirtileri

Vücutta gerçekleşen birçok faaliyetten hormonlar sorumludur. Bu hormonların tümünün salgılanmasında görevli olan iç salgı bezleri ise endokrin sistemi oluşturmaktadır. Hipofiz bezi, hipotalamus, böbrek üstü bezleri, pankreas, tiroit ve paratiroit, yumurtalık ve testisler ile damarların iç bölümünü saran endotel hücreleri, endokrin sistemi meydana getiren salgı bezlerindendir. Bu alan, örneğin Tiroit bezi ve görevlerine dair problemlerle ilgilenir. Tiroit-tiroit bezi iltihabı gibi hastalıklar bunlara emsal olarak verilebilir.

Bu sistem çalışırken ortaya çıkan herhangi bir problem, farklı hastalıklara neden olur. Belirtiler de ortaya çıkan hastalığın türüne ve şiddetine göre değişiklik gösterir. Örneğin, insülin direnci ile ilgili metabolik rahatsızlıklar ile obezite veya hipertansiyonda görülen belirtiler birbirinde farklıdır. Bunlar, hastalıkların evresine göre hafif, orta ve ileri şiddette olabilmektedir.

Çocuk Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

Çocuk endokrinoloji alanı, doğumu takiben 0-19 yaş aralığında ortaya çıkan hormonal rahatsızlıklarla ilgilenmektedir. Çocuğun sağlıklı büyümesini, ergenliğin normal düzeyde ve zamanda ortaya çıkmasını ve sonunda erişkin döneme güvenli geçişi amaçlayan bir takip tedavi sürecini kapsamaktadır. Bu dönemde ortaya çıkan metabolik hastalıklar, alanında deneyimli bir çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından takip edilmektedir.

Endokrinoloji Muayenesi Nasıl Yapılır?

Metabolik bir hastalığı işaret eden belirti ve semptomları fark ettiğinizde başvurmanız gereken tıbbi birim, endokrinoloji ve metabolizma hastalıklarıdır. Bu hastalıkları tanılayan ve tedavisini planlayan kişiler ise, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları doktorlarıdır. Muayene için endokrinoloji bölümü olan hastanelerden birine başvurduğunuzda teşhis için detaylı bir tarama yapılır. Bu süreçte doktorunuz, ilk olarak sizden bir anamnez yani hastalık öyküsü alır. Bu şekilde genel sağlık durumunuzla ilgili bilgiler edinir. Ardından detaylı bir fizik muayene yapar. Bunların yanında kesin tanı koyabilmek için bazı kan testlerini de isteyebilir.

Endokrinoloji Randevusu

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları birimi, tıpta ileri uzmanlık isteyen bir poliklinik olduğu için Alo 182 veya internet üzerinden (Merkezi Hekim Randevu Sistemi-MHRS) direkt randevu alınamamaktadır. Hastalar genellikle önce dahiliye bölümüne muayene olmayı tercih etmektedir. Ancak bu alanda en uygun ve doğru teşhis ve tedavi, endokrinoloji uzmanları tarafından uygulanır. Özel Avicenna Hastanesi, 7/24 alanında uzman hekimleri ve güçlü sağlık personelleri ile ”Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları” bölümü hizmet vermektedir.

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Nelerdir?

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları bölümü çok sayıda hastalıkla ilgilenir. Bu hastalıkların altta yatan nedenleri araştırıldığı zaman çok sayıda farklı sonuç tespit edilebilmektedir. Avicenna International Hospital Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları bölümünün ilgilendiği sağlık problemleri aşağıda yer almaktadır:

Hipofiz Bezi Hastalıkları

• Hipofiz bezi yetmezliği (Hipopituitarizm)
• Kortizol hormonu artışı (Cushing Hastalığı)
• Büyüme hormon fazlalığı (Akromegali)
• Prolaktin hormon fazlalığı (Prolaktinoma)
• Diyabet hastalığı
• Diyabetes insipidus

Tiroit Bezi Hastalıkları

• Guatr (Tiroid bezinin normalden fazla büyümesi)
• Hipertiroidi (Tiroit bezinin fazla çalışması)
• Hipotiroidi (Tiroit bezinin az çalışması)
• Nodüler guatr
• Tiroit iltihapları (Tiroidit)
• Hashimoto hastalığı
• Tiroid kanserleri

Paratiroit Bezi Hastalıkları

• Hiperparatroidi (Paratiroit hormon fazlalığı)
• Hipoparatroidi (Paratiroit hormon azlığı)

Böbreküstü Bezi Hastalıkları

• Cushing sendromu (Kortizol hormon fazlalığı)
• Addison hastalığı (Kortizol hormon azlığı)
• Hiperaldosteronizm (Aldosteron hormon fazlalığı)
• Feokromositoma (Adrenalin hormonunun fazla salgılanması)

Yumurtalık Hormonları ve Bozuklukları

• Hipogonadizm (Kadınlarda cinsel hormonların eksik olması)
• Polikistik over sendromu
• Aşırı tüylenme
• Menopoz

Testis ve Hormonları Hastalıkları

• Hipogonadizm (Testosteron eksikliği)
• Testis ve penis küçüklüğü
• Jinekomasti (Erkeklerde görülen meme büyümesi)
• Ereksiyon sorunları ve empotans
• Sakal çıkmaması

Diğer Metabolik Hastalıklar

• Hiperglisemi (Yüksek şeker hastalığı)
• Hipoglisemi (Şeker düzeyinin düşmesi)
• Boy kısalığı ve büyüme hormonu eksikliği
• Obezite,
• Hipertansiyon,
• İnsülin direnci durumları
• Anoreksiya Nervoza ve Bulimia Nervoza (Yeme bozuklukları)

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Doktorları

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır: