Bazı çiftler, kısırlık sorunları ya da kadınlarda fallop tüplerinin tıkanması nedeniyle çocuk sahibi olamamaktadır. Tıp bilimi ilerledikçe, bir yumurtayı cam bir kapta yapay olarak geliştirmek için yeni yöntemler keşfedildi. İlk başarılı IVF 1934 yılında yapıldı ve dünyanın ilk IVF insan bebeği 1978’de dünyaya geldi. Tüp bebek tedavisi ise, bu genetik kusurların geçmesini önlemek adına sıklıkla tercih edilir. Özel Avicenna Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü, tüp bebek konusunda uzman doktor kadrosu ile tanı ve tedavi süreçlerini yönetmektedir. Bu konu ile ilgili daha detaylı bilgi almak için ise, yazımızı inceleyebilir ve merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.

Tüp Bebek (IVF) Nedir?

Tüp bebek, bilimsel ismiyle IVF (In-Vitro Fertilization),  bir kadının vücudunun dışında dünyaya gelen bir çocuk anlamını taşır. Teknik olarak daha detaylı bahsedecek olursak bu tedavide, kadın yumurta hücresi (oosit) ile erkek meni hücresi (sperm) vücut dışında, özenle hazırlanmış laboratuvar koşullarında döllenir ve döllenmiş olan yumurta hücrelerinden (embriyo) belirli bir sayıda seçilir ve rahim içerisine yerleştirilir.

Tüp Bebek Süreci: Tüp Bebek Nasıl Olur?

Tüp bebek nasıl yapılır, çoğu kişi tarafından en çok merak edilen sorulardan biridir. Öncelikle doktor yumurtalık rezervini kontrol eder ve diğer tüm kontrolleri yapar. Yumurtalıkların ve diğer üreme organlarının durumunu incelemek için USG yapılır ve tüm yasal ve duygusal konular konuşulduktan sonra sürece geçilir. Bu süreç ise 5 adımdan oluşur.

Yumurtalıkların Uyarılması

Tüp bebek birden fazla yumurta gerektirdiğinden dolayı, ilk aşamada kadına doğurganlık ilaçları verilir. Hasta düzenli kan testleri verir ve USG ile doktor gözetiminde olur.

Yumurta Toplanması

Bu cerrahi işlemde, kadının vajinasından yumurtalıklara iğne batırılır ve içinde folikülün yer aldığı yumurta emilerek alınır. Bu işleme foliküler aspirasyon denir.

Yumurtaların Döllenmesi

Bu işlemde meni örneğinden bir sperm alınır ve bir petri kabında yumurta ile karıştırılır. Spermler yumurtaları bir gecede döller.

Embriyo Gelişimi ve Transferi

Cam kap bir laboratuvarda doktor gözetiminde tutulur ve yumurtanın bölünüp bölünmediği ya da gelişip gelişmediği kontrol edilir. Bu kısımda embriyolar ise genetik testlere tabi tutulur. Döllenmeden 3 ila 5 gün sonra embriyo yeterince büyür ve bir kateter yardımı ile kadının rahmine implante edilir. Gebeliğin sonraki süreci embriyoda gerçekleşir ve yaklaşık 6 – 10 gün sürer.

Gebelik Testi

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi embriyo transferinden 12 gün sonra gebelik testi yapılır ve gebeliğin oluşup oluşmadığına bakılır.

Hangi Çiftlerde Tüp Bebek Tedavisi Yapılır?

• Sperm sayısı 5 milyonun altında olan ya da sperm hareketliliği düşük olan erkeklere
• Her iki tüpü tıkalı olan kadınlara
• Endometriozis hastalarına
• 38 yaş üstü kadınlara
• Yumurtalık rezervi azalmış kadınlara
• Yumurtlama bozukluğu olan ve yumurtlama tedavilerine cevap vermeyen hastalara
• Açıklanamayan infertilite olup, 2 kez aşılama ile gebe kalamayan kadınlara yapılır.

Tüp Bebek Avantajları

• Açıklanamayan kısırlık
• Tıkanmış fallop tüpleri
• Erkek faktörü kısırlığı
• Çocuk sahibi olmak isteyen yaşlı hastalar
• Düşük yumurtalık rezervi
• Polikistik over sendromu
• Endometriozis
• Erken yumurtalık yetmezliği gibi bir dizi doğurganlık problemleri aşar.

Tüp Bebek Komplikasyonları

Bu süreç risksiz değildir ve her ne kadar güvenli ve yumurta döllenme şansı yüksek olsa da, bazı komplikasyonlara neden olabilir. Hatta eksi yönü olarak çiftler üzerinde duygusal ve zihinsel strese yol açtığını söyleyebiliriz. Peki diğer komplikasyonlar nelerdir?

• Düşük
• Çoğul gebelik
• Yumurtanın rahim dışına implante edildiği ektopik gebelik
• Kanama
• Kanser
• Stres
• Aşırı sıvının karın ve göğüste dolmasından dolayı ovaryan hiperstimülasyon sendromunun gelişmesidir.

Hangi Yöntemler Kullanılır?

Yumurtalıkların döllenmesine göre klasik tüp bebek (IVF) ya da mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemleri ile uygulanır. En yaygın olarak tercih edilen klasik tüp bebek yöntemi, sperm sayısı ve kalitesinde sorun görülmediği durumlarda tercih edilir ve sperm döllemeyi kendi gerçekleştirir. ICIS yönteminde ise, yumurta enfeksiyona hazır hale getirilir ve spermler tek yumurtanın içine yerleştirilir.

Ne Zaman Uygulanır?

Doğum kontrol yöntemleri kullanılmadan en az 1 yıl boyunca cinsel ilişkiye girmek ve bu süreç içinde gebeliğin görülmemesi gerekir. Buna infertilite (kısırlık) denir. Bu süre zarfında gebeliğin olmaması durumunda tüp bebek tedavi yöntemi uygulanır.

Kadınlarda Kısırlık Sebepleri

• Yaş
• Yumurta salımında zorluk ve yumurtaların sağlıklı olmaması
• Aşırı alkol ya da sigara kullanımı
• Aşırı kilo alımı ve kaybı
• Yoğun fiziksel ya da ruhsal stres
• Birden fazla düşük yapmak
• Tüplerin tıkalı olması

Erkeklerde Kısırlık Sebepleri

• Sperm kalitesinde ya da sayısında azalma olması
• Aşırı alkol ya da sigara kullanımı
• Testis damarların geniş olması
• Testislerde ısı artışının sperm şeklini bozması
• Diyabet ve iltihap gibi sağlık sorunları

Sıkça Sorulan Sorular

Kadın Hastalıkları ve Doğum Hekimlerimiz