Tükürük Bezi Taşı Nedir?

Tükürük bezi taşı, tükürük bezlerinde veya kanallarında oluşan sert mineral birikintileridir. Bu taşlara tıbbi olarak sialolithiasis olarak bilinmektedir. Bu taşlar genellikle kalsiyum fosfat veya kalsiyum karbonat gibi maddelerden oluşur. Bununla birlikte tükürüğün içindeki mineral bileşenlerinin kristalleşmesi sonucu meydana gelmektedir.

Tükürük Bezi Taşı Nedir?

Tükürük bezi taşı, tükürük bezlerinde veya tükürük kanallarında oluşan sert sialolithiasis olarak bilinen mineral birikintilerdir. Bu taşlar, genellikle kalsiyum fosfat veya kalsiyum karbonat gibi maddelerden meydana gelerek tükürüğün içindeki mineral bileşenlerinin kristalleşmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte bu durum, boyun bölgesinde ağrı, şişlik, ağız kuruluğu ve enfeksiyon gibi belirtilere yol açmaktadır. Özellikle yemek sırasında veya sonrasında tükürük bezlerinde ağrı ve rahatsızlık hissedilebilir. Çoğu taş, submandibular adı verilen bezde bulunur. Ancak parotis ve sublingual bezlerde de meydana gelebilmektedir. Bu hastalığın semptomları oldukça belirgin ve yaygındır. Eğer var olan semptomları gösteriyorsanız doktora başvurmanızda fayda vardır. Tedavi yöntemleri arasında taşın tükürük bezlerinden çıkarılması, tükürük bezine masaj yapılması, bol su içilmesi ve bazı durumlarda cerrahi müdahale yer alır. Bu taşların tekrar oluşumunu önlemek içinde bir takım önlemler bulunmaktadır. Örneğin bol su içmek ve ağız hijyenine dikkat etmek oldukça önemlidir.

Tükürük Bezi Taşı Neden Olur?

• Tükürük azalması,
• Dehidrasyon,
• İltihaplar ve enfeksiyonlar,
• Yetersiz ağız hijyeni,
• Travmalar,
• Sigara ve alkol kullanımı,
• Genetik faktörler,
• Yüksek kalsiyumlu beslenme,
• Bazı ilaçlar,
• Tükürük bezi hastalıkları,

Belirtileri Nelerdir?

• Ağız içinde veya çene altında meydana gelen ağrı,
• Yemek yerken artan ağrı,
• Ağız kuruluğu,
• Tükürük bezlerinde şişlik,
• Tükürük salgısının azalması,
• İltihap veya enfeksiyon meydana gelmesi,
• Ağızda kötü tat veya koku,
• Tükürük bezinde hassasiyet,
• Tükürük bezinde kızarıklık,
• Yutma güçlüğü çekmek gibi belirtiler mevcuttur.

Tanısı Nasıl Konulur?

Bu hastalığın tanısı, hastanın şikayetleri üzerine doktor tarafından fizik muayene ile başlamaktadır. Doktor, ağrı ve şişlik belirtilerine odaklanarak tükürük bezlerini elle muayene eder. Şüphelenilen durumlarda tükürük bezlerinin detaylı görüntülenmesi için çeşitli görüntüleme yöntemlerine başvurulmaktadır. Ultrasonografi, tükürük bezlerinde taş olup olmadığını belirlemek için sıklıkla kullanılan başarılı bir yöntemdir. Daha ayrıntılı bir inceleme gerekirse bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) da kullanılmaktadır. Ayrıca, sialografi adı verilen özel bir röntgen yöntemi ile tükürük kanallarına kontrast madde verilerek taşların ve kanalların durumu daha net bir şekilde görüntülenmesi sağlanmaktadır. Bununla birlikte laboratuvar testleri ile enfeksiyon belirtileri veya diğer ilgili sağlık sorunları da araştırılabilir. Tüm bu yöntemler sayesinde bu hastalığın tanısı kesin olarak konulabilir ve uygun tedavi planı oluşturulmaktadır.

Tükürük Bezi Taşı Tedavisi

Bu tedavi, taşın boyutuna, yerleşimine ve hastanın belirtilerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Küçük taşlar genellikle bol su içme, ağızdan ekşi yiyecekler tüketme ve masaj yapma gibi yöntemlerle kendiliğinden çıkarlar. Çünkü bu yöntemler tükürük salgısını artırarak taşın dışarı atılmasını sağlar. Ancak, daha büyük taşlar veya sıkışmış taşlar için tıbbi müdahale gerekebilmektedir. Bu durumda doktor muayenesi ve bazı testler sonucunda karar verilmektedir. Non-invaziv yöntemlerden biri olan sialendoskopi, ince bir kamera ve özel aletler kullanarak taşları çıkarma işlemidir. Bu yöntem, minimal invaziv olması ve hızlı iyileşme süreci ile tercih edilmektedir. Daha büyük taşlar veya komplike vakalarda cerrahi müdahale gereklidir. Bazı durumlarda ise Tükürük bezi veya kanalındaki taşın çıkarılması gerekebilmektedir. Bu durumda yapılan cerrahi işlemler, genel anestezi altında gerçekleştirilir. Bununla birlikte enfeksiyon veya iltihap durumlarında ise antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Tedavi sonrası ise oldukça önemlidir. tekrar taş oluşumunu önlemek için yeterli sıvı alımı ve düzenli ağız hijyenine dikkat edilmesi önemlidir.

Tükürük Bezi Taşından Korunma Yolları

• Taş oluşumunun tekrarlamaması için bol su tüketimi,
• Yeterli ve dengeli beslenmek,
• Düzenli ağız hijyenine dikkat etmek,
• Ağız kuruluğundan kaçınmak,
• Ağızda oluşan iltihap ve enfeksiyonları tedavi ettirmek,
• Sigara ve alkol kullanımını azaltmak veya bırakmak,
• Düzenli ağız ve diş kontrolleri yaptırmak,
• Tükürük akışını artıran şekerlemeler veya sakızlar kullanmak,
• Düzenli olarak ekşi yiyecekler tüketmek,
• Tükürük bezlerinde herhangi bir şişlik veya ağrı fark edildiğinde doktora başvurmak.

Sık Sorulan Sorular