Şeker Hastalığı (Diyabet) Nedir?
Toplum içerisinde şeker hastalığı şeklinde anılmakta olan diyabet, kandaki glukozun olması gerekenden yüksek seviyelere çıkması şeklinde tanımlanabilmektedir. Normal şartlarda insan idrarında şekere rastlanmazken, hastaların idrarlarında şeker ile karşılaşılmaktadır. Dünya genelinde en sık görülen hastalıklar listesine adını yazdırmayı başarmıştır. Dünya genelinde her 100 kişiden 7’sinin şeker hastası olduğu bilinmektedir.
Şeker Hastalığı (Diyabet) Belirtileri Nelerdir?
Şeker hastalığı (diyabet) kendisini belirgin belirtiler ile göstermektedir. Belirgin şekilde görülmekte olan belirtiler şunlardır:
- Sık sık yemek yeme ve doymama
- Sürekli idrarın gelmesi
- Ağız kuruması
- Ağızda tatlılık hissiyatına bağlı sürekli su içme ihtiyacı
Bunlar en sık ve en belirgin şekilde görülen belirtilerdir. Öte yandan her hastada görülmese de, görülmesine alışılmış olan diğer belirtiler ise şu şekildedir:
- Yorgunluk
- Kilo kaybı
- Görme problemleri
- Ayak / Bacak uyuşması, karıncalanması
- Yaraların geç iyileşmesi
- Tende kuruluk ve kaşınma hali
- Ağız kokusu
[/cmsmasters_text][/cmsmasters_column][/cmsmasters_row]
Şeker Hastalığı (Diyabet) Nedenleri Nelerdir?
Diyabet nedenleri araştırmaları sonucunda hem kalıtsal etkilere hem de kişinin kendi yaşam tarzına bağlı gelişimlere rastlanmıştır. Genel olarak vücudun insülin üretmediği ya da çok az ürettiği tip 1 diyabetin, genetik sebeplerle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Tip 1 şeker hastalığı, insülin üretmekle görevli olan pankreasa saldıran virüsler sebebiyle ortaya çıkabilmektedir. Tip 2 ise şu nedenlerle ortaya çıkabilmektedir:
- Obezite hastalığı
- Anne ya da baba da diyabetin bulunması
- Yaşlanma
- Hareketsiz yaşamak
- Psikoloji
- Hamilelik esnasında oluşan gestasyonel diyabete bağlı oluşum
Hastalığın Çeşitleri Nelerdir?
Toplum arasında gizli şeker olarak da bilinen pre – diyabet sürecini dahil etmediğimiz zaman toplam 5 çeşit şeker hastalığından söz edebiliriz. Bunlar:
- Tip 1: Pankreasın insülin üretimini çok az yapması ya da hiç yapmaması durumudur.
- Tip 2: Hücrelerin insüline duyarsızlığı ya da hücrenin çevresinin hormon duvarlarıyla çevrelenmesine bağlı olarak insülinin hücreye ulaşamaması durumudur.
- Latent Autoimmune Diabetes in Adults: Bu tip genellikle yaşlılarda görülmektedir ve bağışıklık sistemi bozukluğuna bağlı olarak insüline bağımlı hale gelmek olarak tanımlanabilmektedir.
- Maturity Onset Diabetes: Gençlik yıllarında sık görülebilen ve tip 2’ye benzerliğiyle bilinen türdür.
- Gestasyonel: Hamilelik sürecinde annelerde görülen türdür.
Hastalığın Tanısı Nasıl Konulur?
Diyabet tanısı koyma sürecinde en çok yararlanılan iki test, açken kan şekeri seviyesi ölçümü ve şeker yükleme testi olarak da bilinen oral glukoz tolerans testidir. Sağlıklı insanlarda kan şekeri seviyesi 70 ile 100 mg arasında değişiklik göstermektedir. Eğer açlık kan şekeri ölçümü sonucunda 126 mg’nin üzerinde bir sonuç alınır ise, rahatlıkla şeker hastası olduğu hastaya söylenebilir. Fakat, 100 ile 126 mg arasında bir sonuç içe karşı karşıya kalınmış ise, bu sefer de OGTT (Oral Glukoz Tolerans Testi) uygulanır ve yeniden değerlendirme yapılır. OGTT, öğünden 2 saat sonra yapılır ve hastanın kanındaki glukoz seviyesi 200’ün üzerine çıkmış ise şeker hastalığı teşhisi koyulabilir. Eğer bu rakam 140 ile 199 arasında geziyor ise, bu sefer de gizli diyabet teşhisi koyulabilmektedir.
Diyabet (Şeker Hastalığı) Tedavisi Yöntemleri Nelerdir?
Diyabet tedavisi yöntemleri, daha önce bahsetmiş olduğumuz tiplere göre farklılıklar gösterebilmektedir. Tip 1 hastaları için insülin tedavisi uygulanırken, bunun yanına beslenme sistemindeki değişiklikler de eklenir ve beslenme sistemindeki değişikliklere hastanın ivedilikle uyması beklenir. Tip 2 hastaları için ise, iyi bir beslenme düzeni hazırlanırken, bunun yanında hastanın hücrelerinin insüline olan duyarlılığını artırmaya yönelik bir tedavi yürütülür. Bunun yanında direkt olarak insülin hormonu üretimini arttırmak için de çalışmalar yapılmaktadır.
Şeker hastalığı tedavisi sürecinde, doktorların yönlendirmelerine uymayan hastalarda, sinirlerin zarar görmesi (nöropati), böbreklerin zarara uğraması (nefropati), gözlerde hasar (retinopati) gibi sağlık problemleri görülebilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Şeker hastası olup olmadığını nasıl anlarız?
Bu hastalığın başlıca belirtileri arasında, ağız kuruluğu, susama hissi, sık idrara çıkma, yorgunluk ve halsizlik, sık acıkma, diyet yapmadığı halde zayıflama, ellerde ve ayaklarda hissizlik, uyuşma ya da karıncalanma, bulanık görme gibi semptomlar yer alıyor.
Tip 1 ve Tip 2 diyabet farkı nedir?
Tip 1 çoğunlukla 30 yaş altı kişilerde görülür ve insülin eksikliğinden kaynaklanır. Diğerine göre daha nadir olarak görülür. Tip 2 diyabet ise, daha çok meydana gelir ve genel olarak 30 yaşından sonra genetik temelli olarak görülür.
Şeker hastalığına neden olan yiyecekler?
Pasta, kek, kurabiye, bisküvi, börek, çörek, helve ve diğer şekerli tatlılar, yağda kızartılmış ve kavrulmuş yiyecekler, hamur, patates kızartması, yağlı et ve balıklar, tavuğun derisi, yağlı organ etleri sakatatları, tam yağlı süt ve süt ürünleri gibi yiyecekler etken olur.
