[treyebanner]
Genel Göz Muayenesi Ne Zaman Yapılmalı?
Genel göz kontrolü, göz hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi için çok önemlidir. Düzenli olarak göz muayenelerini yaptıran insanlar, herhangi bir göz hastalığına yakalandığı anda bunun teşhisinin ve tedavisinin kolaylıkla yapılmasını sağlarlar. Bir insanın yaşına, genel sağlık durumuna ve var olan göz hastalıklarına göre ne sıklıkla göz muayenesine ihtiyacının olduğunu belirleyen çeşitli faktörler vardır.
Bebeklerde Göz Muayenesi
3 yaşındaki ve 3 yaşının altındaki çocuklarda en sık karşılaşılan göz problemleri, göz tembelliği, göz kayması ve şaşılıktır. Eğer çocuğunuzun gözleriyle ilgili şüpheleriniz varsa, muayene aralıklarına bakılmaksızın genel göz kontrolü yapılmalıdır. 3 ile 5 yaş aralığındaki çocuklarda ise, daha kapsamlı göz muayeneleri yapılabileceği unutulmamalıdır.
Prematüre bebeklerde ROP muayenesi ise, doğumdan ortalama 4 – 6 hafta sonra yapılmaktadır. Muayene, gözün uyuşturulmasıyla yapılmaktadır. Bebeğe herhangi bir narkoz verilmeyeceği için, ailenin içinin rahat olması gerekir. Erken doğan her 3 bebekten en az birinde görülen ROP hastalığı, gözün ağ tabakasının erken doğum nedeniyle damarlanmasının tamamlanamaması olarak tanımlanabilir.
Okul Çağındaki Çocuklar ve Ergenler
Çocuğunuzu ilkokul birinci sınıfa başlamadan önce genel göz muayenesi için doktora götürmeyi unutmayın. Daha sonra, çocuğun herhangi bir görme problemi bulunmuyorsa ve ailesinde ciddi görme bozuklukları öyküsü yaşanmamışsa, iki yılda bir genel göz kontrolü yeterli olmaktadır. Fakat aksi durumlarda göz doktorunuzun vereceği muayene planına sadık kalınması gerekmektedir.
Yetişkinler
Göz ve genel vücut sağlığı ile ilgili herhangi bir problemi olmayan insanların, aşağıda yer alan muayene planını uygulamaları yeterli olacaktır.
- 20 – 40 Yaş: 5 – 10 yılda bir
- 40 – 55 Yaş: 2 – 4 yılda bir
- 55 – 65 Yaş: 1 – 3 yılda bir
- 65 Yaşından Sonra: 1 – 2 yılda bir
Ancak aşağıdaki durumlarda gözlerinizi daha sık kontrol ettirmeniz gerekebilir:
- Gözlük ya da kontakt lens kullanıyorsanız
- Ailede göz hastalıkları ya da görme kaybı öyküleri bulunuyorsa
- Diyabet gibi göz hastalıkları risklerini arttıran kronik bir hastalığınız bulunuyorsa
- Göz sağlığına ciddi yan etkileri bulunan ilaçlar kullanılıyorsa
Göz Muayenesi Aşamaları
Genel Göz Muayenesine Nasıl Hazırlanılır?
Bir göz muayenesine gitmeden önce varsa yanınıza gözlüklerinizi almayı unutmayın. Kontakt lens kullanıyorsanız randevunuza götürün. Böylece doktorunuz, size yazacağı reçeteyi en doğru şekilde hazırlayacaktır. Göz muayenesinden sonra genellikle göz bebekleri büyür ve bulanık görme durumu oluşur. Bu oldukça normal bir durumdur. Ancak göz bebekleriniz büyüyeceği için ışığa karşı hassaslaşırsınız. Bu yüzden göz muayenesine gelirken yanınızda güneş gözlüğü getirmeyi de unutmamalısınız. Gözleriniz bulanıklaşacağı için, genel göz muayenesi randevunuza toplu taşımayla gelmeye çalışın. Eğer kişisel aracınızla gelirseniz, sizi eve bırakacak bir refakatçinizin de olmasına dikkat edin.
Genel Göz Kontrolü Öncesi
Eğer yeni bir doktora ilk kez göz muayenesi yaptırmaya gidiyorsanız, sizi bekleyen birkaç soru var demektir. Doktorunuzun genel göz sağlığınızı ve hastalık risklerinizi anlamasına yardımcı olacak şu sorulara hazırlıklı olun:
- Halihazırda bir göz hastalığınız var mı?
- Daha önce yaşadığınız bir göz probleminiz oldu mu?
- Kullandığınız lens ya da gözlük var mı? Varsa, memnun musunuz?
- Son yıllarda hangi sağlık sorunlarını yaşadınız?
- Erken doğum ile mi doğdunuz?
- Düzenli kullandığınız bir ilaç var mı?
- İlaç, yiyecek ya da farklı maddelere alerjiniz var mı?
- Hiç göz ameliyatı oldunuz mu?
- Ailede maküler dejenerasyon, glokom ya da retina dekolmanı gibi göz hastalıkları olan bireyler var mı?
- Sizde ya da ailede şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları ya da bütün vücuda etki edebilecek farklı sağlık sorunları var mı?
Genel Göz Kontrolü Esnasında
Genel olarak bir göz muayenesi aşağıdaki adımları içermektedir:
- Tıbbi geçmişiniz ve daha önce yaşadığınız görme problemleri sorulacaktır.
- Göz doktorunuz, görüşünüzü iyileştirmek için bir gözlük takmanıza ya da kontakt lense ihtiyacınız olup olmadığına karar vermek için görüş keskinliğinizi ölçecektir.
- Doktorunuz, gözlerinizi uyuşturacak bir damla damlatacaktır. Daha sonra göz tansiyonunuzu ölçecektir. Göz bebeğinin içinin muayene edilebilmesi için genişlemesi gerekir. Doktorunuz göz bebeklerinizi genişletecek bir damla damlatıp, göz içi muayeneyi gerçekleştirecektir.
- Göz bebeklerinizin genişlemesiyle birlikte, doktorunuz gözünüzün içine ışık tutacak ve gereken incelemeleri yapacaktır.
Genel göz muayenesi esnasında birkaç farklı test yapılabilmektedir. Testler, hem hastanın görüş seviyesini kontrol etmek hem de gözüm tüm bölümlerinin işlevini incelemek için tasarlanmıştır.
Genel Göz Muayenesi Sonrası
Göz muayenesinin ardından doktorunuz size, hem gerçekleştirdiği muayenenin hem de yapılan testlerin sonuçlarının değerlendirmesini yapacaktır. Ardından bir görme problemi riskiniz bulunuyorsa, görüş seviyenizi koruyacak önleyici tedbirleri anlatacaktır. Bir göz hastalığı teşhisi konulduysa, tedavi sürecini planlayacaktır.
Biyomikroskobik Muayene Nedir?
Bir genel göz muayenesi yapılırken mutlaka biyomikroskop kullanılmaktadır. Çünkü bu cihaz olmadan gözün içerisini muayene etmek mümkün değildir. Göz içerisindeki dokuların, damarların ya da basıncın çıplak gözlerle incelenmesi imkansızdır. Biyomikroskobik muayeneler sayesinde, kornea, iris, lens ve retina tabakası rahatlıkla incelenebilmektedir. Aynı zamanda göz kapağı muayenesi esnasında da bu cihazlardan yararlanılmaktadır.
Genel Göz Muayenesinde Yapılan İşlemler
Peki, genel göz muayenesi nasıl yapılır? Hangi muayene tekniklerinden faydalanılır? Genel göz kontrolü esnasında araştırılan hastalıklar nelerdir?
Göz Kaslarının Muayenesi
Göz kası testi, göz hareketlerinin kontrol eden kasların değerlendirildiği uygulamadır. Göz doktorunuz bir kalem ya da küçük bir ışık gibi hareketli bir nesneyi hareket ettirirken, gözlerinizle bu nesneyi takip etmenizi isteyecektir. Bu testte, kas güçsüzlüğü, kontrol zayıflığı ve göz koordinasyonu zayıflığı gibi problemler aranmaktadır.
Görme Keskinliği Testi
Bu test, gözlerinizin ne kadar net gördüğünü ölçer. Doktorunuz sizden, yukarıdan aşağıya doğru giderek küçülen harfleri okumanızı ister. Her göz ayrı ayrı test edilir.
Kırılma Değerlendirmesi
Işık dalgaları korneadan ve göz lensinden geçerken bir bükülme yaşar. Işınlar gözün arka tarafına tam haliyle varamıyorsa, bir kırılma kusuru var demektir. Gözün kırma kusuru bulunması, net görebilmek için gözlük, kontakt lens ya da kırılma ameliyatı olmanız gerektiği anlamına gelebilmektedir. Kırılma değerlendirmesi sayesinde, size en uygun gözlük ya da lens reçetesi yazılabilir. Değerlendirme esnasında varsa gözlüğünüzün ya da lensinizin numarası da güncellenebilir.
Doktorunuz gözlük veya kontakt lens numaranızı belirlemek için bilgisayarlı bir refraktör kullanabilir. Veya retinoskopi denen bir teknik de uygulanabilir. Bu prosedürde doktor, gözünüze bir ışık tutar ve retinanızdan yansıyan ışığın göz bebeğinize geri hareketini değerlendirerek kırılma kusurunu ölçer.
Göz doktorunuzun yapacağı kırılma değerlendirmesinde, içerisinde farklı farklı mercekler bulunan foropter cihazı kullanılır. Bu cihaz sayesinde size en uygun lens kombinasyonu belirlenebilir. Toplum dilinde gözlük muayenesi olarak da bilinmektedir.
Görme Alanı Testi
Görme alanınız, gözlerinizi hareket ettirmeden yanlardan görebildiğiniz seviyedir. Görme alanı testi, genel görüş alanı içerisindeki herhangi bir noktayı görüp göremediğinizi ya da zorluk çekip çekmediğinizi belirler.
Bu testte göz bebeklerinin büyütülmesine gerek yoktur. Test aşamasında hasta herhangi bir rahatsızlık duymamaktadır. Göze değen herhangi bir şey olmaz. Hastanın yüzü makinedeki bir alana oturtulur ve ışık gördüğü zaman elinde bulunan tuşa basması talep edilir. Test, tek bir göz için yapılır. Her göz için ortalama 15 dakikalık bir muayene gerçekleştirilir.
Genel Göz Muayenesi Esnasında Renk Testi
Bazı insanlar, belirli renkleri ayırt etmekte zorluk çekiyor olabilirler ve bu durumun farkında bile olmayabilirler. Ancak renk testi ile, renk görme eksikliği açısından tarama gerçekleştirilebilir. Bu testte doktorunuz, size içerisinde birden çok renk bulunan bir desen testi yapar. Eğer herhangi bir renk probleminiz ya da daha şiddetli bir renk körlüğünüz yoksa, bu desenlerin içerisindeki harfleri ya da sayıları rahatlıkla ayırt edebilirsiniz.
Yarık Lamba Muayenesi
Yarık lamba muayenesinde gözün önüne yoğun bir ışık çizgisi verilir ve gözün ön bölümü büyütülür. Böylece doktorunuz, kornea, iris, lens, kornea ve kornea ile iris arasındaki sıvı odasını rahatlıkla inceleyebilir. Aynı zamanda doktorunuz göz yaşınızı boyayarak (floresein adlı bir boya kullanılır), verilen ışıkla birlikte hasarlı hücreleri ortaya çıkarabilir. Gözyaşı boyası, gözyaşlarıyla beraber çok kısa süre içerisinde kendi kendine akar gider. Yarık lamba muayenesi ile göz kapağı muayenesi de yapılabilmektedir.
Retina Muayenesi
Oftalmoskopi veya fundoskopi olarak da adlandırılan retina muayenesi, doktorunuzun retina, optik disk ve retinayı beslemekle görevli kan damarı tabakası (koroid) gibi gözünüzün arka tarafını değerlendirmesini sağlar. Genellikle doktorunuz bu yapıları görmeden önce, göze ışık tuttuğunda göz bebeğinin küçülmesini önleyen göz damlalarıyla göz bebeklerinizin büyütülmesini sağlayabilir. Retina muayenesinin başlayabilmesi için bu göz damlaları uygulanır ve bir süre beklenir. Ardından aşağıda yer alan iki teknikten birisi uygulanarak, retina muayenesi gerçekleştirilir.
Doktorunuz, gözün arka tarafını görebilmek için göz bebeğine bir ışık verir. Bu süreçte oftalmoskop adı verilen bir cihaz kullanılır. İkinci yöntemde ise hastanın başını geriye yaslaması gerekir. Daha sonra doktor alnına bir ışık yerleştirilir ve eline yoğunlaştırıcı bir mercek alır. Bu merceğe ışık verilir ve gözün içerisi incelenir. Bu teknikte gözün arka tarafının çok detaylı bir görüntüsü alınabilir. Toplum içerisinde göz dibi muayenesi olarak da bilinmektedir.
Göz Tansiyonu Ölçümü
Tonometri adı verilen bir cihaz ile gözdeki sıvı basıncı ölçülür. Bu test sayesinde, gözdeki optik sinire zarar veren bir hastalık olan glokom teşhisi yapılabilir. Göz tansiyonu ölçümü için iki farklı yöntem kullanılmaktadır:
- Aplanasyon Tonometrisi: Bu test, korneanızın bir bölümünü geçici olarak düzleştirmek için gereken kuvvet miktarını ölçer. Yarık lamba muayenelerinde kullanılan floresein boyası bu testte de kullanılır. Aynı zamanda anestezik özelliklere sahip damlalar da damlatılabilir. Doktorunuz, yarık lambayı kullanarak ve tonometreyi korneanıza dokundurarak, göz basıncını belirlemek için hareket ettirir. Önceden anestezi damlalarıyla göz uyuşturulduğu için acı hissedilmez.
- Temassız Tonometri: Bu yöntem, gözünüzdeki basıncı belirleyebilmek için bir miktar hava kullanır. Gözünüze hiçbir alet değmeyeceği için, anesteziye ihtiyaç yoktur. Sadece gözünüzde hissedeceğiniz anlık bir hava basıncına hazırlıklı olmanız yeterlidir.
Eğer göz basıncınız ortalama seviyelerin üzerindeyse ya da optik sinirinizde alışılmışın dışında bir durum varsa, doktorunuz bir pakometreden yardım alabilir. Bu alet, kornea kalılığını ölçmek için ses dalgaları kullanır.
Genel Göz Muayenesi Sonuçları
Normal geçen bir göz muayenesinin ardından alınan sonuçlar aşağıdakiler gibidir:
- 20/20 görüş
- Bütün renkleri ayırt edebilme yeteneği
- Herhangi bir görüş alanı problemi bulunmaması
- Göz dış yapısının normal olması
- Katarakt, glokom ya da maküler dejenerasyon gibi problemlerden herhangi birinin bulunmaması
Eğer muayeneniz esnasında bir takım sorunlarla karşılaşılırsa, doktorunuz size görüşünüzü düzeltecek lensler reçete edebilir. Daha ciddi anormalliklerle karşılaşılması halinde, ileri seviye testler istenebilir. Göz cerrahisi gerektiren bir durum ile karşılaşılmışsa, tedavi planınız sizinle görüşülecektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Genel göz muayenesi neden yapılır?
Genel göz muayenesi; gözün arka kısmı, ön yüzeyi ve göz dibi görülerek hastalıkların teşhisi için yapılmaktadır. Göz bozukluklarının kontrolü ve diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların göz üzerinde bir etki bırakıp bırakmadığı kontrol edilebilir.
Göz numarası ölçümü nasıl yapılır?
Göz numarası ölçümü, otorefraktometre adı verilen cihaz sayesinde yapılmaktadır. Yüzünüzü, cihazın ön alanına yerleştirilen yapılan muayene işleminde miyop, hipermetrop ve astigmat kontrolü yapılabilir.
