Tırnak Yeme Alışkanlığı Nasıl Bırakılır?

Tırnak yeme alışkanlığı genel olarak çocukluk çağında başlamaktadır. Yaklaşık olarak üç veya dört yaşlarında başlayan bu alışkanlık, davranış ve uyum bozukluğu olarak değerlendirilmektedir. Bununla birlikte insanların çoğunlukla stres altında ve gerginken tırnaklarını yediği gözlemlenmiştir. Bu durum da genel itibari ile kaygı bozukluğu ile ilişkilendirilmektedir. Tırnak yeme alışkanlığının bırakılabilmesi için kişiyi bu davranışa iten nedenlerin araştırılması gerekmektedir.

Tırnak Yeme Hastalığı Nedir?

Çocuklarda ve yetişkinlerde sık olarak görülen tırnak yemek, tırnak etini kopartma, yeme ve tırnak yüzeyini dişle kazıma işlemidir. Bu davranış biçimi genellikle üç yaşındaki çocuklarda görülmektedir. Bununla birlikte ergenlik dönemine kadar devam eder. Bu eylemi, hastalık haline getiren unsur, sürekli olarak tekrarlanmasıdır. Süreklilik göstermesi halinde kişiyi tırnaklarını yemeye iten sebebin ne olduğu araştırılmalıdır. Aynı zamanda bu durum, Amerikan Psikiyatri Birliği’ne göre başka şekilde isimlendirilemeyen dürtü bozukluğu olarak belirlenmiştir.

Tırnak Yeme Nedenleri

Özellikle tırnak yiyen çocukların ebeveynleri tarafından sıklıkla merak edilen, ‘Tırnak yemek neden olur?’ sorusunun tek bir yanıtı yoktur. Ancak genellikle bu davranış bozukluğunun altında yatan nedenler psikolojik sorunlar olmaktadır. Bununla birlikte çocuklarda tırnak yeme alışkanlığı, bu davranışın kötü ve yapılmaması gereken bir davranış olduğunu öğrendikleri anda daha da kökleşmektedir. Aynı zamanda yetişkinlerde görülen tırnak veya tırnak eti yemek, genel olarak bir psikolojik sıkıntıdan kaynaklı gelişmektedir. Bunlar kaygı bozukluğu, güvensizlik hissi veya panik atak vb. gibi hastalıklar olabilir.

Kişilerin bu davranışa iten nedenler çoğunlukla şunlardır:

• Psikolojik rahatsızlıklar,
• Stres,
• Yalnızlık hissi,
• Kaygı,
• Dikkat eksikliği,
• Güvensizlik duygusu,
• Aşırı heyecan veya korku,
• Genetik yatkınlık,
• Vitamin eksiklikleri.

Çocuklarda Tırnak Yeme Problemi

Tıbbi karşılığı ‘Onikofaji’ olan tırnakları yeme alışkanlığı, yapılan küçük hatalar nedeniyle birçok ebeveyn için büyük bir sorun haline gelmektedir. Çocuklarda sık olarak ötülen bu davranış bozukluğu, beden odaklı tekrarlayan davranış, uyum bozukluğu ve dürtü kontrol bozukluğu olarak değerlendirilmektedir. Küçük çocukların yüzde 30’unda görülmekle birlikte ergenliğe geçiş sürecince artmaktadır. Yapılan araştırmalar, çocukların bazı çevresel faktörlerden etkilenmesi sonucu yakalandıkları psikolojik rahatsızlıklar sebebiyle bu alışkanlığı kazandıklarını göstermektedir.

Çocuklarda Tırnak Yeme Sebebi

Baskı altına alınmış, mutsuz ve güvende hissetmeyen çocuklarda daha sık karşılaşılan bu durumun altında yatan birçok sebep olabilmektedir. Bununla birlikte çocuklarda tırnak yeme, bir güvensizlik belirtisi olarak ortaya çıkar. Genel olarak küçük yaştaki çocuklarda bu davranış bozukluğuna neden olan faktörler şunlardır:

• Ailede baskıcı ve otoriter muamele,
• Annenin aşırı kaygılı olması,
• İlgisizlik veya fazla ilgi,
• Çocuğun devamlı azarlanması,
• Tekrarlanan eleştiriler,
• Çocuklar arasında yapılan ayrımlar,
• Gerginlik,
• Taklit etme alışkanlıkları,
• Genetik yatkınlık.

Ebeveynler Ne Yapabilir?

Çocuklarda görülen bu uyum ve davranış bozukluğunun geçmesi için fayda sağlayacak önerilerimiz şunlardır:

• Çocukta var olan anormal davranışların dikkate alınması,
• Çocuğun mutsuz ve gergin olmasına sebep olan faktörlerin araştırılması,
• Bu alışkanlığı bırakması için çocuğa ceza vermek, azarlamak vb. gibi korkutucu ve baskılayıcı yöntemler uygulanmaması,
• Ev ortamında korku ve kaygı yaratan her türlü etkenin ortadan kaldırılması,
• Çocuk oyun oynarken veya televizyon izlerken ilgisini tırnaklarından çekecek bir şeylerle oyalanmasını sağlamak,
• Çocuğun duygu ve düşüncelerini rahatlıkla söylemesine izin vermek ve bunun sonucunda aşırı tepkiler vermemek.

Tüm bunlara rağmen hala alışkanlığını devam ettiren çocuklar için mutlaka bir uzman desteği alınmalıdır. Bu sayede tedavi süreci daha bilinçli ve kontrollü bir şekilde ilerleyebilir. Aynı zamanda bu duruma ne kadar erken müdahale edilirse, alışkanlığın bırakılması o kadar kolaylaşır.

Yetişkinlerde Tırnak Yeme

Yetişkinlerde görülen bu davranış bozukluğu genellikle çocukluk dönemlerinden gelmektedir. Çocukluk çağında tedavi edilemeyen ve iyi yönetilmeyen bu alışkanlık, ilerleyen yaşlarda da devam etmektedir. Bununla birlikte ergenlik döneminin ardından tırnak yemek yerini saçla oynama, kalem çiğneme, burun çekme vb. gibi alışkanlıklara bırakabilmektedir. Erişkinlerde ise bunun yerine sigara ve alkol kullanımı, sakız çiğneme gibi davranışların çocuklukta görülen bu davranışın yerine geçtiği düşünülmektedir.

Tırnak Yeme Alışkanlığının Zararları

Bu alışkanlık, tırnaklarda tırnak etinde hasara sebep olmaktadır. Bununla birlikte bu davranış bozukluğunun uzun sürmesi halinde ağızda yara oluşması, bazı diş problemleri, apseler ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar da görülebilmektedir. Kronik vakalarda tırnak yatakları hasar görerek, bütün tırnağın düşmesine neden olabilir. Çocuklarda bu alışkanlığın sonucu olarak ön dişlerde şekil bozukluğu meydana gelebilir. Aynı zamanda yenmiş tırnakları yutan kişilerde bazı mide sorunları da oluşma ihtimali yüksektir.

Bunların yanında tırnak yiyen kişilerde görülen bazı sorunlar şunlardır:

• Özgüven eksikliği,
• Kaygı bozukluğunun artması,
• Tırnaklarda oluşan kötü görüntüden utanma,
• Artan suçluluk duygusu,
• Bozulan aile ve arkadaşlık ilişkileri.

Tırnak Yeme Alışkanlığından Kurtulma

Bu alışkanlığa sahip kişilerin tırnak yememek için öncelikle kendilerini tetikleyen şeyleri bulmaları gerekmektedir. Bunlar kişiye göre değişmekle birlikte stres, korku, endişe ve farklı fiziksel etkenler olabilir. Bununla birlikte tırnakları düzenli olarak kesmek de sıklıkla alınan önlemler arasındadır. Genellikle kozmetik firmaları tırnak yemeyi bırakmak isteyenler için acı, tadı kötü olan ojeler üretmektedir. Bunlardan zararsız olanlarından alarak tırnaklarınıza sürmeniz, ellerinizi ağzınıza her götürdüğünüzde o acı tadı almanıza neden olur. Bir süre sonra bu tadı almamak için alışkanlığınızı bırakma eğilimi göstermeniz beklenir.

Düzenli olarak manikür yaptırmak, tırnaklarınıza verdiğiniz özenin artmasını sağlayacağından bu alışkanlığı bırakmanızda faydalı olur. Aynı zamanda tırnaklarınızın üzerine bant veya çıkartmalar yapıştırmak da önleyici olabilmektedir. Bunlarla birlikte tırnak yeme alışkanlığınızı daha iyi ve zevkli bir alışkanlıkla değiştirmeyi tercih edebilirsiniz.

Tırnak Yeme Tedavisi

Klinik vakalarda genel olarak nedene yönelik tedavi uygulanmaktadır. Bununla birlikte tedaviler yalnızca hastaya yapılan uygulamaları değil, hastanın yakın çevresine verilecek olan eğitimleri de kapsamaktadır. Çünkü bu alışkanlığın bırakılmasına engel olan en büyük etkenlerden biri yakın çevreden gelen baskı veya eleştirilerdir. Sonuçta çeşitli terapiler ve eğitimlerle bu davranış bozukluğunun bırakılması sağlanmaktadır.

Tedavi biçiminin nasıl olduğuna bakılmaksızın, hastanın yakın çevresinin eğitilmesi zorunludur. Cezalandırma, eleştiri vb. gibi davranışlar yerine onlar tarafından görülen desteklerle hasta bu alışkanlığı bırakmak yolunda daha kolay teşvik edilebilmektedir.

Tırnak Yeme Terapisi

Bu tedavide yaklaşımsal ya da bilişsel terapi teknikleri uygulanabilmektedir. Bu terapilerin temel amacı, hastanın alışkanlığı ile baş etme yöntemlerini öğrenmesidir. Uygulanan çeşitli teknikler ve sözel terapilerle hastaların bu beceriyi kazanması beklenmektedir.

Bunların yanında işlevsel değerlendirme analizleri de yapılmaktadır. Bu modelde, hasta ile danışan terapiler sırasında bu alışkanlığa gelişmesine neden olan altta yatan sebepleri arar. Bir hipotez oluşturulduktan sonra davranışlar analiz edilerek, genel bir tedavi planı yapılmaktadır. Çevresel belirleyiciler kişiden kişiye göre farklılık gösterdiği için işlevsel analiz terapisi, kökeni belirlemede çok etkili ve gerekli bir yöntemdir.

Alışkanlığı tersine çevirme teknikleri de tedavi yöntemleri arasında uygulanan etkili tekniklerden birisidir. Hastaya genel olarak verilen terapi, farkındalık eğitimleri ve rahatlama eğitimleri ile acil durum yönetimlerini kapsamaktadır. Farkındalık eğitiminde bu alışkanlığın sıklığının takip edilmesi, gerekirse video kaydının alınması ve hangi hallerde tırnak yeme isteğinin geldiğinin araştırılması gibi eylemler bulunmaktadır. Tutulan çizelgede, hastada genel bir farkındalık oluşur. Bunun sonucunda tedavi çok daha bilinçli ve kontrollü bir şekilde ilerler.

Rahatlama eğitimleri ise genel itibari ile nefes egzersizlerini kapsamaktadır. Hasta tetikleyicileri hissettiği anda tırnaklarını yemek yerine derin nefes egzersizleri yapmayı öğrenir. Acil durum yönteminde ise, aile üyelerine eğitim verilmektedir. Hastayı doğru davranışa yönlendirmek adına desteklemeleri ve kararlı bir şekilde tedaviye devam edilmesine ön ayak olmaları sağlanır.

 

Sık Sorulan Sorular