Andropoz Nedir?
Kandaki testosteron hormonunun belli bir yaştan sonra azalmasına bağlı olarak ortaya çıkan sürece andropoz adı verilmektedir. Bu dönem orta yaş krizi olarak da anılmaktadır. Normal şartlarda testosteron hormonu erkeklerde testislerden salgılanmakta olup kas, kemik gücünün korunması, cinsel isteklerin aktif olması ve saç sağlığının korunması gibi işlevler görmektedir. Bu hormonun yaşa bağlı olarak salgılanmasının azaldığı durumlarda mevcut işlevlerde azalma olmaktadır. Doğal olarak andropoza giren bir erkeğin fiziksel ve psikolojik durumunda da değişimler gözlenir.
Erkeklerde genellikle kırklı yaşlarla ellili yaşlara kadar geçen on yıllık zaman diliminde testosteron hormonunda yüzde 10 civarında bir azalma olmaktadır. Bundan sonraki on yıllık zaman dilimlerinde bu azalma yüzde 25’e çıkar. Yani elli yaşını geçmiş bir erkeğin testosteron hormonunda her on yılda bir yüzde 25 oranında azalma olur. Ancak bu süreç kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle orta yaş sendromunun kesin bir yaş skalası bulunmamaktadır.
Erkeklerde Andropoz Belirtileri
Erkeklerde andropoz, genel olarak kadınlarda görülen menopoza benzetilse de erkeklerin yaşadığı bu durum biraz daha farklıdır. Kadınlarda menopoz kesinlikle yaşana bir süreçtir. Ancak erkeklerde testosteron hormonunun düzeyine ve aynı miktarda azalıp azalmamasına bağlı olarak değişmektedir. Bunlarla birlikte genel olarak görülen andropoz belirtileri şu şekildedir:
- Ani ateş basma hissi,
- Ciltte kırışıklığın artması,
- Vücut tüylerinde azalma,
- Kemik erimesi,
- Kilo artışı,
- Konsantrasyon bozukluğu,
- Duygularda ani değişimler,
- Depresyon,
- Yorgunluk,
- Hayattan tat alamama,
- Olaylara aşırı tepki verme,
- Alınganlıkta artma,
- Erken boşalma,
- Ereksiyon sorunları,
- Cinsel istekte azalma,
- Sıklıkla öfkeli hissetme,
- Kas ve eklem ağrıları.
Andropoz Psikolojik Belirtileri
Erkeklerde bu dönemde genel olarak aşırı tepkilerin verildiği bir dönemdir. Gereğinden fazla duygusallık, alınganlık veya öfke durumu gözlemlenebilmektedir. Özellikle cinsel fonksiyonların azalmasına bağlı olarak bu tepkilerin arttığı anlar sıklıkla olmaktadır. Bununla birlikte hayatı anlamlandıramama, yaşama olan hevesin azalması ve anlardan tat alamama gibi birçok duygusal isteksizlik diğer psikolojik belirtilerin yanında görülmektedir. Tüm bu semptomların bir arada görülmesi neticesinde doğal olarak ağır geçen bir depresyon hali başlar.
Andropoz Belirtileri Kaç Yaşında Başlar?
Erkeklerde genellikle kırklı yaşlarla ellili yaşlara kadar geçen on yıllık zaman diliminde testosteron hormonunda yüzde 10 civarında bir azalma olmaktadır. Bundan sonraki on yıllık zaman dilimlerinde bu azalma yüzde 25’e çıkar. Yani elli yaşını geçmiş bir erkeğin testosteron hormonunda her on yılda bir yüzde 25 oranında azalma olur. Ancak bu süreç kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle orta yaş sendromunun kesin bir andropoz yaşı skalası bulunmamaktadır.
Andropoza Giren Erkekte Ne Değişir?
Andropoza giren erkekler çoğunlukla canlı ve pozitif olan ruh hallerini kaybetmektedirler. Bunun yanında cinsel işlevlerde bozulma, kas ve kemiklerde güçsüzlük, öz güven duygusunda büyük oranda azalma ve anksiyete gibi durumlar görülmektedir. Aynı zamanda bazı erkeklerde kalp ve damar hastalıkları da bu dönemde ortaya çıkmaktadır. Hareket etme isteğinde azalma, aşırı yorgunluk ve halsizlik hissi baş gösterdiğinden kilo artışı da bu süreçte sık karşılaşılan bir durumdur. Bunlara ek olarak andropoza giren erkeklerde, uyku problemleri, depresif bir ruh hali ve saç dökülmesi gibi problemler de sıklıkla görülmektedir.
Andropoz Ne Demek?
Erkek menopozu olarak da bilinen bu durum sık görülen erkek hastalıkları arasında yer almaktadır. Belli bir yaştan sonra testosteron hormonunun azalmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Erkeklerde menopoz, genellikle elli yaşın üzerine gelindiğinde görülmektedir. Ancak daha erken yaşta andropoz dönemine giren erkekler de olabilmektedir. Örneğin kırk yaşında orta yaş sendromunun belirtilerini gösteren erkeklerde andropoz dönemini erken başlamış demektir. Erken yaşta andropoz görülme nedenlerinden en önemlileri erkeklerin yoğun kimyasala maruz kalması ve çevre kirliliği gibi etkenler olmaktadır. Buna bağlı olarak henüz elli yaş ve sonrası döneme girmeden orta yaş krizini yaşamak yüksek riskli bir hale gelmektedir.
Andropoz Tedavisi
Bu sürece dair belirtileri fark eden erkeklerin vakit kaybetmeden bir hekime başvurması, sürecin daha rahat atlatılabilmesi açısından önem taşımaktadır. Genellikle orta yaş sendromunun tedavisi için multidisipliner bir yaklaşım benimsenir. Hem fiziksel hem ruhsal anlamda çöküntü yaşayan hastaların farklı tıbbi alanlardan destek alması gerekebilmektedir. Bununla birlikte erkek menopozunda görülen belirtiler hayatı olumsuz yönde etkilemiyorsa, tedavi görmeye gerek kalmaz. Böyle durumlarda genellikle daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam tarzını benimsemek yeterli olmaktadır. Düzenli uyku, egzersiz yapmak, dengeli beslenme ve aşırı kilo almayı engellemek gerekmektedir. Bunların sağlanması halinde genel sağlık durumu büyük ölçüde korunmuş olur.
Ağır geçen ve hayatı olumsuz yönde etkileyen orta yaş sendromu için kullanılan en etkili tedavi yöntemi, testosteron replasmanıdır. Bu yöntem, vücuda yeterli miktarda testosteron hormonunun verilmesi şeklinde yapılan bir tedavi şeklidir. Tedavi sonrası hastanın genel sağlık durumunda yüksek oranda iyileşme görülmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Erkeklerde andropoz ne kadar sürer?
Genellikle kırk veya ellili yaşlarda başladığı bilinen bu dönem biraz uzun sürmektedir. Özellikle günümüzde erkekler, değişen yaşam alışkanlıkları gereği orta yaş krizi dönemini 10-20 sene arasında yaşayabilmektedir. Ancak bu süreç kişiden kişiye farklılık göstereceği gibi, hiç belirti hissetmeyen erkekler de olabilir. Önemli olan bu süreçte belirti hisseden erkeklerin yaşam alışkanlıklarında bazı değişiklikler yapıp, tıbbi destek alarak dönemi rahat bir şekilde atlatamaya çalışmasıdır.
Andropoz nasıl tedavi edilir?
Erkeklerde belli bir yaştan sonra görülen bu dönemde en etkili tedavi, fiziksel egzersiz, sağlıklı beslenme ve aşırı kilo almayı engellemektir. Bununla birlikte stresin olabildiğince azaltılması, yeterli uyku düzeninin sağlanması ve gerektiğinde medikal destek alınması gerekmektedir. Tüm bu önlemler orta yaş krizi döneminde yaşam kalitesini büyük ölçüde artırmaktadır.
Andropoz belirtileri kaç yaşında başlar?
Bu dönemin başlangıç yaşı için kesin bir yaş skalası olmamakla birlikte çoğunlukla kırk veya ellili yaşlarda görülmeye başlandığı bilinmektedir. Ancak orta yaş krizinin kimde ne zaman başlayacağı ve ne kadar süreceği kişiye göre değişmektedir. Bununla birlikte kişinin normalde edindiği yaşam alışkanlıkları ve ruh hali gibi etkenler, bu dönemin nasıl geçirileceği yönünde belirleyici etkenler arasında yer almaktadır.
