Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Ne Zaman Olmalı?
Öncelikle her zaman tekrar ettiğimiz gibi yine tekrar etmemiz gerekir ki, ilk 6 ay anne sütü bebeğinizin tüm ihtiyaçlarını karşılar. Peki annelerin sık sık sordukları, bebeklerde ek gıdaya geçiş ne zaman olmalı sorusunun yanıtı nedir? Bebekler ek gıdaya ne zaman başlar? Bebeklerde ek gıdaya geçiş dönemi altıncı ayda başlayabilir. 6 aylık ek gıda için yeterli bir süredir ve 2 yaş bitene dek ek gıdalarla birlikte anne sütüne devam edilmelidir. İnternet üzerinde bebeklerde ek gıdaya geçiş listesi ya da bebeklerde ek gıdaya geçiş tablosu gibi paylaşımlar yapılmaktadır. Her annenin bu paylaşımları dikkate almayarak doktoruyla iletişimde olması ve kendi bebeği için en doğru olanı doktorundan öğrenmesi faydalı olacaktır. Sonuç olarak, 4 aylık bebeğin ek gıdaya geçişi uygun değildir ve 6 aylık bebeğe ek gıda başlatılabilir.
Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Nasıl Olmalı?
Annelerin merak ettiği bir diğer soru da bebeklerde ek gıdaya geçiş nasıl olmalı sorusudur. Bebek ek gıda almaya başlayacağı beşinci ayını bitirdiği dönemde, “tattırma” olarak adlandırdığımız yöntemle, ek gıdalar günde 1 kez ve 1-2 çay kaşığı olarak bebeğe denetilebilir. Bu tattırmalarda en az 3 gün ara ile haşlanmış patates, havuç, bal kabağı, yoğurt, tam tahıl ekmeği, yumurta sarısı, elma, armut, kayısı, şeftali, avokado gibi ilk ek gıda türleri olabilir. İlk ek gıda bebek için çok ama çok önemlidir.
Bebeklerde Ek Gıdaya Başlangıç
İlk ek gıda bebek keyifli, hafif acıkmış ve uykusunu almış iken denenmelidir. Bebeklerde ek gıdaya başlangıç ancak böyle anlarda tam başarılı olabilir. Bebeğin stresinin en az seviyede olduğu öğle öğünü idealdir. Bebeklerde ek gıdaya başlama esnasında alerji açısından dikkatli olunması gerekmektedir. Bebek ne zaman ek gıdaya başlar ise o zaman alerji açısından kontrollerinin yapılması gerekir. Bu noktada anne ve babanın dikkati çok önemlidir. Bebekte ilk ek gıda tüketimi anlarında alerjik reaksiyon var mı, yok mu gözlemlenmelidir.
Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Listesi
Altıncı ay bittiğinde ek gıdalar öğün olarak verilmeye başlanır. Bebeklerin ek gıdaya geçişi günde 2 öğün olarak yapılabilir. İlk olarak sebze çorbası başlanabilir ve en kısa zamanda içine 1 köfte kadar kıyma eklenir. Kıyma, dana veya kuzu olabilir. Evde mayalanan yoğurt 2 gün bebeğe yedirilebilir. Ek gıdalarda bir öğünde ne kadar yiyeceğine bebek karar vermelidir. Mevsim meyveleri cam rendede rendelenip püre olarak bebeğe verilebilir.. Kahvaltıda yumurta sarısı, lor peyniri, tam tahıl emeği, tereyağı, pekmez tek tek bebeğe verilir. Öğün aralarında kaynamış soğumuş su bebeğe sunulur. Bebek suları kaynatmadan da verilebilir. Tüm bunlar, bebeklerde ek gıdaya geçiş listesi olarak kabul edilebilir. Bebeklerin ek gıdaya geçmesi psikolojik olarak anneleri çok mutlu etse de, bu süreçte dikkatli olmak ve bebeğin sağlığını kollamak çok önemlidir.
Bebeklerde Ek Gıdaya Başlangıç ve Sonrası
Bebeklerde ek gıdaya başlangıç ve sonrası yani 6 aylıktan itibaren gelişen süreç anneler tarafından merak edilmektedir. Sekizinci aydan itibaren bebek parmakları ile kıskaç yapabilir ve önüne koyulan lokmayı ağzına kendisi götürebilir. Bu ayda bebeğin kendini beslemesi aileler tarafından desteklenmelidir. Ek gıdalar pütürlü olmalıdır. Bu durum bebeğin çiğnemeyi öğrenmesini sağlayacaktır. Çorbalara nohut, kuru fasulye, bezelye, mercimek eklenebilir. Terbiyeli sulu köfteler, yayla çorbası, dolma içleri, sebzeli köfteler menüde bulunabilir. İsteğe göre bebeğe oldukça sağlıklı olduğu bilinen kefir verilebilir. Balık, yumurta beyazı ve bunun gibi besinlerin doktorlar tarafından artık daha erken bebeğe verilmesi önerilmektedir. Eğer bebekte bu besinlere karşı alerji gözlenmiyor ise denenmeye devam edilebilir. Bal, tahin ve zeytin ise 1 yaş sonrası için uygundur. Dokuzuncu aydan itibaren bebek aile ile birlikte sofraya oturtulabilir. Tuzsuz veya az tuzlu sofra yemekleri (salçanın tuzu kadar) ezilerek bebeğe verilir. Bu noktadan itibaren bebeğe günde 3 ana öğün verilmelidir. Bebeklerde ek gıda başlama sürecinin dokuzuncu ayından itibaren haftada 2 kez balık tüketebilir. Bebekler, 1 yaşından itibaren sağlıklı ve dengeli beslenen bir ailenin sofrasında, küçük parçalara dilimlenmiş besinleri çatalla rahatça yiyebilir. Bebeklerde tuz tüketimi 2 yaşa kadar kısıtlı ve olabildiğince az olmalıdır.
Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Sürecinde Tavsiye Edilmeyen Besinler
Bebeklerde ek gıda tüketiminin başlamasıyla birlikte özellikle meyve ve sebzeler büyük önem taşımaya başlarlar. Fakat kimi meyve ve sebzeler, bu dönemde bebeklere tavsiye edilmez. Örnek vermek gerekir ise patlıcan, içerisinde bulunan nikotinden kaynaklı olarak bebekler için pek de uygun bir yiyecek olarak görülmez. Yine çilek, kiraz, kivi ve portakal gibi meyveler çocuklarda alerji yapabilir ve bebeklerde ek gıdaya geçiş sürecinde tavsiye edilmeyen besinler arasında yer alırlar. Eğer çocuğun alerjisinin olmadığı net bir şekilde biliniyor ise azar azar yedirilebilir. Alerji kontrolü bu noktada çok önemlidir. İnek sütü ile ilgili çok fazla bilgi dolaşmaktadır. Burada söylenebilecek şey, inet sütünün bebekler tarafından hazmedilmesinin çok zor oluşudur. Aynı zamanda inek sütü bağırsaklarda gizli kanamalara neden olabilir. Demir eksikliği gibi problemlere de sebebiyet verebilir. Dolayısıyla 1 yaşına kadar tavsiye edilen bir ek gıda değildir. 1 yaşından küçük bebeklere bal verilmesi oldukça zararlıdır. Bu yaş grubunda bal tüketimi öldürücü sonuçlara sebebiyet verebilmektedir. Bebeklerde tüketimi tavsiye edilmeyen besinlerin diğerleri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş ürünler
- İçerisinde tatlandırıcı bulunan besinler
- Ev yapımı dahi olsa turşular
- Kuruyemiş türleri
- Soya
- İçerisinde kafein bulunduran kahve, kakao, çay ve çikolata gibi ek gıda türleri
Bebeklerde Ek Gıda Tüketimi ve Alerji Belirtileri
Ailelerin dikkatli olması gereken konuların başında bebeklerde ek gıda tüketimi ve alerji belirtileri vardır. Bebeklerin ilk ek gıda tüketiminin ardından eğer alerjisi bulunuyorsa, mutlaka kısa süre içerisinde alerjik belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Bu kimi zaman birkaç dakika kimi zaman da birkaç saat sürebilir. Alerji belirtileri karın ağrısı ve kaşıntı ile başlar. Bebeklerde ek gıda tüketimi ve alerji belirtileri yaratan besinlerin başında süt, yumurta, buğday, soya, çilek, balık, yer fıstığı, deniz mamulleri ve bal gösterilebilir. Genellikle kaşıntı ve döküntü gibi belirtiler ortaya çıkar. Bazı bebeklerde ise ishal, kusma ve kurdeşen dökme gibi çok daha ağır belirtiler görülebilmektedir. Eğer bebeğin nefes alış verişinde hırıltı var ise, nefes darlığı yaşamaya başlamış ise, dil, yüz ve dudaklarda şişmeye başlama görülüyor ise hiç vakit kaybetmeden 112 aranmalı ya da bir hastanenin acil servisine gidilmelidir. Çünkü bu tarz belirtiler, kimi zaman ölümlere neden olabilen anaflaksi adındaki alerjik reaksiyon sonucu ortaya çıkarlar.
Anne Sütünün Önemi
Her ne kadar konumuz bebeklerde ek gıdaya geçiş süreci olsa da, anne sütünün önemini vurgulamamak olmaz. Anne sütünün önemi küçümsenemeyecek boyutlardadır. Anne sütü bebek için adeta bir mucize gibidir. Bebeklerin bedensel gelişimi için en yararlı ve faydalı besindir. Hangi şartlarda ya da ortamda bulunuluyor olunursa olunsun, hep hazırdır, temizdir, uygun ısıdadır. Bebekler için sindirimi en kolay olan gıdadır. Anne sütü bir bebeğin ilk 6 aylık süreçte başka hiçbir ek gıdaya ihtiyaç duymamasını sağlayacak kadar besleyicidir. Bebeğin ilk anne sütü tüketimi, aynı zamanda ilk aşısı olarak kabul edilir. Anne sütü ile büyüyen bebeklerin enfeksiyon hastalıklarına karşı çok daha dayanıklı oldukları bilinmektedir. Bunun yanında beyinsel ve fiziksel gelişimi çok daha iyi ilerler. Anneler için de durum pek farklı değildir. Bebeklerde ek gıdaya başlangıçla birlikte anne sütünden vazgeçilmemelidir. Bir diğer deyişle, bebeklerde ek gıda başlama demek anne sütünün kesilmesi demek değildir. Emzirmek anneler için de çok faydalı bir eylemdir. Emziren annelerde meme kanseri, osteoporoz, yumurtalık kanseri ve kansızlık gibi hastalıkların çok daha az görüldüğü bilinmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ek gıda ilk gün ne kadar verilmeli?
Günlük besin tüketiminin yarısı anne sütü ile gerçekleştirilir ve bu dönemde ek gıda öğünü 2’den 3’e çıkarılabilir. Ancak her bir öğünde verebileceğiniz ek gıda miktarı 1 çay bardağı ölçüsünü geçmemeli.
Ek gıdaya 5 ayda geçilir mi?
Anne sütünün dışında 5.aydan itibaren ek ve katı gıdalara geçiş yapılması mümkündür.
Yeni ek gıdaya geçişte ilk ne verilmeli?
Patates, havuç, balkabağı ve yeşil kabak ilk ek gıdaya geçiş için uygun besinler arasında yer alır.
