[trgebanner]
Bypass Nedir? Bypass Ameliyatı Nedir?
Bypass kelime anlamı olarak köprüleme demektir. Atardamarların herhangi bir bölgesinde daralmalar ve tıkanmalar olabileceğinden bahsetmiştik. Bu tıkanma ve daralmalardan kurtulmak ve atardamarın beslendiği bölgenin canlılığını korumak adına, vücudun başka bir yerinden damar çıkarılır ve hazırlanır. Bu hazırlanan damar, sorunlu bölgeye nakledilir ve kan dolaşımı yeniden sağlanır. Bu cerrahi işleme ise bypass ameliyatı denir. Koroner bypass ameliyatı ise, kalbi besleyen koroner damar adındaki atardamarların tıkanması sonucunda yapılan cerrahi işlemdir.
Bypass Ameliyatı Nasıl ve Ne Zaman Yapılır?
Bu ameliyat, koroner arterlerde meydana gelen daralmalar için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Kalbi çevreleyen damarlara koroner arter denir ve bu damarlardaki herhangi bir hasarın meydana gelmesi ciddi sorunlara neden olur. Kalp damar tıkanıkları için yapılan bypass ameliyatı, hem çalışan hem de durdurulmuş kalp üzerinde uygulanabilir. Ancak durdurulmuş kalp üzerinde yapılan ameliyatın riski çok daha fazladır.
Öte yandan bypass ameliyatı genel olarak kalp kapak ameliyatına ihtiyaç duyulduğunda, birden fazla damar tıkanıklığında, koroner damarın balon veya stent ile açılamadığı durumlarda uygulanır. Vücuttaki dolaşımın devam etmesi bir akciğer-kalp pompası ile sağlanırken, durdurulmuş kalbe ise bypass yapılır. Bypass sırasında vücuttan alınan damarlar kullanılır ve bu damarlar esas bölgelerinden çıkarılarak kalbe takılır. Bu şekilde herhangi bir fonksiyon eksikliği ile karşı karşıya kalınmaz.
Bypass Ameliyatı Riskleri
- Hastanın cinsiyeti
- Hastanın yaşı
- Daha önce kalp ile ilgili bir sorun yaşayıp yaşamaması
- Kalp kapaklarında herhangi bir sorun olup olmaması
- Hastanın dolaşım sistemi ve diğer sistemlerinde bir sorun olup olmaması
Bypass Kimlere Yapılır?
- Çoklu damar hastalıkları
- Birden fazla koroner damarın ameliyatsız yöntem ile açılmaması
- Kalp kapak operasyonu gerektiren durumlar
- Birden fazla damarın ameliyatsız yöntem ile açılması ve tekrar tıkanması
- Ameliyat gerektiren bir başka kalp sorunu
Bypass Ameliyatı Kaç Saat Sürer?
Yapılacak olan ameliyatın şekline, yapılacak olan bypass sayısına, ameliyat esnasında kalbe yönelik başka bir cerrahi işlemin yapılıp yapılmayacağına göre bu durum değişmektedir. Yani bypass ameliyatı ne kadar sürer sorusuna bir yanıt vereceksek; 2 veya 3 damara işlem uygulanacaksa ameliyatın 2,5 – 3 saat sürebileceğini söyleyebiliriz. Eğer aynı işleme ek olarak kapak değiştirilmesi gerekiyorsa, bu süre 4 – 5 saati bulabilir.
Bypass Ameliyatı Öncesi
Bypass, damar tıkanıklarının nedenlerinden ziyade sonuçlarını tedavi eden bir cerrahi yöntemdir. Risk taşıyan kişilerin kalp sağlığına dikkat etmesi ve yaşam tarzlarını kalp sağlığına göre oluşturması, aynı zamanda rutin kontrollerini aksatmaması gerekmektedir. Aksi takdirde kalp krizi problemi yaşanabilir ve kişinin hayatı risk altında olabilir. Bypass ameliyatı öncesi ilk olarak alanında tecrübeli bir doktora başvurmak ve gerekli tetkiklerin yapılması gerekmektedir. Kişinin kullandığı ilaçları doktoruna bildirmesi gerekmektedir ki ameliyat esnasında enfeksiyon oluşma riskine karşı maksimum düzeyde önlem alınabilsin.
Bypass Ameliyatı Sonrası
Bypass ameliyatı sonrası kişilerin hayat tarzında köklü değişimlere gitmesi gerekir. Alkol ve sigara gibi alışkanlıklar varsa bırakılmalı, yaşam tarzı değiştirilmeli, stresten uzak kalınmalı ve beslenmeye dikkat edilmelidir. Ayrıca kişilerin psikolojik sorunlar yaşaması da beklenilen bir durumdur. Böyle bir durumla karşı karşıya kalınmaması adına profesyonel yardım almak daha doğrudur. Öte yandan hastaların kalp sağlığını korumasını desteklemek amacıyla beslenme programı önerilmektedir.
Bypass Ameliyatı Sonrası Beslenme
Ameliyat sonrası beslenmeye oldukça dikkat etmek gerekir. Kişinin yaşam tarzını değiştirmesinin yanı sıra beslenme alışkanlıklarını da ciddi şekilde değiştirmesi gerekmektedir. Genellikle hastaya bir beslenme ve diyet uzmanından yardım alması önerilir. Kişi kalp sağlığını koruyacak şekilde yeme – içme alışkanlıklarını düzenlemeli ve doktorun tavsiyelerine uymalıdır. Bypass ameliyatından sonraki süreç, en az ameliyat kadar önemlidir.
- Yağsız kırmızı et haftada 2 – 3 kez, diğer günlerde de tavuk ve balık gibi beyaz etler mutlaka tercih edilmeli.
- Margarin ve tereyağ gibi katı yağlar tercih edilmemelidir. Bunun yerine zeytinyağı, fındık yağı, ayçiçek yağı, mısırözü yağı ve soya gibi sıvı yağlar çeşitlendirilerek tüketilmeli.
- Her gün 3 – 4 adet ceviz, 10 fındık veya 5 adet badem tüketilmeli.
- Beyaz ekmek yerine kepekli, çavdar, yulaf ve tam buğday gibi ekmekler, pirinç pilavı yerine bulgur pilavı tüketilmeli.
- Haftada en az 1 – 3 kez kurubaklagil, kabuklu meyveler, salata tüketilmeli.
- Meyve suyu yerine meyve suyu tüketilmeli.
- Süt ve süt ürünlerinin tüketim miktarı ve sıklığına dikkat edilmeli.
- Günde 1 bardak kefir içilmeli ve şekerden uzak durulmalı. Özellikle şerbetli tatlılar tüketilmemeli.
Bypass Sonrası Yeniden Ameliyat Gerekir mi?
Aşağıdaki durumlarda damarlarda tekrar tıkanma yaşanırsa, yeniden ameliyat gerekebilir:
- Hastanın damar yapısının kötü olması
- Damar sertliği riski
- İlk ameliyatın erken yaşlarda yapılması
- Sigara içmeye devam edilmesi
- İlk ameliyatta tüm damarlara köprüleme yapılmaması
- Diyabet ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalıklara sahip olunması
- Kolesterol ve trigliserid yüksekliğinin yetersiz düzeyde tedavi edilmemesi
Sıkça Sorulan Sorular
Bypass ameliyatından sonra hastanede ne kadar kalınır?
Düşük risk grubunda olan hastalar 4 – 6 gün hastanede kalırken, risk faktörü yüksek olan hastalar ise 2 – 4 hafta arasında hastanede kalabilirler.
Bypass yapılan damarın ömrü ne kadardır?
Bu durum hastanın ameliyattan sonra kalbine nasıl baktığı ile ilgilidir. Kişinin yaşam tarzını düzenlemesi, diyet programlarını uygulaması ve doktorun tavsiyelerine uyması ile yeni damarların ömrü 30 yıla kadar çıkmaktadır.
Koroner bypass için yaş sınırı var mı?
Herhangi bir yaş sınırı yoktur. Ameliyat tekniği hastanın durumuna ve yaşına bağlı olarak değişmektedir.
