Dalak Büyümesi Nedir?
Dalak büyümesi sıklıkla doktor kontrolü esnasında ortaya çıkan ve kimi zaman da belirtilere sebep olmadan teşhis edilen bir problemdir. Dalak büyümesi hakkında fikir sahibi olabilmek için, dalağın vücutta hangi görevleri yerine getirdiğini iyi bilmek gerekir. Dalak, karnın sol tarafında, midenin hemen yanında, göğüs kafesinin ise alt kısmında yer alır. Genel olarak görevleri ise şunlardır:
- Lenfosit olarak da bilinen beyaz kan hücrelerini üretir. Hastalıklara karşı vücudun ilk savunmasıdır ve enfeksiyonla savaşır.
- Yaşlanmış ve zarar görmüş hücreleri tespit edip, yok eder.
- Trombositleri ve kanın pıhtılaşmasında etkisi olan kırmızı kan hücrelerini depolamakla görevlidir.
Dalak Büyümesi Zararları
Peki, dalak ve karaciğer büyümesi tehlikeli mi? Dalak büyümesi, insan yaşamını sağlayan hayati fonksiyonların tümüne etki etmektedir. Dalak büyüdükçe, sadece yaşlı ve zarara uğramış değil, sağlıklı hücreler de yok edilmeye başlanır. Bu da kandaki hücre sayısının azalmasına neden olur. Öte yandan fazlasıyla trombosit de hapsedilmektedir. Böylece dalak, fazla kırmızı kan hücresinden ve trombositten dolayı tıkanabilmektedir. Sonuç olarak da kan akışı yetersiz hale gelir ve vücudun çok sayıda organı risk altına girer.
Dalak Büyümesi Belirtileri
Dalak şişmesi belirtileri her zaman ortaya çıkmasa da, zaman zaman aşağıda yer alan semptomlarla kendisini gösterdiği bilinmektedir:
- Sol alt karın bölgesinden sol omuza kadar ilerleyebilen dalak ağrısı
- Kansızlık
- Kolay kanama
- Sık sık enfeksiyona yakalanma
- Halsizlik, yorgunluk
- Mideye yapacağı baskı nedeniyle açlık hissetmemek
- Yemeklerden sonra yoğun şişkinlik ve çabuk doyma
Farklı dalak hastalıkları belirtileri yaşanması halinde, uzman hekimler gereken yönlendirmeleri yapacaklardır.
Dalak Büyümesi Neden Olur?
Dalak büyümesinde çeşitli enfeksiyonlar ya da hastalıklar etkili olmaktadır. Kimi zaman, hastanın almış olduğu farklı bir tedaviye bağlı olarak ortaya çıkıp, bir süre sonra kendi kendisine geçebilir. Nedenleri ise aşağıdakilerden oluşmaktadır:
- Frengi ya da kalbin iç zarında enfeksiyona neden olan çeşitli bakteriyel enfeksiyonlar
- Karaciğeri etkileyen siroz gibi hastalıklar
- Kan kanserleri ve lenfomalar
- Karaciğer ya da dalak üzerindeki damarlara kan pıhtısı atması
- Gaucher hastalığı ve niemann-pick rahatsızlığı
- Viral enfeksiyonlar (Mononükleoz vs.)
- Parazit enfeksiyonları (Sıtma vs.)
- Hemolitik anemiler
Tanı Yöntemleri
Dalak büyümesi sıklıkla yapılan bir fizik muayene esnasında teşhis edilmektedir. Doktorlar sıklıkla sol üst karın bölgesini incelerken teşhisi koyarlar. Çocuklarda dalak büyümesi, sol kaburganın altından ele gelebilmektedir. Ancak uzmanlar, teşhisin kesinleşmesi için dalak büyümesi kan tahlili yaptırılmasını isteyebilirler. Kan testinde kırmızı kan hücrelerinin, trombositlerin ve beyaz kan hücrelerinin sayısı incelenir. Bununla beraber, dalağın ne kadar büyüdüğünü ve diğer organlara baskı gibi etkiler yapıp yapmadığını anlayabilmek için görüntüleme tekniklerinden de faydalanılabilir. Aynı zamanda dalaktaki kan akışı seviyesini gözlemlemek için manyetik rezonans görüntülemesi de istenebilir.
Dalak Büyümesi Tedavisi
Dalak büyümesi tedavisinde, rahatsızlığa neden olan esas probleme odaklanılmalıdır. Eğer bakteriyel enfeksiyon kaynaklı bir büyüme söz konusuysa, antibiyotik tedavisi alınabilir. Fakat viral enfeksiyonlarda antibiyotiklerin hiçbir işe yaramayacağı unutulmamalıdır. Hastaya teşhis konduktan sonra, hastada herhangi bir şikayet yoksa ve büyümenin nedeni de tespit edilemiyorsa, dikkatli bekleme sürecine girilir. Burada hastanın şikayetlerinin ortaya çıkıp çıkmayacağına ve kendi kendine iyileşmenin olup olmayacağına bakılır. Hastada şikayetler oluşması halinde hemen doktora görünülmelidir. Aksi halde beklemeye devam edilir.
Dalak büyümesi kendi kendine iyileşmezse, ciddi sorunlar doğurmaya başlarsa ve en önemlisi de, nedeni bulunamıyorsa, hastanın dalağının alınması seçenek haline gelir. Ancak dalağın hastadan alınması radikal bir karardır. Bir insan, dalağı olmadan yaşantısına devam edebilir. Ancak dalak alındıktan sonra, enfeksiyonlara yakalanma oranı bir hayli artış gösterir. Bu yüzden hastanın, yaşamı boyunca ciddi önlemler altında yaşamına devam etmesi gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular
Dalak büyümesi neden olur?
Mononükleozis gibi enfeksiyon hastalıkları, siroz ve kistik fibrozis gibi hastalıklar neden olur.
Dalak büyümesi kansere yol açar mı?
Dalaktaki aşırı büyüme dalak kanserine neden olabilir. Dalak kanseri ise kronik kansızlığa, aşırı bitkinliğe, sindirim sorunlarına, vücutta kanamaya ve beslenme sorunlarına neden olur.
Dalak durduk yere neden şişer?
Hipertansiyon ve konjektif kalp yetmezliği gibi nedenlerden dolayı dalak şişebilir.
