[trobsbanner]
Endometrial Kanser Nedir?
Endometrium, rahmin iç yüzeyini kaplayan ve adet dönemlerinde bir katmanı dökülerek her ay muhtemel bir gebelik için tekrar hazırlanan, gebelik gelişmesi halinde ise plasentanın tutunduğu bir yapıdır. Bu yapıda oluşan kanserlere endometrium kanseri adı verilmektedir.
Endometriyal Kanserin Belirtileri
Rahim kanseri belirtilerinden en sık görülen semptom, anormal vajinal kanamadır. Bunun dışında genel itibari ile görülen belirtiler şunlardır:
- Uzun adet dönemleri ve düzensizlikleri,
- Adet dönemleri arasında görülen kanama veya lekelenmeler,
- Menopoz sonrası vajinal kanama,
- Kanlı vajinal akıntı,
- Alt karın veya pelviste yoğun ağrı,
- Cinsel ilişki sırasında hissedilen şiddetli ağrı.
Endometrial Kanserin Nedenleri
Kanser hastalıklarında hücreler mutasyona uğrayarak, sağlıklı olan hücreleri anormal hale getirirler. Normal şartlarda sağlıklı hücreler görevlerini tamamladıktan sonra ölerek, yerlerini yeni sağlıklı hücrelere bırakırlar. Ancak anormal hücrelerde bu durum tamamen kontrol dışı gelişmektedir. Anormal hücreler kontrolsüz bir şekilde büyür, çoğalır ve diğer organlara da sıçrarlar.
Kadın vücudunda bulunan en önemli iki hormon olan progesteron ve östrojende ortaya çıkan dengesizlikler, endometriyumu da yakından etkilemekte ve bazı anormal değişikliklere sebep olabilmektedir. Vücutta diyabet, polikistik over, adet düzensizliği, obezite veya geç menopoza girmek gibi hormon değerlerini direkt etkileyebilecek faktörler, rahim kanserine neden olabilmektedir. Bu kanser türü bazen de rahim ağzı kanseri veya rahim içi kanseri olarak ortaya çıkmaktadır.
Bunların yanında, endometrial kanserin oluşumunda aşağıdaki faktörler etkilidir:
- İlk adetin 12 yaşından önce başlaması,
- Adet düzensizliği,
- Obezite sorunu,
- Yüksek tansiyon,
- Meme kanseri geçmişi,
- İnce bağırsak kanseri geçmişi,
- Kolon kanseri geçmişi,
- Genetik faktörler.
Endometrial Kanser Evreleri
Endometriyal kanser, potansiyel olarak zamanla rahimden vücudun diğer bölgelerine yayılabilmektedir. Kanserli hücrelerin ne kadar büyüdüğüne veya yayıldığına bağlı olarak endometrium kanserleri evreleri dört şekilde görülmektedir:
- 1. Evre: Kanserin yalnızca rahimde bulunduğu evredir.
- 2. Evre: Bu evrede kanser, rahim ile birlikte servikste de bulunmaktadır.
- 3. Evre: Kanser bu evrede, uterusun dışına çıkar. Ancak rektum ve mesaneye yayılmaz. Bunun yerine fallop tüpleri, yumurtalıklar ve vajinaya kadar ilerlemektedir.
- 4. Evre: Bu evrede kanser, pelvisin dışına yayılmıştır. Bu bölgeler genel itibari ile mesane, rektum veya uzak doku ve organları kapsayabilir.
Endometrial Kanser Tanı Yöntemleri
Rahim kanserleri genellikle erken evrede teşhis edilebilen kanser türlerindendir. Bununla birlikte çoğu zaman adet dönemi dışındaki anormal kanamalarla kendini göstermektedir. Adet dönemleri dışında veya menopoz sonrası kanamaları olan, karnın alt bölgesi ya da pelviste ağrı gibi şikayetleri olan kadınların alanında uzman jinekologlar tarafından değerlendirilmelidir.
Öncelikle doktorunuz genetik hikayenizle birlikte tıbbi öykünüzü alarak sizi muayene edecektir. Bundan sonra elde ettiği bulgulara göre şu tetkikleri isteyebilir:
Ultrason
Genellikle muayene sırasında jinekolog tarafından yapılmaktadır. Bu yöntemde vajina içerisine yerleştirilen ultrasonografi cihazıyla rahim içi görüntülenmektedir.
Biyopsi
Endometrial biyopside, rahmin içinden bir doku örneği alınmaktadır. Genellikle uygun olan hastalarda muayenehane koşullarında bile yapılması uygun olabilmektedir.
Histeroskopi
Rahmin içine vajenden girilerek bir kamera yerleştirilir ve tüm rahmin incelemesi yapılır. Bazı durumlarda biyopsi, bu işlem sırasında da yapılabilmaktedir.
CA-125
Bu bir kan tetkikidir. Kanserin teşhis edilmesinde ve tedavi seyrinin analiz edilmesinde sıklıkla kullanılan bir tahlildir.
Endometrial Kanser Tedavi Şekilleri
Rahim kanseri için farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Doktorunuzun sizin için önerdiği tedavi planı, kanserin alt tipine ve evresine, ayrıca genel sağlık durumunuza ve kişisel tercihlerinize göre farklılık gösterebilmektedir. Her tedavi seçeneği kendi içinde potansiyel faydalar ve riskler barındırmaktadır. Bu konuda daha iyi hissedebilmeniz için doktorunuzdan hastalığın evreleri ve tedavi süreçleri hakkında ayrıntılı bilgi almanız faydalı olacaktır.
Endometrium kanserleri cerrahi, radyoterapi, kemoterapi ve hormon tedavisi gibi farklı tedavi seçenekler kullanılarak tedavi edilmektedir.
Cerrahi Tedavi
Endometrial kanserlerinin tedavi yöntemleri içinde en sık kullanılanıdır. Ameliyatlar açık olarak yapılabileceği gibi, laparoskopik yöntemlerle kapalı olarak da gerçekleştirilebilmektedir. Cerrahi tedaviler genel olarak rahmin çıkarılmasından, karın zarından biyopsi alınmasına kadar farklı amaçları kapsayabilmektedir.
Radyoterapi
Cerrahi işlemler öncesinde kitlelerin küçültülmesi veya kanserin yayılarak cerrahi müdahalelerle tedavi edilemeyeceği durumlarda kullanılan bir tedavi şeklidir.
Kemoterapi
Cerrahi tedaviyi desteklemek ya da ameliyatlı yöntemin işe yaramayacağı durumlarda kullanılan bir tedavi şeklidir. Ayrıca bu yöntem, hastaya uygulanan ilk tedavinin ardından hastalığın yayılmasına da engel olmaktadır.
Hormon Tedavisi
Tetkikler sonucunda hormon algılayıcılarının bulduğu tespit edilen tümörler için kullanılabilecek bir tedavi yöntemidir.
Endometrial Kanser Risk Faktörleri
Endometrium kanseri bazı durumlarda daha risklidir. Bu hastalığın oluşma arttıran risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
- Hormon Dengesizlikleri: Kadın vücudunda yumurtalıklar iki ana hormon üretmektedir. Bunlar, östrojen ve progesteron hormonlarıdır. Bu hormonların işleyişindeki dengesizlikler endometriumda değişikliklere neden olmaktadır. Vücutta östrojen miktarını artıran ancak progesteron düzeyini etkilemeyen bir hastalık ya da durum, rahim kanseri riskini arttırabilmektedir. Örneğin; polikistik over sendromu, obezite veya diyabet hastalıklarında yumurtlama dönemlerinde dengesizlik yaşanabilir. Bunun yanında menopozdan sonra östrojen içeren fakat progesteron içermeyen hormonların alınması da endometriyal kanser riskini artıran sebeplerdendir.
- Erken Adet Görme: 12 yaşından önce adet olmaya başlamak veya menopoz dönemine olması gerekenden daha geç girmek endometriyal kanser riskini arttırmaktadır.
- Hiç Gebe Kalmamış Olmak: Hiç hamile kalmadıysanız en az bir kez hamilelik geçirmiş birine göre endometriyal kanser riskiniz daha yüksek olmaktadır.
- İleri Yaş: Genç yaşlara oranla ileri yaşlarda endometriyal kanser riski artmaktadır. Endometrium kanseri sık olarak menopozdan sonra ortaya çıkmaktadır.
- Obezite: Fazla kilolar genellikle endometriyal kanser riskini arttırmaktadır. Bu, fazla vücut yağının vücudun hormon dengesini değiştirmesinden kaynaklanmaktadır.
- Hormon Tedavileri: Özellikle meme kanseri için yapılan hormon tedavilerinde kullanılan ilaç, endometriyal kanser oluşma riskini arttırabilmektedir.
- Genetik Yatkınlık: Aile öykünüzde kanser öyküsü çok fazla ise bu hastalığa yatkınlığınız da o ölçüde fazla olmaktadır.
Endometrial Kanseri Önleme
Bazı ufak önlemlerle endometriyal kansere yakalanma riskinizi en aza indirebilirsiniz:
- Kilonuzu Kontrol Edin: Fazla kilolarınız varsa, kilo vermeniz ve ideal kilonuzu korumanız endometrium kanserine yakalanma riskinizi azaltabilir.
- Düzenli Egzersiz: Düzenli olarak spor yapmanız, kanser riskinin azalmasıyla yakından ilişkilidir. Aynı zamanda başka birçok hastalığın önlenmesinde de etkilidir.
- Anormal Vajinal Kanamalarını İhmal Etmeyin: Anormal vajinal kanamalarınız olduğunda ihmal etmeden alanında uzman bir doktora görünmeniz gerekir. Kanama endometriyal hiperplaziden kaynaklanıyorsa, bu şekilde erken önlem alma ve tedavi olma imkanı bulabilirsiniz.
- Hormon Tedavisi Almadan Önce Riskleri Doktorunuzla Görüşün: Hormon tedavisi alacaksanız, bu tedavinin potansiyel yararları ve riskleri konusunda doktorunuzla muhakkak görüşmeniz gerekir.
- Doğum Kontrol İlaçlarını Doktor Kontrolünde Kullanın: Doğum kontrol hapları ve rahim içi araçlar (RİA), endometriyal kanser riskinin azaltmakla doğrudan ilişkilidir. Doktorunuz bu kontraseptifleri kullanmanın faydaları ve zararları hakkında sizi detaylı bir şekilde bilgilendirmelidir.
- Genetik Yatkınlığınız Varsa Daha Dikkatli Olun: Ailenizde rahim kanseri öyküsü varsa, kanserin gelişmesini önlemek için rahminizi, yumurtalıklarınızı ve fallop tüplerinizin daha kontrollü bir şekilde muayene edilmesi gerekir. Hiçbir şikayetiniz olmasa bile yılda en az bir kez Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanına görünmeniz gerekmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Rahim kanseri vücutta yayılır mı?
Kanser hastalığı, hangi bölgede çıkarsa çıksın diğer organlara sıçrama ve vücutta yayılma riski bulunmaktadır. Rahim kanseri için de bu durum geçerlidir.
Endometrial kansere ne iyi gelir?
Endometrial kanserler cerrahi olarak tedavi edilebildiği gibi diğer tedavi yöntemleri ile de giderilebilmektedir. Bunlar; radyoterapi, kemoterapi ve hormon tedavisi gibi farklı tedavi seçenekleridir.
Rahim kanseri genetik midir?
Bu kanser türü genetik yatkınlığa bağlı olarak gelişebilmektedir. Özellikle 1. derece akrabalarında kanser öyküsü bulunanlar riskli grupta yer almaktadır.