Ergenliğe Geç Girmek: 18 Yaş ve Sonrası Dönem

Ergenliğe geç girmek, fiziksel gelişimin geç tamamlandığı bir döneme geçiş yapmak anlamına gelmektedir. Bu dönemle birlikte kişiler artık kendini daha iyi kontrol edebilir ve daha net bir görüşe sahip olabilirler.

Ergenliğe Geç Girmek Nedir?

Çocukluktan erişkin döneme geçerken vücutta oluşan değişimler normalden daha geç başlarsa bu duruma “geç ergenlik” denilmektedir. Bu dönem kız çocuklarda 14, erkek çocuklarda 18 yaş ve sonrasında başlayan belirtileri kapsamaktadır. Ergenliğin başından beri yaşanan duyguların, becerilerin, kurulan sosyal ilişkilerin ve sonunda kimlik duygusunun geliştiği dönemdir.

Geç Ergenliğin Özellikleri

Çocuklarda ergenlik döneminin ilk belirtileri, kızlarda 8-13 ve erkek çocuklarında ise 9-14 yaşları arasında görülmektedir. Anne ya da babanın kaybına bağlı olarak ortaya çıkan duygusal travma, ebeveynlerin boşanması, sınav stresi ve ağır spor aktiviteleri gibi bazı durumlar çocukların ergenliğe geç girmesine neden olmaktadır. Bunlarla birlikte dönemin özellikleri cinsiyete göre farklılık göstermektedir.

Geç ergenlik döneminde kadın ve erkeklerde gözlemlenen özellikler aşağıdaki gibidir:

KADINLAR	ERKEKLER
Fiziksel gelişim tamamlanmaya devam eder.	Geç boy uzaması, kilo alma ve vücutta tüylenme görülür.
Kemik gelişimi 18 yaşında tamamlanır.	Kemik gelişimi 22 yaşına kadar devam eder.
Fiziksel ve duygusal olarak aileye kısmen bağlı kalır.	Fiziksel ve duygusal olarak aileden ayrılır.
Meme gelişimi tamamlanmamıştır.	Testislerin gelişimi tamamlanmamıştır.
Adet döngüsü başlamamıştır.	Kas gelişimi yeterli değildir.

Ergenliğe Neden Geç Girilir?

Geç ergenliğe girmek özellikle erkeklerde sık görülen bir durumdur. Bunun sebepleri arasında yapısal büyümenin gecikmesi, kronik sistemik hastalıklar, iç salgı bezlerinin bozukluğundan kaynaklanan hastalıklar, yetersiz ve dengesiz beslenme, obezite, anoreksiya, fiziksel ve ruhsal stres sayılabilmektedir. Kız çocuklarında ‘Turner sendromu’ adı verilen genetik hastalık türü de geç ergenliğe girmenin sebepleri arasında yer almaktadır.

Modern çağda çocuklar arasında giderek artan obezite hem erken ergenlik hem de geç ergenliğe girmekte büyük rol oynamaktadır. Özellikle erken dönem ergenlik kız çocuklarında sıklıkla görülen bir durumdur. Anoreksiya hastalığı da hormon bozukluklarına sebep olduğu için geç ergenliğe ve bazı durumlarda da başlamış olan ergenliğin ilerlememesine yol açmaktadır. Çocuklarda bazı ağır fizik egzersizlere maruz kalmak, aile içi ya da okul sebepli ruhsal stresler geç ergenliğe girmenin sebepleri arasındadır.

Bunlarla birlikte geç ergenliğe girmek şu sebeplerden kaynaklanıyor olabilir:

• Yumurtalıklar veya testislerde bir sorun olması,
• Kronik bir hastalığın varlığı,
• Yeterli ve iyi beslenememe,
• İdeal kilodan çok azına sahip olmak,
• Gereğinden fazla egzersize maruz kalmak,
• Genetik sebepler.

Ergenliğe Geç Girmek: Faydaları ve Zararları

Bu dönemde gelişen fikirler aracılığıyla düşünme ve düşüncelerini ifade etme becerisi kazanmak geç ergenliğin faydaları arasında en önemlisi olarak yer alır. Bununla beraber geç ergenlik döneminde, bağımsız kararlar verme kabiliyeti iyice gelişmektedir. Geç ergen bireylerde daha gelişmiş bir mizah anlayışını görmek mümkündür. İç deneyimleri anlamak için daha fazla zamanın harcandığı bu dönemde özgüven duygusu da gelişmektedir. Bunlarla birlikte geç ergenliğin psikolojik sorunları da erken ve orta ergenliğe nazaran fazla olmaktadır. Özellikle ergenliğe geç giren erkeklerde erken dönemde öğrenilmiş hakimiyet ve güçlü hissetme hedefleri olmaktadır. Bu sebeple geleceğe daha kaygılı bakmakta ve depresyona girmeleri çok daha sık olmaktadır.

Geç ergenlik çağındaki insanlar, kendi öz saygılarını düzenleme konusunda daha büyük bir kabiliyete sahip olmaktadırlar. Tıpkı daha önceki evrelerde olduğu gibi, ahlaki akıl yürütmelere karşı devamlı bir ilgileri vardır. Yine özellikle erkeklerde ergenliğe geç girmek, kimlikleri hakkında daha sağlam bir anlayış kazanmalarını da sağlamaktadır. Bunun yanında kadınlar için aynı şey erkeklerde 1-2 yıl önce gerçekleşmektedir.

Geç ergenlerin başkaları için endişe duyma oranları yetişkinlere göre daha fazla olacağından bu dönemde aşırı duyarlılık gözlenmektedir. Bununla beraber arkadaş ilişkileri bu evrede önemini korumaya devam eder. Geç ergenler bu dönemde karşılıklı olarak tatmin edici ilişkiler kurmaya çalıştıkça daha ciddi ilişkiler geliştirme ihtimalleri yüksektir. Ayrıca bu basamakta başarılı olamayan geç ergenler çoğunlukla kendilerini soyutlanmış hissederler. Buna paralel olarak toplumun diğer üyelerinden uzaklaşmaktadırlar.

Ergenlik Dönemi Evreleri

Ergenlik, çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. Fiziksel bedende ve genç bir bireyin dünyayla ilişki kurma şeklinde gerçekleşen büyük değişimler bu dönemde olmaktadır. Bu konuda en çok merak edilen sorular arasında, ‘en geç kaç yaşında ergenliğe girilir?’ sorusu yer almaktadır. Bununla birlikte her dönemin kendine özgü sınırlı yaş grubu bulunmaktadır. Buna bağlı olarak ergenlik dönemleri kronolojik olarak 3 döneme ayrılmaktadır.

Erken Ergenlik Dönemi (10-13 Yaş Grubu)

Bu dönemde çocuklar genel itibari ile çok daha hızlı büyürler. Cinse organlarda gelişme ve saçların yoğunlaşmaya başlaması bu dönemde görülmektedir. Erken ergenlik dönemine kadınlar genellikle erkeklerden 1 veya 2 yıl daha erken girmektedirler. 10-13 yaş grubunda olan çocuklarda bu dönemde vücutlarında fark ettikleri gelişimler bazen endişe uyandırabilmektedir. Cinsel kimliğin şekillendiği en önemli evrelerden biri erken ergenlik döneminde gerçekleşmektedir.

Orta Ergenlik Dönemi (14-17 Yaş Grubu)

Erken ergenlik döneminde başlayan fiziksel değişimler orta ergenlik döneminde de devam etmektedir. Bununla birlikte orta ergenlik, akne problemlerinin arttığı ve seslerin daha kalın bir tona büründüğü dönemdir. Genç kızlar düzenli olarak adet görmeye başlamıştır. Ayrıca bu dönemde karşı cinse karşı duygular gelişmektedir. Ebeveynlerle daha fazla konuda çatışmanın yaşandığı ve aykırı duyguların hissedildiği en önemli dönem orta ergenlik dönemidir. Yine bu dönemde gelişimini hızlı bir şekilde sürdüren organlardan biri beyindir. Orta ergen bireylerde özellikle frontal loblar, karar verme ve çoklu seçenekleri değerlendirebilmede büyük rol oynamaktadır.

Geç Ergenlik Dönemi (18 Yaş ve Sonrası)

Geç ergen bireyler genel olarak fiziksel gelişimini tamamlamış ve tam erişkin boylarına kadar büyümüştür. Bunlar genellikle kendilerini daha rahat kontrol edebilirler. Bununla birlikte olabilecek risklere karşı daha iyi önlem alabilme yeteneği gelişmiş bireyler olmaktadırlar. Bununla birlikte geç ergenliğin boya etkisi kadınlarda çok olmamakla birlikte erkeklerde birkaç santimetrelik bir uzama daha gerçekleşebilmektedir.

Geç Ergenliğe Girmek: Zihinsel ve Duygusal Değişimler

Beyin, geç ergenlik döneminde gelişimini artık tamamlamaktadır. Bununla beraber, frontal (ön) lob 25 yaşına kadar gelişimini sürdürmektedir. Bu nedenle literatürde geç ergenlik 18 ila 24 yaşları olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde gerçekleşen zihinsel ve duygusal değişimler aşağıdaki gibidir:

• Bu yaş arasında bulunan gençler genel olarak orta ergenlik dönemine göre daha iyi dürtü kontrolüne sahiptirler.
• Karar verme becerileri oldukça gelişmiştir ve riskler ile ödüller arasındaki ilişki doğru bir şekilde değerlendirilmektedir.
• Bu dönemde diğer ergenlik evrelerine göre daha güçlü bir kimlik duygusu vardır.

• Değerler ve inançlar bu evrede daha çok katılaşmıştır.
• Birçok genç yetişkin, bağımsız olma isteği barındırdığından dolayı bu dönemde evden ayrılma talebi artmaktadır.
• Düşünceler geleceğe odaklı olarak şekillenebilir. Ayrıca alınan kararlarda daha çok geç ergen bireylerin kendi inançları, arzuları ve umutları etkili olmaktadır.

Bu dönemde gençlerin bilişsel ve duygusal olgunluğu, erken ergenlik evrelerine oranla daha fazla geliştiğinden, gençlerin cinsel kararları daha bilinçli bir hale gelir. Bu sebeple ebeveyn rehberliğine ya da katılımına daha az ihtiyaç duyulmaktadır. Bununla birlikte, eğer gençler ebeveynleriyle rahat ve açık bir iletişim içindeyseler, bu konularda ebeveynleriyle fikir alışverişi yapmaya devam etme eğiliminde olmaktadırlar.

 

Sıkça Sorulan Sorular