Avicenna Hastanesi olarak kaleme aldığımız bu yazıda “Fibromiyalji İçin Fizik Tedavi” hakkında merak ettiğiniz tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji sendromu, kısaca FMS olarak adlandırılmaktadır. Toplumun yaklaşık %2’ sinde görülen bu hastalık kas ağrıları, yorgunluk, bitkinlik ve uyku bozukluğu gibi durumlara sebep olmaktadır. FMS, kas ve iskelet sistemi ile karakterize olmuş bir hastalıktır. FMS, beynin ve omuriliğin ağrılı ve ağrısız sinyalleri işleme şeklini etkiler ve sonucunda şiddetli ağrı hissini ortaya çıkarır.
Bu hastalığa sahip kişilerin fibröz doku ve bağlarında, kaslarında ve kirişlerinde ağrıları vardır. Genellikle kadınlarda daha sık görülmektedir. Ağırlıklı olarak yetişkin bireylerde izlenilen FMS, çocukluk çağında da görülebilir.
FMS Belirtileri
En önemli ve en belirgin belirtilerinden biri kas ve iskelet sistemi ağrılarıdır. Bu ağrılar hastalar tarafından yanıcı ve kemirici ağrılar olarak ifade edilir. Diğer yandan ağrılar ilk olarak yalnızca bir bölgede başlar ve sonrasında tüm vücuda yayılabilir. Ağrıların en çok görüldüğü bölgeler şunlardır:
-
Kürek kemiklerinin arası
-
Boyun
-
Bel
-
Sırt geneli
- Baldır
Fibromiyalji ağrılarının şiddeti havanın durumu, yorgunluk, fiziksel aktivite, uykusuzluk ve stres durumuna göre bazen azalmakta, bazen ise şiddetlenmektedir.
Orta veya ileri derecede yorgunluk hissi bir diğer belirtidir.
FMS hastalarında dayanıklılık azalır, kişi kendini fiziksel anlamda sık sık tükenmiş hisseder.
Uyku problemleri fibromiyalji hastalarının genelinde görülmektedir. FMS hastalarının uykuları sık sık bölünür ve uykuya dalmada çok büyük zorluk çekerler. Aynı zamanda bu hastalar sabahları yorgun uyanırlar.
Hastalar çoğunlukla kendilerini mutsuz ve keyifsiz hisseder.
Fibromiyalji Ruhsal Yapıyı Zedeler
Sürekli olarak sebebi bilinmeyen ve geçmeyen ağrılar ile mücadele eden, bunun yanında uykusuz kalan hastaların ruhsal yapıları zedelenir. FMS hastalarının ruh halleri sürekli olarak değişir. Hastaların çoğunda depresyon görülmektedir. Fibromiyalji hastaları çoğunlukla hüzünlü, tahammülsüz, agresif ruh halleri sergilemektedir. Diğer taraftan hastalar odaklanma problemi yaşamaktadır. Basit sorunları hallederken bile zorlanırlar ve sinirlenirler.
Fibromiyalji’ yi Fizik Tedavi İle Çözün
Fibromiyalji ile yaşamak zordur. Sürekli olarak değişen ağrı şiddetleri ve ruhsal yapı hastaları hem fiziksel hem de ruhsal anlamda yıpratır. FMS tedavisinde iyileşmeye yardımcı olan, ağrıları hafifleten, ruhsal durumu toparlamaya yardımcı olan bir yöntem olarak fizik tedavi yöntemleri karşımıza çıkmaktadır.
Fizik tedavi her hastanın şikayetine özel olarak şekillendirilir. Bununla birlikte fizik tedavi uzmanları hastaya ağrı sinyallerini nasıl yorumlayacağını, semptomları nasıl yöneteceğini ve ağrıları nasıl azaltacağını öğretmektedir.
FMS İçin Sunulan Fizik Tedavi Çeşitleri
Fibromiyalji belirtilerini kontrol altında tutmanın ve ağrıları azaltmanın en önemli parçası, orta derece egzersizlerin düzenli şekilde yapılmasıdır. Ayrıca bilinmelidir ki, düzenli yapılan egzersizler vücut kitle indeksini düşürür ve fibromiyalji riskini ortadan kaldırır.
FMS hastalarının ağrılarını, genel sağlıklarını ve uyku düzenlerini iyileştirmeye yarayan fizik tedavi yöntemleri şunlardır:
-
Aerobik kondisyon ( Hızlı yürüyüşler, bisiklete binmek, yüzmek, merdiven çıkmak, eliptik alet kullanmak.)
-
Güçlendirme egzersizleri
-
Su egzersizleri
-
Derin nefes egzersizleri
-
Manuel terapi
-
Esneme
-
Yoga
- Tai Chi
Fizik Tedavide Şunlara Dikkat Edin!
Fizik tedavi doktorları her hastaya özel ayrı bir program oluşturmakta ve süreci takip etmektedir. Özellikle şiddetli semptomları olan hastalarda fizik tedavi doktorları, genel aktivite seviyesi ve egzersize toleransı kademeli olarak artırmak için hasta ile birlikte çalışır. Hastayı kısa süreli yapabileceği egzersizlere başlatır. Daha sonra kademeli olarak daha uzun egzersizler için hastanın tolerans seviyesini arttırır. Fakat hastalar maksimum iyileşme sağlamak için şunlara dikkat etmelidir:
-
Egzersizlere her zaman yavaşça başlanmalıdır.
-
Egzersiz yaparken hız kademeli olarak arttırılmalıdır.
-
Stresli veya iyi hissedilmeyen bir anda egzersizden kaçınılmalıdır.
- Egzersizler yapılırken hedefler belirlenmelidir.
Bilinmesi Gerekenler
-
Hafif semptomları olan hastalarda fizik tedavi doktorları daha çok kasları güçlendirmeye veya kardiyovasküler kondisyonu artırmaya odaklanır.
-
Egzersizlere yavaş başlansa bile, fiziksel aktiviteyi arttırmanın bir sonucu olarak daha fazla ağrı yaşanabilir. Bu oldukça normaldir ve zamanla bu sorun ortadan kalkacaktır.
-
Fizik tedavi doktorunun göstermiş olduğu rahatlama teknikleri ve esneme egzersizlerini evde uygulamak hastaları rahatlatır.
-
Tendinit, artrit veya kalp hastalığına sahip olan hastalar mutlaka bu durumu fizik tedavi doktoruna belirtmelidir. Buna göre bir program oluşturulur.
- FMS’de manuel terapi teknikleri eklem hareketini iyileştirmeye yardımcı olmak için kullanılır ve isteğe bağlı olarak diğer egzersizler ile birleştirilir.
Tedavileri Birleştirmek Daha Hızlı Sonuç Verir
Çeşitli araştırmalar sonucunda birden çok tedavinin birleştirilmesi ile fibromiyalji tedavisinde daha hızlı ve başarılı sonuçlar alındığı ortaya konulmuştur. Bu sebeple tedavi için uygun ilaçlar, egzersizler ve zihin- vücut teknikleri beraber olmalıdır.
Özellikle meditasyon ve bilişsel davranışçı terapiler, egzersizler ile beraber uygulandığında hastaların ağrılara verdiği tepki değişmektedir.
Fizik Tedavi Doktorlarının FMS’de Önemi
Fizik tedavi doktorları hastaları, tüm ağrıların üstesinden gelmeleri konusunda eğitir. Hastalara kas gerginliklerini kontrol etmesinde yardımcı olurlar. Ayrıca ağrıları azaltmalarına yardımcı olmak için biofeeedback kullanabilirler.
Diğer yandan fizik tedavi doktorları iyi bir onarıcı uykuya alabilmek için uyuma ve uyanma düzeninin nasıl ayarlanacağını da göstermektedir.
Doktorlar, ağrıyı hafifletmek ve kasları daha esnek hale getirmek amacıyla kasın belirli bölgelerine baskı uygulayabilir ve ardından kasları gererek ağrıyı azaltıp, kasları daha gevşek bir hale getirebilir.
Bağ dokularındaki ağrıyı hafifletmek için manuel terapi tekniklerini kullanabilir.
Ağrıları gidermek için kuru iğneleme tekniği kullanabilir.
Masaj tedavisi ile dokulara kan akışını artırır. Kas ağrısını ve sertliğini azaltmak için kas gevşemesini teşvik eder.
Sıkça Sorulan Sorular
Fibromiyalji neden olur?
Neden olduğu ile ilgili kesin bir kanıya varılamamıştır. Diğer yandan bu hastalık toplumun %2’ sini etkilemektedir.
Fibromiyalji ne iyi gelir?
Çeşitli fizik tedavi yöntemleri fibromiyaljiye oldukça iyi gelmektedir. Fizik tedavi yöntemleri ile ağrılar azalır, uyku sorunları ve ruhsal durum iyileşir.
Fibromiyalji ağrı noktaları?
Ağrılar genel olarak kürek kemiklerinin arası, boyun, bel, sırt ve baldırlarda görülmektedir.
