Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Nedir?
Kişinin kaza, travma, doğuştan gelen veya başka nedenlerden dolayı hareket ve fonksiyonel aktivitelerini kısıtlayan, yaşam kalitesini azaltan kemik, eklem, kas ve sinir sistemi hastalıklarının tanı ve tedavisine yardımcı olan tıbbi bir bölümdür. Günlük yaşamında kişinin daha rahat hareket edebilmesini sağlayan tedavi yöntemidir. Günlük eylemlerine dönüşü sağlamak amacıyla uygulanmasının yanı sıra, ağrıları azaltmak, fonksiyon kayıplarını gidermek ve yaşam kalitesini artırmak için tercih edilir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hangi Hastalıklara Bakar?
- Ayak problemleri
- Spor yaralanmaları
- Parkinson
- Romatizmal hastalıklar
- İnme
- Kırıklar
- Boyun ve bel fıtığı
- Lenfödem gibi pek çok hastalığın tanı ve tedavisine yardımcı olur.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hangi Tedavileri Uygular?
1. Temel Uygulamalar
Isı Uygulamaları
- Paraf in, hot pack ve infaruj gibi yüzeysel ısıtıcılar
- Cold (soğuk) pack gibi lokal kriyoterapi
- Derin ısıtıcı olarak ultrason
- Sıcak ve soğuk terapiler
Elektrik Akım Uygulamaları
- İyontoforez (elektrik ile deriden ilaç verilme işlemi)
- TENS, diadinamik ve interferens gibi alçak ve orta frekanslı elektrik akımları
- Nöromüsküler elektriksel stimülasyon
Işık Uygulamaları
- Lazer
- İnfraruj
Mekanik Uygulamalar
- Aletli ve aletsiz egzersizler
- Kuvvetlendirme
- Germe egzersizleri
- Mobilizasyon
- Klasik masaj
- Proprioseptif egzersizler
- Ev egzersiz programı
- Devamlı pasif hareket egzersizi (CPM)
- Solunum egzersizleri
- Postür egzersizi
- Skolyoz egzersizleri
- Klasik masaj ve doku masajı
- Traksiyon tedavisi
- Girdap banyosu (whirpool)
- Pnömatik kompresyon uygulaması – Lenfödem
2. Diğer Uygulamalar
- Eklem içi enjeksiyonlar
- ESWT
- Ağrılı nokta enjeksiyonları
- Botoks uygulamaları
- Ortez uygulamaları
- Manuel terapi
- Kinezyo bantlama
- İş uğraşı – meşguliyet uygulamaları
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamaları Nelerdir?
- Manuel terapi: Masaja benzeyen bir tedavi yöntemi olan manuel terapi, belirli eklem noktalarına uygulanır ve lokomotor sisteminin neden olduğu ağrıları en aza indirmeyi hedefler.
- Yüzeysel sıcak ve soğuk uygulamalar: Sıcak uygulamalar kronik hastalarda uygulanırken, soğuk uygulamalar ise akut durumlarda kullanılır.
- Derin ısıtıcılar: Ultrason ve kısa dalga diatermi tedavilerini içerir. Kas, kemik ve bağ dokusu gibi derin dokuları ısıtarak iyileşmesini hızlandırmayı amaçlar.
- Elektroterapi: Çeşitli frekanslardaki elektrik akımından yararlanılarak uygulanan bu yöntemde, ağrılar yok edilir ve güçsüz kaslar güçlendirilir.
- Hidroterapi: Suyun kaldırma kuvvetinden, direncinden ve hidrostatik basıncından yararlanarak uygulanan yapılan bu yöntem, kan dolaşımını, eklem mobilitesini ve aerobik kapasiteyi arttırmaya yardımcı olur.
- Lazer terapi: Lazer terapide yara iyileşmesi, fibromiyalji, kas – iskelet sistemi hastalıkları, lateral epikondilit, miyofasiyal ağrı sendromu, kronik ağrılar, artrit ve karpal tünel sendromu gibi birçok hastalık tedavi edilir.
- Traksiyon: Daha çok omurga hastalıkları ve fıtık tedavisinde uygulanan bu yöntem, kemik erimesi, omurilik basısı, omurgada kırık, tümör ve enfeksiyon gibi durumlarda ise kullanılmaz.
- Terapötik egzersiz: Bu yöntem sayesinde eklem hareket seviyesi artar ve kaslar kasılıp gevşer. Aynı zamanda aktif egzersizler ile kaslar çalıştırılır.
- Bantlama: Koruyucu ve düzeltici olmak üzere iki amaçla uygulanır. Ayrıca elastik ve rijit bantlar tedavide kullanılır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamaları Nasıl Etki Gösterir?
Uygulamaların hemen hemen hepsinin ağrı kesici bulunur. Aynı zamanda bazıları ağrılı ve enflamasyonlu dokularda dolaşımı ve dokunun beslenmesini artırırken, bazılarının da gergin ve sertleşmiş dokuları esnetici, yumuşatıcı ve kasları güçlendirici etkisi vardır. Genel olarak kas ve eklem hareketlerinin normale dönmesine katkı sağlar. Bu uygulamalar doğru tanı ve doğru şekilde uygulandığında herhangi bir olumsuz etki göstermez. Kişilerin yaşam kalitesini artıran fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının, engellilik durumları önleyici etkileri de vardır. Öte yandan akut durumların kronikleşmesini önler.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamaları Nasıl Yapılır?
İlgili doktor tarafından değerlendirilen hastanın şikayet ve bulgularına bağlı olarak tedavi planı oluşturulur. Günlük 1 – 1,5 saatlik seanslar halinde, günde tek ya da çift seans olarak bu uygulamalar fizyoterapist tarafından yaptırılır. Büyük bir ünite içerisinde ve kişiye özel odalarda tedaviler gerçekleşir. Doktor tarafından uygun görüldüğü takdirde 15 – 30 ya da daha fazla sayılı kürler yapılır. Hem tedavi öncesinde hem ortasında hem de sonunda değerlendirmeler yapılır. Ayrıca hastalar titizlikle takip edilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Fizik tedavisi nelere iyi gelir?
Hastaların eklem bölgelerinde meydana gelen ve hareketlerinin kısıtlamasına yol açan kas ve iskelet bozukluklarının tümünü tedavi eder.
Fizik tedavi için hastanede yatılır mı?
Hastalar, ayaktan ve yatılı olarak hizmetten yararlanabilir.
Fizik tedavi tehlikeli mi?
Sağlıklı dokulara herhangi bir zararı yoktur.
Fizik tedavinin yan etkileri nelerdir?
Yan etki ve riskleri yok denecek kadar azdır. Ancak nadiren de olsa, cilt kızarıklıkları ve hassasiyet gibi istenmeyen etkiler meydana gelebilir. Ayrıca ciltte aşırı duyarlılık ve kan basıncı değişiklikleri de görülebilir.
