[trobsbanner]
Tarama Testleri Nelerdir?
Tarama testleri, hamileliğin erken dönemlerinde hastalıkların tespitinde kullanılmaktadır. testler kendi arasında ultrason testleri ve kan testleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Gebeliğin haftalarına göre uygulanan tarama testleri sayesine erken teşhis sağlanabilir, bebeğin ve annenin sağlık durumuna zarar verecek raddeye gelmeden önlenebilir. Hamilelikte yapılması gereken testler arasında;
Tarama Testleri
Ultrason Görüntülemesi: Hamileliğin ilk haftalarından itibaren kullanılan ultrason görüntülemeleri, gebeliğin tüm dönemlerinde kontrol amaçlı kullanılmaktadır. Ultrason görüntülemesi sayesinde;
- Dış gebelik
- Bebeğin gelişim süreci
- Düşük tespiti
- Bebeğin kalp ritmi
ve benzeri durumların kontrol ve tespiti sağlanabilir. Ultrasonla muayene esnasında annenin karnına sürülen kayganlaştırıcı jel ile, karın içini görüntülemeye sağlayan ultrason cihazı karnın üst kısmında gezdirilir. Tüm karnın görüntülemesinin yapıldığı cihaz sayesinde bebeğin gelişimi ve kalp atış hızının kontrolü sağlanabilir.
Kan Testleri
Gebelikte yapılması gereken testlerin bir çoğu kan testlerindeki kontrollerle gerçekleştirilmektedir. Kan testleri sayesinde öğrenebileceğiniz rahatsızlıklar arasında;
- Kan grubu uyuşmazlığı
- Kızamıkçık bağışıklığı
- Hepatit B
- Hepatit C
- Frengi
- Sifiliz
- HIV
- Anemi
- Kistik Fibroz
gibi rahatsızlıkların kontrolleri sağlanabilir. Bu hastalıklara sahip olmanız durumunda hamilelikte ilaç kullanımına uygun şekilde doktorunuz tarafından gerekli tedavi yöntemleri uygulanabilir. Diğer hastalık kontrolleri için yapılan yüklemeleri, hamilelik haftalarına göre gebelikte yapılması gereken testler kısmında görüntüleyebilirsiniz.
Hamilelik Haftasına Göre Uygulanan Testler (Trimester)
Hamileliğin ilk haftasından son haftasına kadar devam eden testler Birinci Trimester, İkinci Trimester ve Üçüncü Trimester olarak gruplandırılır. Gebelikte ay ay yapılması gereken testler aşağıda haftalarına göre detaylandırılmıştır.
Beta Hcg Testi ve Papp-a Testi : Hamilelik şüphesi durumunda tam tanı için ilk yapılması gereken beta hcg ve papp-a testidir. Gebelik olmadığı durumlarda 0 ila 10 mlU/ml arasında olan beta hcg değeri, gebeliğin ilk haftalarından itibaren artarak yükselir. Evde yapılan gebelik testleriyle de kontrol edilebilir ancak kesin sonuç için ilk adım kanda gebelik testi olmaktadır. Papp-a testi ise gebelik döneminde salgılanan plazma protein seviyesini kontrol ederek, gebelik durumunun varlığı kesinleştirilebilir.
Birinci Trimester
- 11.-14. Hafta: Gebeliğin 11. ve 14. haftasına birinci trimester denilmekle beraber, bu dönemde yapılan ilk kontrol taramaları vardır. Öncelikle ultrason taraması yapılarak bu dönemde Down Sendromu ve Edwards Sendromu olup olmadığına bakılmaktadır. Ense kalınlığı, burun kemiği varlığı gibi hastalığın belirtileri kontrol edilip gerekli durumlarda fetal dna testi uygulanır. Kromozom incelemeleri sayesinde tam teşhis konularak anne karnındaki bebeğin kalıtsal bir hastalığa sahip olup olmadığı keşfedilebilir. Gebeliğin ilk üç ayında yapılması gereken testler önemli olup, zamanı geçirmeden tahlilleri yaptırmanız önemlidir.
İkinci Trimester
- 16. – 21. Haftalar: Bebek günden güne büyürken, kontroller için uygulanabilecek testler de artmaktadır. İkinci trimester olarak tanımlanan dönemde; glukoz yüklemesi, kromozom kontrolleri, spina bifida taramaları yapılabiliyor. Tam kan sayımı ve tam idrar tahlilleri de eklenerek, anne ve bebek için riskli bir durum var mı tespit edilir. 21. hafta gebelikte yapılması gereken testler, bebeğin gelişiminin ne durumda olduğunun kontrolü açısından kritik bir dönemdir.
Üçüncü Trimester
- 24. – 28. Haftalar: Gebeliğin 6. ayından itibaren üçüncü trimester olarak adlandırılan döneme girilir. Bu dönemde yapılan kan testleri ve tahlilleri; glukoz yüklemesi, kan uyuşmazlığı testleri yapılmaya başlanır. Kan uyuşmazlığı tespit edildiği durumlarda, anne ve bebek sağlığını korumak adına enjeksiyon yapılmaktadır. Ayrıca idrar tahlilleri tekrarlanarak gebeliğin ilerleyen dönemlerinde farklı sorunlar oluşup oluşmadığı kontrol edilir.
Hamilelikte Son Haftalar
- 35. – 37. Haftalar: Bebeğin anne karnında gelişiminin son evrelerinde, genellikle erken doğum kontrolleri yapılmaktadır. Bebeğin duruş yönüne göre doğum türüne karar verilebilir, erken doğma ihtimallerine karşı oluşacak risklere karşı tedbirler alınabilir.
Gebelikte yapılması gereken tahliller, her dönemde kan ve idrar testlerini içermektedir. Düzenli kontroller sağlanarak hem annenin hem de bebeğin sağlığı kontrol altına alınır. Gebelikte testler anne sağlığı ve psikoloji açısından oldukça önemli olmakla beraber, bebeğin gelişim sürecinin takibi için oldukça önemlidir.
Tarama Testlerinin Riskleri Nelerdir?
Hamilelikte yapılması gereken tahliller, bebeğe veya anneye zarar vermediği gibi faydası bulunmaktadır. Anne olarak, bebeğinize zarar vereceğiniz korkusuyla işlem yaptırmak istemeyebilirsiniz ancak unutmayın ki Kadın Doğum Uzmanları, bebeğe neyin iyi neyin kötü geleceğini tıbbi açıdan daha iyi bilmektedir. Bu nedenle doktorunuza güvenmeli, gebelikte yapılması gereken testleri aksatmadan yaptırmanız önerilir.
Gebelik testleri riskleri arasında dikkat edilecek tek sorun, çıkacak olumsuz sonuçlara sizin hazır olup, olmadığındır. 16. haftadan itibaren yapılan Down Sendromu ve Edwards Sendromu gibi kalıtsal sorunları öğrendiğinizde, bebeğinizin bu hastalıkla doğacağını bilip kabul etme süreciniz başlıyor. Doğurmak istemediğiniz durumlarda ne yapabileceğinizi doktorunuzla danışabilir, ne yapacağınız konusunda zor kararlar almaya mecbur kalabilirsiniz.
Özellikle tarama testleri öncesinde çıkabilecek doğumsal bozukluklar hakkında araştırma yapmayı ve sonuçlar hakkında neler yapabileceğiniz konusunda destek almalısınız. Psikolojik açıdan her türlü olumsuzluğa açık olmanız durumunda hamilelikte yapılması gereken testler konusunda endişelenmenizi gerektiren farklı durumlar yoktur. Ayrıca planlı bir hamilelik düşünüyorsanız, gebelik önce yapılması gereken testler ve tahlilleri yaptırıp, hamilelik öncesi bulaşıcı hastalıları öğrenebilirsiniz. Hamilelik süreciyle ilgili tüm merak ettiklerinizi, Avicenna Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzman doktorlarımızla görüşebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Hamilelikte tarama testleri kesin bilgi verir mi?
Hamilelikte yaptıracağınız; HIV, hepatit b, hepatit c ve frengi gibi hastalıklarda kesin sonuç alabilirsiniz.Ancak Down sendromu, Edwards sendromu gibi rahatsızlıklarda yapılacak testler kesin sonuç vermemekle birlikte riskin düşük yada büyük olup olmadığı konusunda bilgi verebilir.
Hamilelikte yapılması gereken tahliller zorunlu mudur?
Hamilelik döneminde test yaptırmak zorunlu değildir. Kişisel bir tercih olmakla beraber, doktorunuzun önerdiği testleri yaptırmanız bebek sağlığı için önemli olmaktadır.
