Kalça Ağrısı: Neden Olur? Nasıl Geçer?

Kalça ağrısı, özellikle yetişkinlerde sıklıkla görülen bir sağlık problemidir. İleri yaşlardaki kişilerde genellikle eklem ve kas hastalıkları ya da hasarlarına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte kalça eklemi vücudun en sık kullanılan eklemlerinden biri olduğu için burada meydana gelen bir sorun, günlük yaşamı ciddi anlamda etkiler.

Kalça Ağrısı Nedir?

Kalça ağrısı, kalça ekleminde herhangi bir nedene bağlı olarak gelişen sorunların yol açtığı bir belirtidir. Bu eklemde oluşan problemler genellikle yürüme, eğilme ve bacakları hareket ettirme gibi günlük aktivitelerin yapılmasına engel olur. Bu nedenle yaşanan kalça ağrıları mutlaka dikkate alınarak, hemen bir hekime başvurmanız gerekmektedir.

Kalça eklemleri, devamlı tekrarlana hareketlere ve yıpranma, aşınma gibi risklere karşı çok dayanıklı olan bir eklemdir. Uyluk kemiğinin leğen kemiği ile birleştiği yerde bulunmaktadır. Bu nedenle vücudun en çok hareket eden eklemidir. Bununla birlikte leğen kemiği, sık sık tekrarlanan hareketlere uyum sağlayabilecek bir yapıdadır. Leğen kemiğinin soket kısmı ise tamamen kıkırdak doku ile kaplıdır. Bu kıkırdak doku, hareket esnasında eklemleri sürtünmeye, doğal olarak aşınma ve yıpranmaya karşı korumaktadır. Ancak güçlü yapısına rağmen kalçayı koruyan bu kıkırdak doku ağır hareketler ve travmalara bağlı olarak yıpranabilmektedir. Bununla birlikte kemik erimesine bağlı olarak kalça ekleminde kırılma riski artmaktadır. Tüm bu ihtimaller genel olarak kalça kemiği ağrısı nedenleri arasında bulunur.

Uyluk kemiği ağrısı her zaman önemli bir sorun olduğuna işaret etmez. Özellikle uzun süre sabit bir şekilde oturmaya veya ayakta durmaya bağlı olarak ağrı hissi oluşabilmektedir. Bu tür durumlarda herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan belirti kendiliğinden yok olabilir. Ancak şiddetli ve geçmeyen ağrılar için mutlaka uzman bir hekime başvurmanız gerekir. Bu ağrıların neden kaynaklandığı ancak detaylı fizik muayene ve çeşitli görüntüleme testleri ile anlaşılabilmektedir.

Kalça Ağrısı Neden Olur?

Yanlış beslenme alışkanlıkları gibi nedenlerle oluşan aşırı kilo, hareketsiz yaşam veya kalça ekleminde bulunan kıkırdak dokunun hasarı gibi nedenlere bağlı olarak ağrılar meydana gelmektedir. Özellikle kırk yaşın üzerindeki insanlarda daha fazla yaşanma ihtimali bulunan bu ağrılar, romatizmal hastalıklar ve kıkırdak doku travmalarına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Ağrılar kalçanın önünde, arkasında veya dış tarafında hissedilebilmektedir. Bununla birlikte ileri evre kalça problemlerinde ağrı hissi dizlere kadar yayılabilir.

Bebeklik ve çocukluk dönemlerinde gelişen kalça ağrılarının gene nedenleri şunlardır:

• Doğumsal kalça anomalileri,
• Kalçada oluşan enfeksiyonel hastalıklar,
• Enfeksiyonlu eklem romatizması,
• Kalça ekleminde kayma.

Gençler ve orta yaşlardaki kişilerde görülen kalça ağrılarının nedenleri:

• Uzun süreli sabit oturma veya ayakta durma,
• Kalça bozuklukları,
• Uyku pozisyona bağlı olarak gece artan kalça ağrısı,
• Obezite,
• Enfeksiyonel eklem hastalıkları,
• Travma,
• Ağır işlerde çalışmak,
• Fıtık vb. gibi hastalıklar.

İleri yaşlarda görülen kalçada ağrı ise şu sebeplerden kaynaklanabilir:

• Kalça ekleminde kireçlenme,
• Tümör oluşumları,
• Kaslar üzerine uygulanan fazla basınç,
• Kalça kırıkları,
• Tendon ve eklem iltihapları,
• Obezite,
• Hareketsizlik.

Kalça Ağrısı Belirtileri

Bu durum zaten bir belirti olduğu için genel olarak hareketli ya da hareketsiz pozisyonlarda hissedilmektedir. Bununla birlikte ağrı kalçanın her iki yanında hissedilebileceği gibi tek taraflı da olabilmektedir. Genellikle kalçaya bıçak saplanması gibi ağrı hissedilmektedir. Bununla birlikte fıtık kaynaklı kalça kemiği sorularında belden kalçaya vuran ağrılar olmaktadır. İnatçı ağrıları olan hastalar bir hekime başvurduklarında, anlattıkları şikayetler çerçevesinde nedene ilişkin bir tahmin yürütülebilmektedir. Ancak bazı durumlarda bir fıtık riski veya kıkırdak dokunun hasarı gibi farklı sebepler de bu ağrıların hissedilmesinde etkili olabilir. Bu durumlarda sol bacakta kalçadan başlayan ağrı hissi çok yoğun olmaktadır. Kalça ve bacak ağrısı şikayeti ile sağlık merkezine başvuran tüm hastalara farklı görüntüleme tetkikleri yapılara teşhis odaklı bir tarama gerçekleştirilir.

Hamilelikte Kalça Ağrısı

Gebelikte kalça ağrıları, genellikle bebeğin iç organlara yaptığı baskı nedeniyle meydana gelmektedir. Aynı zamanda bu dönemde vücudun ağırlık merkezi değiştiği için yapılan hareketlerde kalça eklemi daha fazla zorlanma hissetmektedir. Bu dönemde sıklıkla kalça ekleminden bacağa vuran ağrılar hissedilir. Bunların yanında gebelik döneminde yaşana hormon dengesizlikleri, D vitamini eksikliği veya rahmin siyatik sinire baskı yapması nedeniyle yoğun kalça ağrıları hissedilebilmektedir. Bu ağrılar çoğunlukla doğum gerçekleştikten sonra geçer.

Gebelik döneminde hissedilen yoğun kalça ağrılarının giderilmesi için ağrının hissedildiği bölgeye soğuk kompres uygulanabilir. Bunun yanında geceleri uyurken hamile yastığı kullanılması önerilmektedir. Aynı zamanda anne adayının ağır eşyalar kaldırmak veya ağır bir iş yapmak gibi eylemlerden kaçınması gerekmektedir. Doktor kontrolünde düzenli olarak yapılan egzersizler de gebelikte kalça ağrısına iyi gelmektedir.

Sol Kalça Ağrısı

Sol kalça kemiği ağrısı, genel olarak sağ kalça ağrısına ne sebep oluyorsa ondan kaynaklanmaktadır. Bu iki kalça kemiği arasında görülen belirtilerde pek bir farklılık gözlenmemektedir. Farklı kalça ve eklem rahatsızlıkları neticesinde ortaya çıkabilen bu ağrılar, yürümede zorluk vb. gibi günlük yaşamı olumsuz etkileyen düzeyde ise mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir.

Sağ Kalça Ağrısı

Sağ kalça kemiği ağrısı, yukarda da belirttiğimiz üzere sol kemik ağrısından farklı özellikler barındırmamaktadır. Bununla birlikte tek taraflı ağrılar genellikle o tarafa ağırlık verilen bir pozisyonda uzun süre kalma veya yine o tarafa daha fazla basınç uygulanmasına neden olan işler yapma gibi sebeplerden oluşabilmektedir. Bu durumlarda sağ kalçadan ayağa kadar uzanan ağrı hissedilebilir. Uzun sürmesi halinde mutlaka doktor muayenesi gerekir.

Kalça Ağrısı Tanısı

Birkaç haftadan daha uzun süren kalça ağrılarında mutlaka uzman bir hekime başvurmanız tavsiye edilmektedir. Tanılama süreci genellikle detaylı bir fizik muayene ve tıbbi sağlık öyküsünün alınması ile başlamaktadır. Doktor fizik muayene sırasında, kalça ekleminin fonksiyonlarını yerine getirip getirmediğini kontrol eder. Bazı hareketler esnasında ağrı duyulması, artan ve azalan hareketlerle ağrının da aynı oranda şiddetinin değişmesi gibi belirtiler gözlenen hastalarda daha ileri tetkikler yapılarak altta yatan nedenler araştırılmaktadır. Genellikle merdiven inip çıkarken veya ayakkabı giyerken zorlanma yaşanması, hissedilen ağrının kalça ekleminden kaynaklı bir soruna işaret etmektedir.

Kalça ağrılarını teşhis etmek amacıyla yapılan testler şunları içermektedir:

• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kalça eklemlerinin ve çevre dokuların değerlendirilmesi amacıyla çekilen görüntüleme tekniğidir. Bu tetkik sayesinde eklemi oluşturan tüm kemik yapıları detaylı bir şekilde incelenebilmektedir. Kırık, çıkık, tümör oluşumu, yumuşak doku tümörleri ve eklem iltihaplar gibi hastalıkların teşhis edilmesi amacıyla yapılmaktadır.
• Röntgen: Kalça kemiklerinin sağlık durumunu değerlendirmek amacıyla yapılan tetkiktir. Röntgen sonuçları genellikle ağrıların kemiklerde oluşan bir hasardan kaynaklı olup olmadığı hakkında detaylı veri sağlamaktadır.
• Manyetik Rezonans (MR): Kalçaya MR çekildiği esnada kasların ve tendonların durumu görüntülenebilmektedir. Kalça problemlerinin derinlemesine incelenmesini sağlayan ve kesin teşhis konulabilen bir görüntüleme tekniği olarak manyetik rezonans sıklıkla tercih edilmektedir.
• Kan Tahlilleri: Özellikle romatoid artrit gibi hastalıkların taranması amacıyla yapılmaktadır.

Kalça Ağrısı Tedavisi

Yoğun olarak yapılan egzersizler ve uzun süre aynı pozisyonda kalmak gibi birçok nedene bağlı olarak gelişebilen kalça ağrılarında ilk olarak bölgeye soğuk kompres uygulaması yapılabilir. Bunlar daha çok leğen kemiği ağrısı olarak da hissedilebilmektedir.10-15 dakikalık buz uygulaması her 2-3 saatte yapılarak ağrı hafifletilebilmektedir. Bununla birlikte ağrının olduğu yere hafif bir masaj yapılması da etkili olabilecek yöntemlerden biridir. Bunların hepsi evde, anlık olarak ağrıya iyi gelebilecek uygulamalar arasındadır. Yapılan uygulamalara rağmen birkaç hafta geçmeyen ağrılar artık medikal bir tedavi gerektirmektedir. İlk etapta ağrılar için doktor parasetamol, non-steroid antiinflamatuar ilaçlar gibi ağrı kesiciler reçete eder. Bunların yanında yeterli düzeyde istirahat ve iyileşmeye olumlu yönde etki edebilecek hafif egzersizler önerilmektedir.

Kemik erimesi nedeniyle oluşan kalça ağrılarında genellikle D vitamini takviyesi alınmaktadır. Daha uzun süre tedavi ihtiyacı duyulan hallerde rehabilitasyon uygulamaları devreye girer. Düzenli aralıklarla uygulanacak olan fizik tedavi seansları sayesinde ağrılar önemli ölçüde azaltılabilmektedir. Bazı vakalarda ise steroid etkili enjeksiyonların uygulanması gerekmektedir. Bununla birlikte kırık, çıkık ve kalça ekleminde oluşan deformasyonların tedavisi için cerrahi müdahaleler yapılmaktadır. Bu müdahalelerden en sık yapılanı kalça protezi operasyonlarıdır. Artık işlev göremeyen kalça eklemini yerine dayanıklı bir protez takılan protez ameliyatları özellikle ileri yaşlarda oluşan hasarlarda sıklıkla uygulanmaktadır.

Kalça ağrısının ameliyatla tedavi edilebilmesi için öncelikle ameliyatı gerektiren bir durum olup olmadığına karar verilir. Yapılan detaylı muayene ve tetkikler sonrasında hastada var olan kalça eklemi problemine göre doktor tarafından en uygun tedavi başlatılmaktadır.

 

Sık Sorulan Sorular