Lupus Hastalığı Nedir?
Lupus veya diğer adıyla Kelebek Hastalığı, vücutta iltihaplanmaya ve ağrıya neden olan kronik bir hastalıktır. Vücudu enfeksiyonlardan koruyan bağışıklık sistemi, bu hastalığa sahip olduğunuzda kendi dokularına saldırmaya başlıyor. Bu nedenle, kelebek hastalığı tedavi edilmedikçe ciddi doku hasarına yol açmaktadır. Birden fazla türü olan kelebek hastalığının en sık görülen türü lupus eritematozus (SLE) türüdür. Kelebek hastalığının diğer türleri arasında;
- Sistemik Lupus Eritematozus
- Diskoid Lupus Eritematozus
- Subakut Kutanöz Lupus Eritematozus
- Yenidoğan Lupusu
- İlaca bağlı lupus
Uzun süreli devam eden bu hastalık, erken tanı ve tedaviyle belirtileri azaltılabilir.
Lupus Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kelebek hastalığı semptomları, herkeste aynı şekilde ortaya çıkmayabilir. Türlere göre değişiklik gösteren belirtiler kimi zaman yavaş yavaş belirti gösterirken, bazen aniden şiddetli şekilde meydana gelebilir. Kelebek hastalığı belirtileri arasında;
- Tükenmişlik
- Nefes darlığı
- Kuru gözler
- Hafıza kaybı
- Eklem ağrısı
- İştah ve kilo kaybı
- Yoğun saç dökülmesi
- Soğukta parmaklarda mavileşme
- Güneşte meydana gelen cilt lezyonları
- Yüzde yanaklarda kızarıklık, döküntü
- Bacaklarda ve göz çevresinde şişlik
- Lenf bezlerinde şişlikler, lenf düğümleri
meydana gelen kelebek hastalığı belirtileri, hastalığın vücudumuzun hangi sistemini etkilediğine göre değişiklik gösterebilir. Bazı belirtileri kalıcı olabilirken, bazen kendiliğinden belirtilerde düzelme görülebilir. Atakları artması ve hastalığın alevlenmesi durumunda doktorunuza başvurmanız önerilir.
Lupus Hastalığı Tanısı
Kelebek hastalığı teşhisi, belirtilerinin birçok hastalıkla benzer şekilde olması nedeniyle zor olabilir. Semptomlarını ve fiziki belirtilerinizi aktardıktan sonra doktorunuzun hastalığın tam teşhisini sağlamak amacıyla kan ve laboratuvar testleri isteyebilir. Hastalığın teşhisinde istenebilecek testler arasında;
- Kan testleri
- İdrar testleri
- Doku biyopsileri
- Görüntüleme testleri
hastalığın teşhis ve türünün belirlenmesi adına istenebilir. Özellikle kan testlerinde uygulanan antinükleer antikor (ANA) testi sayesinde, kelebek hastalığının teşhisi sağlanabilir. Ancak bu testin pozitif sonucu tek başına yeterli olmayacağı gibi diğer testlerle birlikte değerlendirildiğinde doğru tedavi sağlanabilir.
Lupus Hastalığının Neden Olduğu Komplikasyonlar
Kelebek hastalığının neden olduğu etkiler, zaman içerisinde birçok hayati organınızı etkileyebilir. Birçok bölgeyi etkileyen hastalık aşağıdaki bölgelerde komplikasyonlara neden olabilir.
- Böbrekler: Bu hastalığın en zararlı etkileri böbreklerde olabiliyor. Böbrek yetmezliği ve ciddi böbrek hasarlarına yol açabilir. İlerlemesi durumunda böbrek nakli gerekebilir.
- Beyin ve sinir sistemi: Beyninizin ve sinir sistemimizin kelebek hastalığından etkilenmesi durumunda, felç ve nöbetler görülebilir. Konuşma, görme zorlukları, davranış değişiklikleri artarak ilerler ve düşüncelerinizi sözlü ifade edemeyecek kadar kötü etkileyebilirsiniz.
- Kan damarları: Kelebek hastalığı olan kişilerde kan pıhtılaşması riski de artmaktadır. Kan pıhtıları, damarlarımızla beyninize ve ciğerlerinize ulaşarak ölümcül sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle oldukça dikkat edilmelidir.
- Kalp Hastalıkları: Hastalığın sonucunda kalp zarında iltihaplanma görülebilir, kalp krizi ve diğer kalp hastalıkları oluşma riskini artırabilir.
Lupus Hastalığı Risk Faktörleri
Dünyada bu hastalığa sahip 1,5 milyon kişi olduğu biliniyor. Kadınlarda daha fazla görülen hastalığın gelişmesine neden olabilen bazı risk faktörleri bulunmakta. Bunlar arasında;
Irk
Afrika, Asya ve Kızılderili soyundan gelen insanlarda görülme oranı daha yüksek.
Cinsiyet
Bu hastalığa yakalanan kişilerin %90’ı kadındır. Hormonsal dengeler, kadınlarda lupusun görülme riskinin artmasının nedeni olabileceği düşünülüyor.
Aile Öyküsü
Ailenizde lupuslu kişiler bulunuyorsa, bu sizde de görülme riskini artırabilir.
Lupus Hastalığı Tedavisi
Kelebek hastalığı tanısı konulduysa, bu hastalığın henüz bir tedavisi olmadığını bilmelisiniz. Hastalığın tedavisi olmaması kulağa kötü gelebilir ancak günümüzde kelebek hastalığı tedavisine kullanılan ilaçlar mevcuttur. Hastalığı tamamen tedavi etmese dahi ilaçlar sayesinde, semptomların etkisi azaltılabilir. Takibinizi yapan iç hastalıkları doktoruyla birlikte tedavi sürecinde, lupus türüne göre uygun ilaç takviyesi yapılacaktır.
Lupus Hastalığı Tetiklenmesi Nasıl Önlenir?
Kelebek hastalığı, tamamen tedavi dilemediği için semptomların artması adına önlemler alınabilir. Hayatınızda yapacağınız birkaç ufak değişiklik sayesinde belirtilerin artış göstermemesini sağlayabilirsiniz.
1. Egzersiz Yapın
Düzenli egzersiz yapmak, kemiklerinizin incelme riskini azaltır ve daha sağlıklı bir ruh haline kavuşmanızı sağlar.
2. Yeterince Dinlenin
Dinlenmek kendinize gelmenizi sağlayan faktörlerden biridir. Aktiviteler kadar dinlenmek de oldukça önemlidir.
3. İyi Beslenin
Lupus hastalığı beslenme tarzı, sağlıklı yiyecekler ve taze sebzelere yönelik olmalıdır. Vitaminlerin doğal yollarla alınması oldukça önemlidir.
4. Alkol ve Sigaradan Uzak Durun
Tütün ürünleri ve alkol tüketmek hastalıkların semptomlarının artmasına ve başka hastalıkları oluşmasına neden olmaktadır.
5. Güneşte Oynamayın
Güneşin en tepede olduğu 12:00-14:00 saatleri arasında güneş alımınızı sınırlandırın. Bu ayrıntı cilt sağlığınızı korumanız açısından önemlidir.
SONUÇ
Kelebek hastalığını kabul etmek ve bununla yaşamayı öğrenmek yapılabilecek ilk adımlar arasında oluyor. Hastalığınızın getirilerinin farkında olarak, yaşamınızı ve beslenmenizi buna göre düzenleyebilirsiniz. Psikolojik olarak hastalığın geçmeyeceğine değil, belirtilerin azaltılabileceğine odaklanarak daha pozitif bir ruh halinde olabilirsiniz. Lupus kelebek hastalığı hakkında daha fazla bilgi ve tedavi yöntemleri için Avicenna Hastanesi İç Hastalıkları uzman doktorlarımıza randevu alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Lupus hastalığı öldürür mü?
Kelebek hastalığı, semptomların hafifletilmesi ve doku hasarının önüne geçilmediği noktada ölümcül sonuçlar doğurabilir. Henüz tedavisi bulunamayan hastalığın etkileri ilaçlarla kontrol altına alınabilmektedir.
Lupus kelebek hastalığı hangi yaşlarda görülür?
Bu hastalık her yaşta ortaya çıkabilir. Genel olarak 13-40 yaşları arasında görülür ve erkeklere oranla kadınlarda görülme olasılığı daha fazladır.
Lupus tedavi edilmezse ne olur?
Kesin tedavisi bulunmayan lupus kelebek hastalığında semptomlar kontrol altına alınabilir. İlerleyen ve önüne geçilemeyen lupus vakalarında doku hasarı nedeniyle organlar zarar görebilir ve can kaybı gerçekleşebilir.
