Mastektomi, meme kanserinin tedavisinde kullanılan bir meme alma operasyonudur. Avicenna Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi bölümü uzman hekimleri, mastektomi (mastectomy) hakkında merak edilenleri anlattılar meme kanserinin tedavi edilmesi için, meme dokusunun çıkarıldığı
Kanser, günümüzde kalp ve damar hastalıklarından sonra en çok ölüm neden olan hastalık grubu olarak bilinir. Kadınlarda en çok karşılaşılan kanser çeşidi ise, meme kanseridir. Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerin kontrolsüz olarak üremeye başlamasıyla oluşur. Meme kanserinde erken teşhis büyük önem taşır. Bu teşhisi genellikle meme radyolojisi uzmanları yapar. Meme kanserinin tedavisi büyük oranda cerrahi yöntemle yapılır. Erken teşhis edilen bir meme tümörü, mastektomi yöntemiyle tedavi edilir. Burada erken teşhisin amacı, kanserin koltuk altında bulunan lenflere ve göğüs altındaki bazı kaslara sıçramasına engel olmaktır.
[trgebanner]
Mastektomi Nedir?
Mastektomi (Meme alma operasyonu), meme kanserinin tedavisinde bilinen en etkili yöntemdir. Bir cerrahi operasyon olan bu uygulama ile, meme dokusu çıkarılarak, hem tümörden hem de yeniden tümör oluşma ihtimalinden kurtulmak mümkündür. Eski yıllarda yapılan radikal mastektomi operasyonlarında, meme, koltuk altı lenf düğümleri ve göğüs kasları tamamen alınırdı. Ancak, gelişen tıp teknolojileri ve gelişen onkoloji cerrahisi yöntemleriyle birlikte, farklı mastektomi yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemler yardımıyla meme derisi korunabilir ve operasyon sonrası doğal görüntü korunabilir. Mastectomy, tek bir memeye uygulanabileceği gibi, gerekirse iki memeye birden de uygulanabilmektedir. Doktorun onay verdiği ve hastanın istediği durumlarda meme rekonstrüksiyonu (Mastektomi sonrası meme onarımı) yapılabilmektedir.
Mastektomi Ne Zaman Yapılır?
Meme kanserinin teşhis edilen ya da meme kanseri ihtimali yüksek olan hastalardan, meme dokusunun alınması gerekmektedir. Tek taraflı olarak meme alınabileceği gibi, iki memenin de alınması (Bilateral mastektomi) mümkündür. Meme kanserinde uygulanan bir diğer tedavi yöntemi de lumpektomidir. Bu işlemde bütün meme değil, tümör ve tümörün çevresindeki sağlıklı doku alınır. Tümör ile birlikte, lumpektomiden farklı olarak biraz daha fazla sağlıklı doku alınmasına ise segmental mastektomi adı verilir. Hangi tedavi tekniğinin gerektiğini, hastalığın evresi belirler. Hemen hemen her evre için mastectomy tercih edilebilir. Birinci dereceden akrabasında meme kanseri bulunan ve riskli görülen hastalar için önleyici tedavi olarak da uygulanabilir.
Mastektomi Çeşitleri
Bu operasyon, uygulanma tekniğine ve hangi dokunun alındığına göre farklılık gösterir. Mastectomy genel olarak şunlardır:
- Total Mastektomi: Meme dokusunun tamamı hastadan alınırken, koltuk altı lenf düğümleri ve göğüs kasları alnmaz.
- Çift Mastektomi: İki memenin birden alınması olarak tanımlanabilir.
- Radikal Mastektomi: Peki, radikal mastektomi nedir? Meme dokusunun tümü, koltuk altında bulunan lenf düğümleri ve göğüs altı kaslarının tamamı alındığı için “radikal” adını almıştır.
- Modifiye Radikal Mastektomi: Bu işlemde meme dokusu ve koltuk altındaki lenf düğümleri alınır. Ancak göğüs kasları yerinde bırakılmaktadır.
- Meme Ucunu Koruyan Mastektomi: Meme uçlarının, cildin ve periferik meme dokusunun alınmadığı bir tekniktir. Yenilikçi tekniklerden birisi olarak ortaya çıkmıştır.
- Deriyi Koruyan Mastektomi: Hastadan meme ucu ve meme dokusu alınır ama deri korunur. Bu sayede meme yeniden yapılabilir.
Nasıl Yapılır?
Mastektomi işleminden geçecek olan hastalar, ilk olarak ameliyat ve riskleri hakkında bilgi alırlar. Operasyon sonrası oluşabilecek komplikasyonlar şunlardır:
- Kanama
- Omuz ağrısı
- Omuz sertliği
- Koltuk altı uyuşması
- Ağrı
- Enfeksiyon
- Hematom
- Ödem
- Skar
Mastectomy sonrası meme rekonstrüksiyonu yaptıracak olan hastalar, bu konuyu önceden doktor ile konuşur ve planlama yapılır. Ameliyattan önce kan sulandırıcı ilaçlar bırakılır. Cerrah, ameliyat öncesi ne zaman yemek yemeyi ve su içmeyi bırakmanız gerektiğini söyler.
Ameliyat, genel anestezi altında yapılır. Daha sonra hangi tekniğin kullanılacağı belirlenmişse, o teknikle işleme başlanır. Kesi atılarak meme dokusu alınır. Eğer koltuk altı lenf düğümleri de alınacaksa, kanserden etkilenme ihtimali en yüksek düğümler alınır. Bu düğümler teste verilir ve kanser olup olmadığına bakılır. Eğer bu düğümlerde kanser bulunamazsa, diğer düğümlerin alınmasına gerek kalmaz.
Eğer hastaya rekonstrüksiyon yapılacaksa, ameliyata daha sonra bir plastik cerrahi uzmanı girer ve rekonstrüksiyonu yapar. Son olarak göğüs cerrahi devreye girer ve göğse kanalizasyonlar yerleştirir. Bu sayede koltuk altından tümör bölgesine sıvı birikimi engellenmiş olur. Bu ameliyat ortalama 3 saat sürmektedir. Ameliyat sonrası hastalar, ortalama 2 gün hastanede tutulur.
Operasyon Sonrası İyileşme Süreci
Mastectomy operasyonu sonrası ortalama 2 gün hastanede yatılır. Bu süre zaman zaman 3 güne çıkabilir. Rekonstrüktif operasyon geçiren hastalar için mastektomi sonrası süre biraz daha uzayabilir. Doktorunuz, ameliyat sonrası iyileşme sürecinizi hızlandırabilmek adına, ameliyat noktasında sertleşme olmaması için egzersizler önerebilir. Ağrıların ve komplikasyonların azalması için ilaç tedavileri de uygulanabilmektedir. Hastalara, aşağıda yer alan bilgiler de verilmelidir:
- Yara bakımı
- Yapılmaması gereken hareketler
- Sütyen giymeye başlama zamanı
- Enfeksiyon belirtilerini anlama
Tam iyileşme her hastada farklı sürelerde olsa da, ortalama 2 haftadır. Ameliyat sonrası şişlik, ateş ve morarmalar normal kabul edilir. Ancak bu semptomların azalmaması ve giderek artması halinde bir doktor muayenesinden geçmek şarttır. Operasyon sonrası süreçte bol bol dinlenmek ve bir süre fiziksel aktivitelerden uzak durmak gerekir. Bunlar hastanın iyileşme sürecini mümkün olan en hızlı şekilde atlatabilmesi için çok önemlidir.
Eğer meme kanseri ile savaşıyorsanız ve mastektomi operasyonu olmanız gerekiyorsa, doktorunuzun önerileri ile tedavi planınıza uyum sağlayın. Ameliyatla ilgili tüm sorularınızı hiç çekinmeden doktorunuza sorun ve süreci meme sağlığı açısından en sağlıklı şekilde atlatabilmek için bilgi alın.
