Avicenna International Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları tıbbi bölümünün altında hizmet vermekte olan Çocuk Alerjisi ünitemizde, bu alanda uzmanlaşmış hekimler ve deneyimli sağlık personeli ile birlikte çocukluk döneminde görülen alerjik hastalıkların tanı ve tedavisi yapılmaktadır.

Alerjik hastalıklar, bir organda meydana gelen sağlık sorunları kategorisinde değerlendirilmemelidir. Bu hastalıklar genellikle sistematiktir ve bu sayede ortaya çıkış öyküsü iyi bilinmektedir. Bununla birlikte klinik durumu kötü seyreden vakalar düzenli olarak bir çocuk immünolojisi uzmanı tarafından analiz edilerek, en uygun tedavi şekli belirlenir. Tedavi seçenekleri o anda rahatlamaya yönelik ve uzun vadede iyileştirici etki yaratacak şekilde hastalarımıza uygulanmaktadır.

Çocuk Alerjisi Bölümü Hangi Hastalıklarla İlgilenir?

Çocuk ve bebeklerde görülen alerjiler arasında en sık görülenleri genellikle besin alerjileri ve solunum yolu alerjileri olmaktadır. Bununla birlikte bilinen bebek ve çocuk alerji çeşitleri şunlardır:

• Astım,
• Gıda alerjisi,
• Ürtiker,
• İlaç alerjisi,
• Egzama,
• Alerjik rinit,
• Anafilaksi.

Çocuk alerjisi uzmanlarımız, çeşitli kan ve deri testleri ile çocuk hastalarımızda hangi alerjen maddenin reaksiyon gösterdiğini tespit eder ve ardından en uygun tedaviyi başlatırlar. Bu tanı ve tedavi süreçleri disiplinler arası bir çalışma ile doktorlarımız tarafından titizlikle uygulanmakta ve takip edilmektedir.

Çocuk Alerjisi Hastalık Belirtileri

İmmünolojik ve alerji kaynaklı çocukluk çağı hastalıklarında genellikle görülen belirtiler, nedene bağlı olarak değişmektedir. Bunların arasında bazı durumlarda acil müdahale gerektirenler vardır. Örneğin; böcek veya arı sokmaları veya ilaç alerjileri gibi durumunda nefes darlığından bilinç kaybına kadar, hayati risk barındıran belirtilerim görülmesi mümkündür. Bu tür durumlarda alerjen maddeye maruz kalan çocuğun acilen bir sağlık merkezine götürülerek ilk müdahalesinin yapılması gerekmektedir. Bunlarla birlikte genel olarak görülen alerjik hastalık belirtileri şunlardır:

• Ciltte kaşınma,
• Deride kızarıklık ve şişlik,
• İnatçı kuru öksürük ve hapşırma,
• Solunum güçlüğü,
• Egzama,
• Hırıltılı solunum,
• Burun akıntısı ve kaşıntı,
• Burun tıkanıklığı,
• Gözlerde yaşarma ve kızarma,
• Karın ağrısı,
• Bulantı,
• Kusma,
• İshal.

Çocuk Alerji Türleri

Çocukluk çağında bağışıklık sisteminin durumuna göre farklı alerjik hastalıklar görülmektedir. Bu hastalıkların özellikle anne sütünü erken bırakan bebekler için ilerleyen dönemlerde görülme olasılığı diğerlerine göre daha fazladır. Genel olarak çocukluk çağında sık görülen alerjiler şunlardır:

Çocuklarda Besin Alerjisi

İmmün (bağışıklık) sistemin, normalde zararlı olmayan bir gıda maddesine karşı geliştirdiği aşırı duyarlılık sonucu ortaya çıkan reaksiyonlara besin alerjisi denilmektedir. Çocukluk çağı besin alerjileri de büyüme evresinde kaybolabildiği gibi bazen de erişkin döneme kadar devam edebilmektedir. Besin alerjisi gelişen bir çocukta görülen genel belirtiler; iştahsızlık, bulantı, kusma, deride kaşıntı veya kızarıklık olmaktadır. Çocukların daha çok alerji geliştirme olasılığı bulunan besinler arasında genellikle süt, çikolata, bal ve domates gibi gıdalar olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte her besin alerjen madde etkisi gösterebilmektedir. Hangi gıdanın çocukta tepkime yaratacağı, bağışıklık sisteminin kuvvetli olup olmadığına ve genetik yapıya göre değişmektedir.

Çocuklarda Süt Alerjisi Belirtileri

Normalde bağışıklık sistemi için süt ve süt ürünleri zararlı değilken, alerjisi olan çocuklarda sütün içeriğinde bulunan proteinler zararlı olarak algılanabilir. Bu durumda süt alerjisi belirtileri gene olarak şu şekilde görülmektedir:

• Bulantı ve kusma,
• Hırıltılı solunum,
• Kurdeşen,
• Ciltte kızarıklık, kabarma veya kaşıntı,
• Karın ağrısı,
• İştahsızlık,
• Hazımsızlık.

Bu alerji için bilinen tek tedavi yöntemi, süt ve süt ürünlerinin tüketilmemesidir. Anafilaktik şok gibi ciddi bir tepkime gerçekleşirse, acil müdahale esnasında damar yolu ile vücuda adrenalin verilerek durum kontrol altına alınmaya çalışılır.

Çocuklarda Çikolata Alerjisi Belirtileri

Çikolata, birçok tatlı veya tuzlu yiyeceğin içinde bulunmaktadır. Ancak bu besin maddesi birçok insanda hiçbir etki göstermezken, bazıları için alerjen olabilmektedir. Çocuklarda da oldukça sık rastlanan çikolata alerjileri, yendikten birkaç dakika sonra ortaya çıkmaktadır. Bazı durumlarda bu birkaç gün de olabilir. Genel olarak çocuklarda görülen çikolata alerjisi belirtileri ise şu şekildedir:

• Kurdeşen,
• Ciltte kızarıklık ve kabarma,
• Dudakların ve dilin şişmesi,
• Karın ağrısı veya krampları,
• İshal,
• Bulantı,
• Ödem,
• Öksürük.

Çocuklarda Bal Alerjisi Belirtileri

Bal, genellikle potansiyel alerjik bir besin maddesi olarak bilinmektedir. Bununla birlikte öksürük ve hırıltılı solunum gibi hafif belirtiler görülürken, ağır durumlarda anafilaktik şok da gelişebilmektedir. Balın çoğunluğu şekerden yapılmış olmasına rağmen amino asit, vitamin ve antioksidan yönünden de zengin bir yiyecektir. İçeriğinde bulunan bileşenler sayesinde çok faydalı olan bal, alerjisi olanlar için tüketilmemesi gereken zararlı yiyecekler arasında sayılmaktadır. Aynı zamanda balın içinde tozlarda bulunan colostridium bakterisi bulunabilmektedir. Bu bakterinin de vücuda alınması ile alerji gelişen çocuklarda, sindirim sistemi bozulabilir ve kaslarda zayıflama ile solunum problemleri ortaya çıkabilir.

Çocuklarda Domates Alerjisi Belirtileri

Domates alerjileri genel olarak domates yedikten birkaç saat veya birkaç gün sonra kendini göstermektedir. Bu alerji türünde bağışıklık sistemi, domatesin içinde bulunan proteinleri zararlı madde olarak algılar ve reaksiyon gösterir. Bu tepkimede bağışıklık sistemi antikor ve histamin salgılayarak alerji belirtilerinin görülmesine neden olur. Bununla birlikte domates alerjisinde görülen genel belirtiler şu şekildedir:

• Karın ağrısı,
• İshal,
• Yorgunluk,
• Mide şişkinliği,
• Kaşıntı, kurdeşen,
• Hırıltılı solunum, öksürük,
• Burun akıntısı,
• Deri döküntüsü, egzama,
• Dudaklarda karıncalanma hissi,
• Boğazda kaşıntı hissi.

Bu belirtiler besinin vücuda alındığı miktara bağlı olarak hafif, orta ve şiddetli seyredebilir. Her halükarda çocuğunuzun domatese karşı alerjisi olduğunu fark ettiğiniz an bir alerji uzmanına götürmeniz gereklidir.

Çocuklarda İlaç Alerjisi Belirtileri

İlaçların içinde bulunan maddeler, bazı insanlarda alerjik etki yaratabilmektedir. Özellikle çocukluk çağında ilaç alerjileri çok sık görülür. Bu alerjilerin en ciddi tepkimesi ise anafilaksidir. Genellikle ilacın alınmasından sonra dakikalar içinde belirtiler görülmektedir. Bununla birlikte uygulama yolları da ilaçların reaksiyon gösterme sürelerinde etkilidir. Örneğin, ağız yoluyla alınan bir ilaç yaklaşık yarım saat sonra etki gösterirken, damardan alınan ilaçlar birkaç dakika içinde reaksiyon göstermektedir. Bu tür alerjiler genel olarak kendini şu belirtilerle gösterir:

• Nefes darlığı,
• Deride kızarıklık veya morarma,
• Tıkanma hissi,
• Göz, dudak, dil veya boğazda şişme,
• Hipotansiyon,
• Şok.

Çocuklara yapılan ilaç uygulamaları sonrası alerji geliştiği durumlar acilen müdahale gerektirmektedir. Aksi halde belirtiler, beyin ve kalp fonksiyonlarını durduracak kadar artabilir.

Çocuklarda Antibiyotik Alerjisi

Antibiyotikler bakteri kaynaklı hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Bunun yanında çocuklarda genel olarak bazı antibiyotiklere karşı alerji gelişebilmektedir. Çocuğunuzun alerjisi olan bir antibiyotik aldığında belirtileri görmeniz, ilacın uygulama biçimine bağlı olarak birkaç dakika veya birkaç saat sürer. Ağızdan alınan antibiyotiklerde bu süre daha uzun olmaktadır. Bununla birlikte alerji yapma ihtimali en yüksek olan antibiyotikler; penisilin ve sefalosporin etken maddeli ilaçlardır. Görülen genel belirtiler ise şu şekildedir:

• Hafif Belirtiler: Antibiyotik alerjilerinde görülen hafif belirtiler; derde kızarıklık, kabarma veya döküntü olmaktadır. Kurdeşen de görülebilir.
• Orta Şiddette Belirtiler: Bu belirtiler arasında kabaran ya da solan cilt, ye yer şişlikler ve kaşıntı görülmektedir. İshal, karın ağrısı ve kusma gibi sindirim sistemi bozuklukları da antibiyotik alerjileri arasında sayılabilir.
• Şiddetli Belirtiler: Bunlar genel itibari ile anafilaktik belirtilerdir. Yani ilacın alınmasını takiben vücutta morarma, nefes darlığı, dilde ve dudaklarda şişme, yüksek nabız ve diğer hayati tehdit barındıran belirtiler görülebilir. Bu belirtilerin oluşması halinde acilen en yakın sağlık merkezine başvurmanız, hastanedeyseniz de doktorların hemen müdahale etmesi gerekir.

Çocuklarda Bahar Alerjisi

Çocuklarda bahar alerjisi, genellikle mart, nisan ve mayıs aylarında görülen reaksiyonlardır. Özellikle polen ve toz gibi maddelerin havaya yayılması ile birlikte burunda kaşıntı, yanma, akıntı, nezle, öksürük ve hapşırma gibi uzun süreli belirtiler gözlemlenebilir. Kronik alerjiler ise zamanla astım ve göz alerjisi gibi rahatsızlıklara neden olur. Bu alerjinin tedavisi, immünoterapi yöntemleri ile gerçekleştirilmektedir. Bunun dışında genel olarak alerjik belirtilerin etkilerini azaltmaya ve korunmaya yönelik tedaviler de uygulanmaktadır.

Bebeklerde Alerji Çeşitleri

Bebeklik dönemlerinde en sık görülen sağlık problemlerinden biri, alerjilerdir. Bağışıklık sistemi henüz çok gelişmemiş bebeklik çağı, bazı maddelerin vücutta zararlı, alerjen etki göstermesi ihtimalini daha olanaklı kılmaktadır. Bununla birlikte fark edilmemiş veya müdahale edilmeyen bebek alerjisi, ilerleyen dönemlerde farklı sağlık sorunlarının gelişmesine neden olabilmektedir. Bebeklerde en sık görülen alerji türleri ise; yumurta ve süt gibi besin alejileri, astım ve alerjik rinittir. Bebeklerde alerji deride kızarıklık, döküntü ve kabarma şeklinde ilk belirtilerle kendini gösterebilir. Bunun dışında farklı diğer alerjik belirtileri de görmeniz mümkündür.

Bebeklerde Alerji Belirtileri

Bir bebekte alerji belirtileri genel olarak alınan alerjen maddeye ve bu maddenin tüketim miktarına göre farklılık göstermektedir. Bununla birlikte herhangi bir besin maddesi veya çevresel faktörler alerjiye neden olabilmektedir. Bebek alerjisi belirtileri ise genel olarak deride döküntü, egzama, hırıltılı solunum, ishal, kusma ve deride kızarıklık şeklinde kendini göstermektedir.

Bebeklerde Besin Alerjisi

Bebeklik döneminde besin alerjisi genellikle süt, yumurta, çikolata ve kuruyemişlere karşı gelişmektedir. Özellikle anne sütünün alındığı dönem bir bebek için alerjik hastalıklara en yatkın olduğu dönemdir. Bu sebeple bebeğinizi her an beslenme sırasında çok iyi gözlemlemeli ve alerjik belirtileri fark eder etmez bir sağlık merkezine gitmeniz gerekir. Bebek alerjisi besinlere bağlı olarak gelişmişse, genel olarak şu belirtiler gözlemlenir:

• Kurdeşen,
• Hırıltılı solunum,
• Öksürük,
• Deride kızarıklık ve kaşıntı,
• Nefes darlığı,
• Sindirim sistemi rahatsızlıkları.

Bebeklerde Süt Alerjisi Belirtileri

Bebeğinizde süt alerjisi olup olmadığını genel olarak şu belirtilerin varlığını gözlemleyerek anlayabilirsiniz:

• İlk aylarda şiddetli ağlama krizleri ve çok fazla gaz sancısı,
• Beslenmenin hemen ardından kusma,
• Deride kızarıklık ve döküntüler,
• Uzun süreli öksürük ve hırıltılı solunum,
• Tekrar eden solunum sistemi hastalıkları,
• Anafilaktik şok.

Anne sütü ve inek sütüne alerjisi olan bebekler için genellikle yulaf sütü, pirinç sütü ve hindistancevizi sütü kullanılmaktadır. Bu bebeklerin kalsiyum ve diğer vitamin, minerallerin eksikliğinden korunması için destek medikal tedaviler uygulanmaktadır. İçinde süt ve süt ürünü bulunan hiçbir gıdanın bebeğe verilmemesi gereklidir.

Bebeklerde Yumurta Alerjisi

Bebek alerjisi olarak sık görülenlerden biri de yumurta alerjisidir. Bu alerjide genellikle egzama, kaşıntı, deri ve göz lezyonları görülmektedir. Bunun yanında hırıltılı solunum, öksürük, ishal ve kusma da sıklıkla görülen diğer belirtiler arasındadır. Alerjik hastalıklarda genel olarak alınan önlem, alerjen maddeye olan maruziyetin kesilmesidir. Bu sebeple bebeğinizde yumurta alerjisi olduğunu fark ettiğiniz anda yumurta tüketimini keserek, alanında uzman bir hekime gitmeniz gerekir.

Çocuk Alerjisi Tanı Yöntemleri

Çocuk alerjisi ünitesinde, alerjik hastalıkların en doğru biçimde tanılanması için gerekli tüm testler yapılmaktadır. Yapılan alerji testleri şunlardır:

• Prick Test: Genellikle kol veya sırt bölgesinde bir deri testi olan prick testinde, steril bir bistüri (bıçak) ile deriye ufak çizikler atılır ve deri içine bir damla alerjen madde damlatılır. Bununla birlikte prick test, hızlı sonuç vermesi ve ağrısız bir şekilde yapılması sebebiyle sıklıkla tercih edilen bir testtir. Ayrıca ev tozu akarları, polenler ve evcil hayvan kaynaklı tüm alerjenlerin tespit edilmesine olanak tanır.
• İntradermal Test: Deri içi olarak bilinen bu test, arı sokmaları veya ilaçlara bağlı olarak gelişen alerjilerin belirlenmesi amacıyla yapılmaktadır. İşlem sırasında alerjen madde bir enjektörle deri altına enjekte edilir. Aynı zamanda yaklaşık beş antijen uygulanır ve bu sayede sistemik reaksiyon gelişme ihtimali artırılır.
• Yama Testi: Patch testi olarak da anılan bu test, vücuda dışardan temas eden alerjenlerin tespit edilmesi amacıyla yapılmaktadır. Dermatit ve ürtikerin tanısında kullanılmaktadır. Bu işlemde yama bantlarına alerjen maddeler konularak deriye yapıştırılır. 2-3 gün geçtikten sonra bant çıkarılarak, reaksiyon gelişip gelişmediği gözlemlenir.
• IgE Testi: Bu test kan tahlili ile bakılmaktadır. Hastanın şikayetleri doğrultusunda alerjiden şüphelenildiği durumlarda IgE testi yapılmaktadır. Genel bir tarama olmamakla birlikte belirli alerjenlere odaklanarak yapılabilir.
• Spirometri: Bu test, solunum fonksiyon testidir. Solunum yolu hastalıklarına neden olan alerjenleri belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Akciğerlerin kapasitesi ve fonksiyonları ölçümlenir. Bu testin öncesinde hastanın efor sarf etmemiş olması ve soluk alıp verişlerinin normal olması gereklidir. Toplamda 3 kere uygulanan spirometride en iyi sonuçlar değerlendirilmektedir. Bunun dışında bir de rinomanometri olarak bilinen burun solunum ölçümü de yapılmaktadır. Burnun genel solunum aktivitesini ölçmek amacıyla uygulanır.

Çocuk Alerjisi Tedavi Yöntemleri

Genellikle bu çocuk ve bebek alerjisinin semptomlarını azaltmak ve tedbir amaçlı tedaviler uygulanmaktadır. Bununla birlikte alerjik astım, nezle veya arı alerjilerinde immünoterapi uygulanmaktadır. Buna alerji aşısı da denilir. İmmünoterapide, hastanın duyarlı olduğu alerjen maddeler belli aralıklarla ve belli dozlarda hastaya verilmektedir. Uygulama yolları ise, cilt altı veya ağız yoludur.

İmmünoterapi, beş yaşını geçmiş olan çocuklara uygulanabilen bir tedavi türüdür. Bunun dışında tedavi oldukça etkilidir, ancak şikayetlerin ilerleyen yıllarda yeniden ortaya çıkma ihtimali bulunmaktadır. Bu tedavilerin çocuğunuz için uygun olup olmadığına mutlaka doktorunuz karar vermelidir. Bebekler için ise, yapılabilecek en etkili şey, alerjen maddenin vücuda alımını durdurmaktır.

 

Sıkça Sorulan Sorular

 

Avicenna Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Doktorları

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır: