Ultrason Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
- Bel fıtığı
- Boyun fıtığı
- Omuzda kas tendon sıkışması
- Donuk omuz
- Karpal tünel sendromu
- Bursit
- Tendinit
- Kas gerilmesi
- Ligament yaralanması
- Menisküs hasarı gibi kas – iskelet sistemini ilgilendiren birçok sorun için fizik tedavide ultrason kullanılır.
Ultrason Fizik Tedavi Çeşitleri
Termal ve mekanik olmak üzere iki çeşit ultrason vardır. Termal ultrason, hem cildin hem de kasların titreşmesini ve ısınmasını sağlar. Termal ultrason tedavi yöntemi, gerilme ağrısı, yumuşak doku ağrısı ve diğer kas – iskelet sistemi sorunları için kullanılır. Bunun dışında prostat kanseri, rahim fibroidleri ve cilt sorunları gibi ileri seviyedeki problemlerin tanı ve tedavisi için de kullanılır.
Mekanik ultrasonda ise, ultrason tarafından ortaya çıkan dalgalar doku sıvılarında basınç farklılıkları yaratarak kabarcık oluşturur. Bu baloncuklar katı nesneler ile etkileşime girer ve patlar. Bu şekilde de şok dalgalarını meydana getirir. Ortaya çıkan şok dalgaları, böbrek taşlarını kırar ve daha kolay çıkarılmasına yardımcı olur.
Ultrasonun Sakıncalı Olduğu Durumlar Nelerdir?
Genel olarak güvenli bir görüntüleme tekniğidir. Ancak bazı zamanlarda kullanımı sakıncalıdır. Açık yaralar üzerine, hamilelere ve kalp pili olanlara uygulanmadığı gibi, kanser, enfeksiyon ve kanama bozukluğunda gibi durumlarda da uygulanmaz. Büyüme kıkırdağını içeren alanlarda kullanılmamalı ve duyu bozukluğu olan kişilerde özellikle dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır. Öte yandan terapötik ultrasonda hamilelik riski olduğu için hamileler kullanamaz.
Ultrason Fizik Tedavi Riskleri
Fizik tedavi ultrason endikasyonları yok denecek kadar azdır. Ancak tabii ki bazı yan etkileri vardır. Düşük yoğunluklu ultrasona uzun süre maruz kalmak ciltte yüzeysel yanıklara neden olur. Bu nedenle ultrason probunun cilt ile temas ettiği zaman hareket halinde olması amaçlanır. Mekanik ultrason yarattığı şok dalgalarından dolayı küçük rahatsızlıklar yaratabilir. Bunu önlemek adına sakinleştirici veya anestezi uygulanır. Bu uygulamada harcanan süreye bağlı olarak iç kanama veya yara izi oluşabilir.
Ultrason Terapisi Nasıl Etki Eder?
Ultrasonun derin ısıtıcı etki ve kavitasyon oluşturma etkisi olmak üzere iki fiziksel etkisi bulunur. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon tedavisinde cildin 1 cm’den daha derinindeki dokuları ısıtabilen yöntemine derin ısıtıcı denir. Ultrasonun derin dokuları ısıtmasıyla dokudaki kan akımı artar ve iyileşme hızlanarak ağrı azaltılmış olur. Aynı zamanda ısıtıcı ile yumuşak dokuların esnekliği artar ve kas – eklem tutukluğunu açar.
Kavitasyon etkisi ise sıvılar içinde mikroskobik kabarcık meydana getirmesidir. Bu etki ile iyileşme de hızlanmaktadır. Aynı zamanda hücre zarlarının geçirgenliğini arttırması da bir diğer etkisidir. Bu özelliğinden ilaçların ciltten emilimini artırması konusunda yararlanılır. Derin ısıtıcı etki olmadan yalnızca kavitasyon ve zar geçirgenliğini artıran etkisinden yararlanmak için kesikli ultrason yöntemine başvurulabilir.
Ultrason Fizik Tedavi Nasıl Yapılır?
Ultrason uygulanacak bölgeye iletici jel sürülür. Cihaz açılır ve ultrason dalgalarının frekansı, yoğunluğu ve uygulama süresinin belirlenmesini sağlar. En uygun parametreler hedef doku ve hastalığa göre değişiklik göstermektedir. Bu işlemden sonra ultrason başlığı, tedavi edilen bölge cildi üzerinde yavaş bir şekilde gezdirilir. Bölgeye göre ileri – geri ya da dairesel hareketler ile başlık hareket ettirilir. Başlık belli bir yerde sabit ve uzun süre tutulmaz. Tedavi genel olarak 3 – 10 dakika sürer. Günde bir kez uygulanan bu teknik, 15 – 20 seans devam edebilir.
Ultrason başlığının tam uygulanmasına izin vermeyen el ve ayak gibi fazla girintili çıkıntılı bölgeler için su içinde tedavi yapılır. Ultrason cihazı fizik tedavi esnasında kişiler herhangi bir şey hissetmezler. Sadece bazı zamanlar o bölgede hafif sıcaklık ve karıncalanma hissedilir. Ultrason başlığı hareket ettirilmeden bir noktada sabit tutulursa hem ağrı hem de dokularda zedelenmeye neden olabilir. Bu yüzden de başlığın sürekli hareket ettirilmesi gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Fizik tedavide ultrasonun etkileri nelerdir?
Ultrason fizik tedavinin diğer yöntemleri ve egzersiz ile bir arada kullanarak etki yaratır.
Ultrason terapi cihazı kullanımı nasıldır?
Eklemlerin, kasların ve bağların şişmesini tedavi etmenin en etkili yollarından dolan ultrason, daha çok kas dokusundaki sorunları çözmek amacıyla uygulanır. Isınma etkisi ile kas ağrıları iyileştirilir ve kronik iltihap azaltılır. Doku sıvılarının daha iyi akmasına yardımcı olur ve daha fazla lenf geçişi sağlar. Lenf geçişi sağlayarak hasarlı hücrelerin enfeksiyonlar ile savaşmasına ve daha hızlı iyileşmesine olanak tanır.
Fizik tedavi ultrason faydaları nelerdir?
İşlem ağrısız ve kolaydır. İşlem esnasında anestezi ya da ağrı kesiciye ihtiyaç olmaz. Terapötik ultrason, doğru şekilde uygulandığında hiçbir zararı yoktur. Vücut ağrısı hafifletilir. Ve son olarak diğer yöntemlere göre daha güvenlidir.
