Uyku Yoksunluğu Zaman Çizelgesi
Uyku yoksunluğu zaman çizelgesi içerisinde, yoksunluk sürelerine göre değişen farklı belirtiler görülmektedir. Akut uykusuzluk durumunda ciddi etkiler görülüp hızlıca hissedilen uykusuzlukta neler olabileceğini birlikte inceleyelim;
1. Aşama: 24 Saat Uyanık Kalmak
Birçoğumuz beklenmedik olaylar nedeniyle 24 saate yakın uykusuz kalmış olabilir. Kulağa pek fazla gelmeyen bu uykusuzluk süresi, yorgun ve bitkin hissetmemize neden olur. Bunun dışında 24 saat uykusuz kalma sonucunda görülebilecekler;
- Uyuşukluk
- Endişe
- Stres hali
- Sinirlilik
- İştah artışı
- El ve göz koordinasyonunda azalma
gözlemlenebilecek uykusuzluk belirtileri arasındadır. Anca 24 saat uykusuzluk belirtileri iyi dinlenilen bir günün ardından son bulabilir. Bu nedenle etkileri kalıcı olmayıp, iyi bir uyku ardından geçmesi beklenmektedir. 24 saatlik uykusuzluk sonrası el ve göz koordinasyonu kaybı nedeniyle araba sürülmesi, dikkat gerektiren işler yapılmamasına dikkat edilmelidir.
2. Aşama: 36 Saat Uyanık Kalmak
İlk aşamayan göre daha ağır bir dönem olan 36 saatlik uyku, daha şiddetli uykusuzluk semptomları gösterir. Uyuma isteğiniz oldukça güçlenir ve ara ara uykuya dalmalar yaşayabilirsiniz. 36 saatlik uykusuzlukta görülebilecek belirtiler arasında;
- Tepki verme süresinin artması
- Algı bozukluğu
- Uyanık kalamama
- Aşırı yorgunluk
- Abur cubur, tatlı yeme isteği
- Azalmış bağışıklık
- Hatırlama sorunları
36 saatlik uykusuzluk sonrası görülmesi beklenen durumlar arasında yer almaktadır. Bu aşamada uykusuzluk yoğun olarak hissedilir ve odaklanma, hatırlama sorunları ciddi boyutlara ulaşır.
3. Aşama: 48 Saatlik Uyanıklık
48 saat yani toplam gün boyunca uyumamak, ciddi anlamda fiziksel ve zihinsel aksaklıkları beraberinde getiriri. Uyku, artık karşı konulamaz dereceye ulaştığı için ara ara uykuya dalabilir ve tekrar uyanabilirsiniz. Ufak uykuların yeterli olmayacağı bu uykusuzluğun diğer belirtileri arasında;
- Zayıflayan bellek
- Öğrenme zorluğu
- Karar verememe
- Reaksiyon yavaşlığı
- Algılama zorluğu
- Bozulmuş bağışıklık
- Aşırı yorgunluk
- Güçsüzlük
görülmesi beklenen semptomlar arasında yer almaktadır. Beyniniz normal işleyişini bozacak bu uykusuzluk süresinin artması halüsinasyon görmemize neden olabilir.
4. Aşama: 72 Saat Uyanık Kalmak
Üç gün boyunca yani toplamda 72 saat boyunca uyumamak, sanıldığından çok daha zor bir durumdur. Uykuya kısa kısa dalmalarınız çok daha sık olacaktır. Algınızı önemli derecede bozacak olan 72 saatlik uykusuzluk durumunda, tüm durumlar birbirine karışmış gibi gelip, algınız bozulabilir. Bunun dışında görülebilecek belirtiler arasında;
- Yanılsamalar
- Sanılar
- Düşünme zorluğu
- Ağır uykusuzluk
- Duyarsızlaşma
- Anlama zorluğu
gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Sosyal etkileşimlerde bulunmakta zorlanacağınız bu uykusuzluk evresinde halüsinasyon görmeniz muhtemeldir. Gerçekte olmayan bir şeyi gördüğünü düşünmek, zaman algısını ve yaşanan durumları algılamayı en aza indirecektir. Her şeyin karmaşık hale geldiği 72 saatlik uyku yoksunluğu sonrası toparlanmak için birkaç gün süre geçmesi gerekecektir.
5. Aşama: 96 Saat Uykusuz Kalmak
Uykusuzluğun dördüncü gününde yani 96 saat veya daha fazla olması durumunda, uyuma dürtüsünü kontrol etmeniz çok zorlaşacaktır. Uykudan kaçma hissi nedeniyle psikoz durumuna girilebilir. Bu aşamaya gelindiğinde gerçeklik algısı yitirilip, rüyada mı gerçek hayatta mı kavramından uzaklaşılabilir. bu durumlarda başınıza gelebilecek tehlikelere açık hale gelip, kazalara açık olursunuz. Uyku yoksunluğu aşamalarının en son durumu olan 96 saat uykusuzluk durumunda psikoz belirtilerini atlatmak ve bedeninizi korumak adına uyumanız gerekmektedir.
SONUÇ
Uyku yoksunluğu aşamaları, 24 saatten başlayıp 96 saat ve daha fazlasına ulaşabilir. Bazen iş yoğunluğu, ani durumlar bazense uyumak istesek bile uyuyamadığımız durumlarda yoksunluk durumuyla karşı karşıya kalabiliriz. Fiziksel ve zihinsel sağlığımızı korumak adına yeterince uyku alabilmenin önemi büyüktür.
Uykusuz Kalmak: Vücuda 11 Yan Etkisi yazımızdan, uykusuzluğun bedenimize verdiği zararları inceleyebilirsiniz. Uyku yoksunluğu tedavisi veya uyuyamam sorunları adına Avicenna Hastanesi Nöroloji Bölümü uzman doktorlarımızdan randevu alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Uykusuzluk öldürür mü?
Uyku yoksunluğu nedeniyle kaydedilen bir ölüm bulunmamaktadır. Ancak uykusuzluk durumlarında beynin ciddi hasar almasıyla gelişen hastalıklar, uzun vadede can sağlığını tehdit edebilir.
Uzun süre uyumazsak ne olur?
Uzun süre uyumamanın aşamalarına göre farklı belirtiler görülebilir. Genel belirtiler arasında; zihin bulanıklığı, algı bozukluğu, halüsinasyon, unutkanlık, dalgınlık, sinirlilik hali olarak gözlemlenmektedir.
Uyku yoksunluğu tedavisi var mı?
Uyku yoksunluğu belirtileri, uykuya karşı koymayıp uyumaya başladığınızda düzelme gösterir. İyi bir uyku ve dinlenmenin ardından uykusuzluk belirtileri ortadan kalkacaktır.
Uyuyamıyorsak hangi doktora gitmeliyiz?
Uyku bozukluğundan şüphelendiğiniz durumlarda Nöroloji bölümü doktorlarından randevu alıp, muayene olmanız gerekmektedir.
