Coronavirüs 19 (Covid-19) İnsanlara Nasıl Bulaşır?
Coronavirüs 19 (Covid-19)’u anlayabilmek için önce, Coronavirüslerin genel tanımına bakmak gerekiyor. Coronavirüsler, insanlarda ve doğada pek çok hayvanda (kedi, köpek, domuz, deve, yarasa, kanatlılar vs.) karşılaşılabilen virüslerdir. İnsanlarda ise hastalığın bulaşmasıyla birlikte, mevsimsel grip döneminde soğuk algınlığına sebebiyet verebilirler. Coronavirüsler, hayvandan insana mutasyona uğrayarak bulaşırlar. Son yıllarda hayvanlardan insanlara bulaşarak ismini duyuran bazı coronavirüsler ise şöyle: SARS-CoV (Ağır akut Solunum Sendromu), MERS-CoV (Ortadoğu Solunum Sendromu), COVID-19 (Yeni Coronavirüs 19 Enfeksiyonu).
Yeni Coronavirüs Enfeksiyonu Nasıl Ortaya Çıktı?
Yeni Coronavirüs 19 enfeksiyonu, ilk kez 12 Aralık 2019 tarihinde Çin’in Wuhan şehrinde Deniz Ürünleri ve Canlı Hayvanlar Şehir Pazarı’nı ziyaret eden insanlarda görüldü. Ardından 20 ocak 2020’de sağlık çalışanlarının virüsü başka hastalarda da saptanmasıyla birlikte, virüsün insandan insana geçtiği belirlendi. İlk kez Çin’de ortaya çıkan bu virüs, zaman içerisinde tüm dünyaya yayıldı. Dünya Sağlık Örgütü ise tarihler 30 Ocak 2020’yi gösterdiğinde, “Küresel Acil Durum” ilan etti.
Corona Virüsü Nasıl Bulaşır?
Yeni Coronavirüs-19 (Covid-19) enfeksiyonunun solunum salgıları aracılığıyla bulaştığı düşünülüyor. Hasta insanlarla 1 metreden az mesafeye inerek temas etmek, hastalığın bulaşmasına sebebiyet verebiliyor. Hastaların öksürmeleri, gülmeleri ve konuşmaları esnasında çevreye yaydıkları virüs içeren solunum salgıları, hasta olmayan insanlara, ağız, burun ve göz mukozaları aracılığıyla geçiş yapıyor. Coronavirüs 19’un (Covid-19) şu ana kadar et, süt, yumurta gibi gıdalar aracılığıyla bulaştığına rastlanılmadı. Uzmanlar, hastalığın gıda yoluyla insanlara bulaşmayacağı görüşünü savunuyor.
Yeni Coronavirüs Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir?
Yeni Coronavirüs 19 (Covid-19) enfeksiyonunun kuluçka dönemi 2 ile 14 gün arasında olup, genellikle 5-6 gün içerisinde semptomlar görülmeye başlıyor. Yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı en çok görülen belirtiler arasında yer alıyor. Hastalığı ağır geçiren vakalarda pnömon (zatürre), gastrointestinal (mide-bağırsak) problemleri, böbrek yetmezliği ve nörolojik tutulma görülebiliyor.
Coronavirüs 19 (Covid-19) Öldürücü Mü?
Coronavirüs 19 (Covid-19) enfeksiyonuna bağlı ölümler çoğunlukla 65 yaş üstünde görülüyor. Ölümlerde, altta yatan hastalıkların da etkili olduğu biliniyor. Akciğer hastalıkları, organ yetmezlikleri, kanser, diyabet, bağışıklık sistemi zayıflığı gibi hastalıkları bulunan hastalar, Corona Virüsü enfeksiyonuna yakalanmaları halinde risk grubunun içerisine giriyor.
Coronavirüs Tanı ve Tedavisi
Coronavirüs 19 (Covid-19) enfeksiyonu tanısı için hastalardan solunum yolu numesi alınıyor. PCR testi aracılığıyla hastalığın tanısı koyulabiliyor. Şu ana kadar hastalığa dair özel bir tedavi yöntemi bulunamadı. Corona Virüsü enfeksiyonu tanısı koyulan hastalara geleneksel soğuk algınlığı tedavisi uygulanıyor.
Coronavirüs Enfeksiyonundan Korunma Yöntemleri
Yeni Coronavirüs 19 (Covid-19) enfeksiyonundan korunmak için henüz bir aşı bulunamadı. Ancak Dünya Sağlık Örgütü’ne göre aşı çalışmalarına başlandı. Aşının piyasaya sürülmesi için beklenmesi gereken sürenin ise 18 ay olduğu belirtiliyor. Bu süre zarfında alınabilecek en güçlü önlem ise, hasta kişilerle temas etmekten uzak durmak. Su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca ellerin yıkanması da oldukça etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor. Bunun yanında alkol bazlı el dezenfektanları da, hastalığa karşı önemli bir koruyucu olarak görülüyor. Sağlıklı bireylerin, temiz olmayan elleri ile ağız, burun ve gözlerine temas etmekten kaçınmaları gerekiyor. Bireysel temizlik, tek başına yeterli bir çözüm olamayabiliyor. Kalabalık ve kapalı ortamlarda bulunmaktan kaçınmak gerekiyor. Bunun yanında hastalık şüphesi taşıyan vatandaşların, maske takarak hastalığın yayılmasının önüne geçmeleri ve bilinçli olmaları büyük önem taşıyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Covid-19’un belirtileri nelerdir?
Korona salgınına yakalananların en sık şikayet ettiği durumlar; boğaz ağrısı, baş ve sırt ağrısı, yüksek ateş ve yorgunluk hissidir. Belirtileri grip enfeksiyon ile benzerlik gösterdiği için kimi zaman normal soğuk algınlıklarında korona şüphesi gelişebilmektedir. Korona olduğunuzda bahsettiğimiz belirtilere ek olarak farklı semptomlar gösterebilirsiniz. Şüphelendiğiniz durumlarda doktora gidene kadar kendinizi çevrenizden izole etmeniz önerilmekte.
Covid-19 nerede ortaya çıktı?
İlk korona vakası, Aralık 2019’un sonlarında Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkmıştır. Hastalığın tam tanısı 13 ocak 2020’de konulabilmiştir.
