Fibromiyalji Nedir?
Peki, fibromiyalji ne demek? Fibromiyaljide semptomlar genellikle travmalara, ameliyatlara, enfeksiyonlara ya da kişiye psikolojik olarak zarar veren olaylara bağlı olarak ortaya çıkmaya başlar. Ancak tek bir büyük tetikleyiciye bağlı olarak değil, birçok küçük tetikleyicinin birikmesiyle de görülebilmektedir. Kadınlarda fibromiyaljinin gelişebilme ihtimali erkeklere göre daha fazladır. Hastalığa sahip olan birçok insanda gerilim tipi baş ağrısı, eklem bozuklukları, bağırsak problemleri, anksiyete ve depresyon da bulunmaktadır.
Fibromiyaljinin net bir tedavisi olmamakla birlikte, çeşitli ilaçlarla semptomlar kontrol altına alınabilmektedir. Spor ve stressiz yaşam, hastalığa bağlı etkilerin azalmasına yardımcı olabilir. Hastaların ve hasta yakınlarının bir kısmı, FMS hastalığı kanser midir sorusunu sormaktadır. Hayır, FMS bir kanser hastalığı değildir. Bununla birlikte, yumuşak doku romatizması ya da kas romatizması ile de bir alakası yoktur.
Fibromiyalji Belirtileri
Fibromiyaljinin başlıca belirtileri şunlardan oluşur:
- FMS Ağrısı: Fibromiyaljiye bağlı ağrılar genellikle en az 3 ay devam eden donuk bir ağrıdır. Ağrıların FMS kaynaklı olarak kabul edilebilmesi için, vücudun her iki tarafında ve hem belden yukarı hem belden aşağıda olması gerekmektedir.
- Yorgunluk: Hastalar, iyi seviyelerde uyku uyuduklarını söyleseler de, genellikle yorgun uyanırlar. Gün içerisinde uykusuz olurlar. Fibromiyalji hastalarının bir çoğunda huzursuz bacak sendromu ve uyku apnesi bir arada görülmektedir.
- Bilişsel bozukluklar: Hastalarda genellikle odaklanma, dikkat toplama ve zihinsel görevleri yerine getirme becerisinde bozulmalar görülmektedir.
FMS hastalarında görülen diğer belirtiler ise şöyledir:
- Huzursuz bağırsak sendromu
- Kronik yorgunluk
- Migren ya da baş ağrıları
- Mesane ve idrar problemleri
- Temporomandibular Eklem Bozuklukları
- Depresyon
- Kaygı
- Postüral Taşikardi Sendromu
Fibromiyalji Nedenleri Nelerdir?
Araştırmalar, tekrar eden sinir stimülayonuna bağlı olarak, fibromiyaljisi olan insanların beyin ve omurilik değişimi yaşadığını ileri sürmektedir. Bu değişim, beyindeki ağrı sinyali göndermekle görevli olan kimyasallarda aşırı seviyede artış yaşanması şeklinde gerçekleşir. Bununla birlikte, beyindeki ağrı reseptörleri, ağrının bir çeşit anı haline gelmesini sağlar ve daha duyarlı bir hale gelinir. Bu da ağrılı sinyallere karşı duyarlılığın yanında, ağrısız sinyallere karşı da duyarlı olmaya neden olur. Aşağıdaki nedenler dahil olmak üzere, pek çok sebebe bağlı olarak FMS hastalığı görülebilmektedir:
- Genetik nedenler: Fibromiyaljinin aile içerisinde görülme eğiliminde olduğu belirtilmektedir. Bunun nedeni, genetik mutasyonun aile içerisinde hızla ilerlemesidir.
- Çeşitli enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyon hastalıkları fibromiyaljiyi tetikleyebilmektedir.
- Fiziksel ya da zihinsel olaylar: FMS gibi zaman bir trafik kazasıyla, kimi zaman da uzun süre devam eden stresle birlikte ortaya çıkabilmektedir.
Tanı Yöntemleri
Önceki yıllarda doktorlar, FMS teşhisi için fibromiyalji ağrı noktaları olarak da bilinen 18 adet özel bölgeyi bastırarak teşhis koymayı deniyordu. Artık 3 ay devam eden genel bir ağrı yaşamak, hastalığın teşhis edilebilmesi için yeterli kabul ediliyor. Bununla beraber, hastalığın net teşhisi için aşağıda yer alan 5 bölgeden en az 4’ünde devam eden ağrı olmak zorundadır:
- Omuz, kol ya da çene dahil olmak üzere vücudun sol üst bölgesi
- Vücudun sağ üst bölgesi
- Kalça, bacak ve ayak dahil olmak üzere vücudun sol alt bölgesi
- Vücudun sağ alt bölgesi
- Sırt, göğüs, karın ve boyun dahil olmak üzere vücudun orta bölümü
Doktorlar, FMS ile benzer belirtiler gösterebilen diğer hastalıkları ekarte edebilmek için bir takım kan testleri isteyebilirler. Aynı zamanda uyku apnesi olma ihtimali olan hastalardan bir gece uyku laboratuvarında kalmaları istenebilir.
Fibromiyalji Tedavisi
Fibromiyalji yaşayanlar için uygulanan tedavilerde hem ilaç tedavisi hem de kişisel bakım yöntemleri birlikte uygulanmaktadır. Temel amaç, belirtileri en aza indirmek ve hastanın genel sağlığını iyi tutmaktır. Bütün semptomları azaltacak tek bir tedavi bulunmasa da, çeşitli tedavilerin birleşimlerinden sonuç almak mümkündür. Fibromiyalji atakları artış gösterdiği zamanlarda ağrı kesicilerden ve uykuyu rahatlatabilecek ilaçlardan faydalanılabilir. Klasik ağrı kesiciler ve uyku ilaçlarıyla birlikte, çeşitli antidepresanlar ve epilepsi tedavisinde kullanılan anti nöbet ilaçları da etkili olabilir.
Çeşitli terapilerden faydalanılarak, fibromiyaljinin vücut üzerindeki olumsuz etkileri azaltılabilmektedir. Bir fizik tedavi hastaya gücünü, esnekliği ve dayanıklılığını yeniden kazandırarak etki edebilir. Mesleki terapiler, çalışırken ağrıları en aza indirecek çeşitli yöntemleri hastaya öğretebilir. Yine bir danışmanlık hizmeti almak, stresle başa çıkmayı öğreterek, hastalığın semptomlarının azalmasını sağlayabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Fibromiyalji hastalığı nedir belirtileri nelerdir?
Uyku bozukluğu, kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet, aşırı yorgunluk, halsizlik ve sabah tutukluğu ile kendini belli eden bu hastalık, kronik yumuşak doku romatizmal ağrı sendromudur.
Fibromiyalji ağrıları nerelerde olur?
Ağrılar genel olarak boyun ve bel bölgesinde hissedilir. Bunun dışında omuz, dirsek, diz ve ellerde de hissedilebilir.
Fibromiyalji ne tetikler?
Nedeni kesin olarak bilinmese de, stres, kaygı, depresyon, ağır çalışma temposu, aşırı egzersiz yapmak, soğuk ve rutubetli ortam, uyku bozuklukları ve uzun süreli bilgisayar kullanımı gibi pek çok etken ile ilişkilidir.
