[trgebanner]
Safra Kesesi Kanseri Nedir?
Safra kesesindeki hücrelerin anormal bir şekilde hızla büyümesi ve çoğalmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir kanser türüdür. Karın bölgesinin sağ tarafında, karaciğerin hemen altında küçük, armut biçimli olan organa, safra kesesi adı verilmektedir. Bu organın görevi, karaciğer tarafından üretilen bir sindirim sıvısı olan safrayı depolamaktır. Bu kanser türü ileri evrelere kadar keşfedilmeyebilir. Çünkü sıklıkla belirli bir belirti veya semptoma sebep olmaz. Bunun yanında bir diğer fark edilmeme sebebi, safra kesesinin nispeten gizli yapısı, burada oluşan tümörün tespit edilmeden büyümesini kolaylaştırmaktadır.
Safra Kesesi Kanseri Belirtileri
Safra kesesi tümörünün yaygın görülen belirti ve semptomları genel olarak aşağıdaki gibidir:
- Özellikle karnın sağ üst kısmında şiddetli ağrı,
- Ani kilo kaybı,
- Karında şişkinlik,
- Ciltte veya göz akında sararma.
Safra Kesesi Kanseri Nedenleri
Bu kanser türünün hangi sebepten kaynaklandığı henüz tam olarak bilinememektedir. Ancak sağlıklı olan safra kesesi hücrelerinin DNA’larında gerçekleşen değişikliklerin (mutasyonlar), safra kesesi tümörü oluşumunda etkili olduğu öngörülmektedir. Bir hücrenin DNA yapısı, o hücreye ne yapması gerektiğinin talimatını verir. DNA’da değişiklik meydana gelmesi durumunda doğru talimatlar yanlış bir şekilde verilir. Böyle hallerde DNA, hücrelere hızla çoğalmaları ve diğer hücreler normalde ölürken onların yaşamaya devam etmeleri gibi talimatlar vermektedir. Daha sonra biriken bu zararlı hücreler, safra kesesinin dışındaki diğer organlara yayılabilen bir tümör oluşturur. Bununla birlikte safra kesesi kanseri metastaz yapma ihtimali genellikle son evrede görülmektedir.
Çoğu safra kesesi tümörü, safra kesesinin iç yüzeyini saran glandüler hücrelerde başlamaktadır. Bu hücre tipinde başlayan kanser türüne adenokarsinom adı verilmektedir. Bu terim, kanser hücrelerinin mikroskop altında incelendiğinde nasıl göründüğünü ifade eden bir terimdir.
Safra Kesesi Kanseri Risk Faktörleri
Bu hastalığa yakalanma riskini artırabilecek bazı faktörler şunlardır:
- Cinsiyet: Bu kanser türü erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülmektedir.
- Yaş: İleri yaşlarda safra kesesinde tümör oluşma riski artmaktadır.
- Geçirilmiş Hastalık: Safra kesesi tümörü daha çok safra taşı olan veya geçmişte safra yolu iltihabı geçirmiş kişilerde görülmektedir. Daha büyük safra taşları diğerlerine oranla doğal olarak daha çok risk taşımaktadır. Yine de safra taşlarının kişilerde çok yaygın görülmesine rağmen kanser geliştirme oranları oldukça düşüktür.
- Diğer Safra Kesesi Hastalıkları: Bu kanser türünün riskini artırabilecek diğer safra kesesi hastalıkları arasında polipler, kronik inflamasyon, iltihaplanma ve safra kesesi taşları sayılabilir.
- Safra Kanalı İltihabı: Safra kesesinden ve karaciğerden safrayı boşaltan kanalların enfeksiyon kapmasına sebebiyet veren primer sklerozan kolanjit, tümör oluşumu riskini arttırmaktadır.
Safra Kesesi Kanseri Tanı Yöntemleri
Bu kanser türünü tanılayabilmek için yaygın olarak kullanılan testler aşağıdaki gibidir:
- Kan Testleri: Karaciğer fonksiyonunu değerlendirmek için yapılmaktadır. Bu testler sayesinde doktorunuzun belirti ve semptomlarınıza neyin sebep olduğunu belirlemesi kolaylaşmaktadır.
- Görüntüleme Teknikleri: Safra kesesinin resmini aktaran görüntüleme testleri arasında ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) bulunmaktadır.
Safra Kesesi Kanserinin Boyutunun Belirlenmesi
Hastalık teşhis edildikten sonra, tümörün hangi evrede olduğu tespit edilmeye çalışılır. Safra kesesi tümörünün evresi, tedavi yöntemlerinin belirlenmesinde büyük önem taşımaktadır.
Bununla birlikte bu hastalığın hangi evrede olduğunu tespit edebilmek için aşağıdaki yollara başvurulur:
- Ameliyat: Doktorunuz, tümörün yayıldığına dair işaretler aramak için ameliyat önerebilir. Bu sayede karnın içine bakarak evreleme yapılabilmektedir. Bununla birlikte kötü veya iyi huylu safra kesesi tümörünün tespiti de yapılabilmektedir. Laparoskopik yöntemle, cerrah karnınıza bir kesi yapar ve küçük bir kamera yerleştirir. Kamera, safra kesenizi çevreleyen tüm organların incelemesini sağlamaktadır. Tümör erken evrede fark edildiği takdirde safra kesesi kanseri ölüm riski neredeyse olmamaktadır.
- Diğer Testler: Doktorunuz safra kanallarına bir boya maddesi enjekte etmek için bazı teknikler uygular. Bu işlemi, boyanın hangi yoldan ilerlediğini kaydeden bir görüntüleme testi takip eder. Bu testler safra kanallarındaki tıkanıklıkları görebilmek için yapılır. Yapılan testler genel olarak, Manyetik Rezonans kolanjiyografiyi ve endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografiyi (ERCP) içermektedir.
- Görüntüleme Testleri. Safra kesesinde tümör olan çoğu insan, kanserin yayılıp yayılmadığını veya oluştuğu bölgede kalmaya devam edip etmediğini belirlemeye yardımcı olmak için birçok taramadan geçirilmektedir. Hangi taramaların yapılması gerektiği, sağlık durumunuza bağlı olarak değişebilmektedir. Yaygın olarak yapılan taramalar BT ve MRI taramalarını içermektedir.
Doktorunuz, kanserinize bir evre atamak için tüm bu tahlillerden elde ettiği bilgileri kullanır. Bununla birlikte safra kesesi tümörünün 4 evresi bulunmaktadır. En erken evreler, safra kesesinin dışına yayılmamış bir kanseri göstermektedir. Safra kesesi kanseri son evresi ise, yakındaki organları içerecek şekilde büyümüş veya vücudun diğer bölgelerine yayılmış kanser türünü kapsar.
Safra Kesesi Kanseri Yaşam Süresi Ne Kadardır?
Bu hastalıkta belirtiler genellikle sonraki evrelerde görüldüğü için tanı genellikle geç dönemde konulmaktadır. Bu da tedavide başarı şansını yüksek oranda düşürmektedir. Safra kesesi tümörleri nadir görülmesine rağmen en ölümcül olan kanserlerden biri olma özelliği taşımaktadır. Bununla birlikte safra kesesi dışına çıkmamış tümörlerde 5 yıllık yaşama şansı %62 iken çevre organlara yayılmış tümörlerde 5 yıllık yaşama şansı %2 olduğu bilinmektedir.
Safra Yolu Kanseri (Kolanjiyokarsinom)
Safra kanalı kanseri, sindirim sıvısı olan safrayı taşıyan ince kanalları kaplayan bir kanser türüdür. Karaciğeri safra kesesine ve ince bağırsaklara bağlayan bir hat, safra yolu olarak isimlendirilmektedir. Safra yolları kanseri olarak da bilinen bu hastalık, nadir görülen bir kanser türü olup genellikle 50 yaş üstü bireylerde daha sık ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte her yaşta görülebilmektedir.
Kolanjiyosarkinom belirtileri ise genel itibari ile şemadaki gibidir:
Bununla birlikte tüm safra kanalı tümörlerinde de tanılama ve tedavi süreçleri safra kesesi kanserinde olduğu gibi uygulanmaktadır. Hangi
Safra Kesesi Kanseri Tedavisi
Safra kesesi ve yolları tümörlerinde hangi tedavi şeklinin uygulanacağı, sahip olduğunuz kanserin evresine ve genel sağlık durumunuza göre belirlenir. Genel olarak tedavilerin ilk amacı, kanseri ortadan kaldırmaktır. Ancak bunu yapmanın mümkün olmadığı durumlarda uygulanan destekleyici tedaviler, hastalığın yayılmasını kontrol etmeye yardımcı olabilmektedir.
Cerrahi Yöntemler
Özellikle erken evre tümör varlığında cerrahi yöntemler kesin sonuç almak için tercih edilebilmektedir. En çok tercih edilen yöntem kolesistektomidir.
Safra Kesesi Tümör Ameliyatı
Kolesistektomi, safra kesesinin tamamen veya bir kısmının alındığı ameliyat şeklidir. Özellikle metastaz yapmamış tümörlerde, sadece safra kesesi çıkarılarak kanserli bölge vücuttan atılmış olur.
Metastaz yapmış tümörlerde, safra kesesinin yanı sıra onu çevreleyen karaciğer ve diğer safra kanalları da çıkarılabilmektedir. Bununla birlikte tümörün küçük olduğu ve kolesistektomi ile tamamen alınabildiği durumlarda ek tedavilere ihtiyaç duyulmayabilir. Eğer ameliyattan sonra kanser hücrelerinin tamamen temizlenememe ihtimali varsa süreç, kemoterapi veya başka tedavilerle desteklenir.
Kemoterapi
Kanser hücreleri de dahil olmak üzere kontrolsüz bir şekilde hızla büyüyen zararlı hücreleri öldürmek için bazı ilaçlar kullanılmaktadır. Bu işleme kemoterapi adı verilmektedir. Kemoterapi, kolunuzdaki bir damardan veya ağız yoluyla uygulanabilmektedir. Ancak yaygın olarak intravenöz (damar içi) uygulamalar tercih edilmektedir.
Radyasyon Tedavisi
Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları ve protonlar gibi güçlü ışınlar kullanılarak yapılan tedavi şeklidir. Bu ışınlar, siz masada yatarken etrafınızda hareket eden bir makineden aktarılmaktadır.
Radyasyon tedavisi çoğunlukla kanserin cerrahi yöntemlerle tamamen temizlenemediği durumlarda ameliyat sonrası kemoterapi ile birleştirilerek uygulanmaktadır. Operasyonun mümkün olmadığı durumlarda da ağrıları hafifletmek ve süreçte hastayı rahatlatmak için tercih edilebilmektedir.
Hedefe Yönelik Tedavi
Hedefe yönelik ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde bulunan belirli zayıflıklara odaklanmaktadır. Bu tedavi şekli, kanserli hücrelerin yok edilmesinde etkilidir. Hedefe yönelik ilaçlar, ileri evrede safra kesesi kanseri olan hastalar için bir seçenek olabilmektedir.
İmmünoterapi
İmmünoterapi, bağışıklık sisteminizin tümörlü hücrelerle savaşmasına yardımcı olan bir ilaç tedavisidir. Bazı durumlarda bağışıklık sistemi kanserle mücadele edemeyebilir. Bunun sebebi kanser hücrelerinin, bağışıklık sisteminin bu hücreleri tehlikeli olarak tanımasını zorlaştıran proteinler üretmesidir. İmmünoterapi bu sürece müdahale ederek çalışmaktadır. İleri evredeki kanseri tedavi etmek için tercih edilen bir tedavi yöntemidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Safra kesesi tümöründen karın şişer mi?
Bu kanser türünde karında sıvı birikmesi olabilmektedir. Bununla birlikte ani kilo kaybı, beyaz dışkılama, karın ağrısı ve sarılık yaygın olarak görülmektedir.
Safra yolları tıkandığında ne olur?
Safra yolunun tıkanması ile öncelikle vücutta sarılık gelişmektedir. Bununla beraber karaciğer içindeki safra yollarında bir genişleme olmaktadır. Safra yollarındaki basıncın ve bakterilerin artması ile iltihaplanma yani kolanjit görülmektedir.
Safra kesesi alındığında vücutta ne gibi değişimler olur?
Ameliyatla safra kesesinin alınmasının vücutta yarattığı herhangi bir negatif etki yoktur. Safranın kendisi karaciğerde üretildiği için kolesistektomi sonrasında hastada safra eksikliği görülmez.
