Burun Kanaması Nedenleri ve Tedavisi

Burun kanaması, çok sık görülen sağlık sorunlarındandır. Tıp literatüründe ‘epistaksis’ olarak isimlendirilen burun kanaması bir hastalık değil, semptomdur. Genel olarak, burun boşluğunda yer alan damarlarda yaşanan sorunlardan kaynaklanır.

Burun Kanaması Nedir?

Burun kanamaları, burnun iç kısmında bulunan kılcal damarların hasar görmesi sonucu ortaya çıkan kanamalardır. Aynı zamanda yüksek tansiyon ve kalp damar hastalıkları ile ilgili sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Özellikle burnun anatomik yapısında meydana gelen sorunlar nedeniyle olan kanamalar için bir KBB (kulak burun boğaz) uzmanı tarafından acil müdahale gerekebilir. Bununla birlikte toplumda her 10 kişiden birinde görülen burun kanamalarının, yalnızca yüzde 1-2’sinde cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulmaktadır.

Burunda mukoza olarak adlandırılan bir tabaka bulunmaktadır. Bu tabaka burun boşluğunun iç yüzeyini kaplar ve damar yönünden oldukça zengindir. Ayrıca atardamarların burun mukozasının çok yakınından geçmesi nedeniyle, bazı durumlarda kanamalar ciddi kay kayıplarına neden olabilmektedir. Böyle durumlarda sıklıkla cerrahi tedavi kaçınılmaz olur.

Burun Kanaması Neden Olur?

Burundan kan gelmesine yol açan birçok farklı neden bulunmaktadır. Buruna darbe alınması, yüz ve kafa kırıkları, burun karıştırma vb. gibi dış kaynaklı sebeplerden olabileceği gibi, anatomik nedenler ve bazı hastalıklara bağlı olarak da gelişebilmektedir.

Genel olarak görülen burun kanamalarının nedenleri şu şekildedir:

• Travmatik kazalar,
• Yüksek basınç,
• Kontrolsüz ve sürekli burun spreyi kullanmak,
• Çok soğuk ve kuru havanın uzun süre solunması,
• Burun mukozasında oluşan enfeksiyonlar,
• Alerjik rinit,
• Sinüzit ve soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları,
• Kalp ve damar hastalıkları (Yüksek tansiyon vb. gibi),
• Kan sulandırıcı ilaç kullanımı,
• Sinüs tümörleri,
• Burun kemiğinde eğrilik veya kırık olması,
• Çeşitli hormonal hastalıklar,
• Şiddetli burun çekme veya burun karıştırma gibi nedenlere bağlı olarak burun kanamaları görülebilmektedir.

Bunların dışında burun kanamaları ön ve arka burun kanamaları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. En sık karşılaşılan burun kanamaları ön kanamalar olup, çoğunlukla travmalar sonucu meydana gelmektedir. Sıklıkla çocuklarda ve gençlerde rastlanmaktadır. Arka burun kanamaları ise, daha ileri yaşlarda ve farklı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkar. Arka burun kanamalarına genellikle damar sertliği, yüksek tansiyon, çeşitli kan hastalıkları ve kanama bozuklukları gibi birçok farklı hastalık neden olabilmektedir. Yüksek tansiyona bağlı olan kanamalarda baş ağrısı ile birlikte burun kanaması görülebilmektedir.

Çocuklarda Burun Kanaması Nedenleri

Burun kanaları, çocuklarda çok sık rastlanan bir durumdur. Bununla birlikte birçok farklı sebepten kaynaklanır. Genel olarak çocuklarda görülen burun kanaması nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Burna yabancı cisim sokulması,
• Devamlı burun karıştırma,
• Uzun süren ve sık tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları,
• Aşırı hareket,
• Travmatik kazalar (düşme ve çarpma gibi),
• Kan hastalıkları,
• Burun damarlarında oluşan sorunlar,
• Burnun anatomik hasarı.

Bebeklerde Burun Kanaması Nedenleri

Bebeklerde durduk yere burun kanaması çoğunlukla kılcal damar problemlerinden kaynaklanmaktadır. Bunun dışında buruna yabancı cisim kaçması, parmak sokma veya ağır bir darbe alınması sonucu kanamalar olabilmektedir. Genel olarak bebeklerde görülen burun kanamalarının diğer nedenleri şu şekildedir:

• Kuru ve soğuk havanın uzun süre solunması,
• Üst solunum yolu enfeksiyonları,
• Burunda kılcal damar çatlaması,
• Kan hastalıkları,
• Kalp ve damar hastalıkları,
• Burunda var olan anatomik hasarlar.

Hamilelikte Burun Kanaması

Gebelik döneminde burundan kan gelmesi sık görülen sağlık sorunlarından birisidir. Birçok anne adayı için endişe duyulacak bir durum olsa da önemli bir nedene bağlı olmadığı sürece bu dönemde ara ara görülen kanamalar normal sayılır. Bebeğin gelişme sürecinde annenin vücudundaki kan miktarı doğal bir şekilde artmaktadır. Ancak bu durum burun mukozasında çok fazla basınca neden olur. Oluşan bu basınç nedeniyle ani burun kanaması görülebilmektedir.

Hamilelikte burundan kan gelmesi, bazı travmatik olaylara bağlı olarak da gelişebilir. Aynı zamanda altta yatan bazı hastalıklara bağlı olarak da sürekli burun kanaması olabilmektedir. Ancak durdurulamayan veya çok sık ve artarak devam eden kanamalarda mutlaka bir sağlık merkezine başvurmanız önerilir. Bunula birlikte gebelik döneminde ara ara görülen burun kanamaları, bebek ve anne sağlığı açısından bir tehlike barındırmamaktadır.

Uykuda Burun Kanaması

Gece burun kanaması, gün içerisinde olan kanamalardan daha tehlikeli olabilmektedir. Çünkü hastalar uykusunda kanamayı hissedemedikleri için aşırı ve kendi kendine durmayan kanama olması halinde ciddi sıkıntılar ortaya çıkabilir. Geceleri burundan kan gelmesi genellikle, odanın havasının çok kuru olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun dışında bazı pıhtılaşma sorunları, kan hastalıkları veya uykuda burna alınan bir darbe gibi nedenlerde olabilir. Burada önemli olan sık sık devam eden kanamalarda mutlaka bir doktora başvurmanızdır. Böylelikle yaşadığınız sağlık sorununun nedeni erkenden teşhis edilerek, uygun tedavi uygulanabilir.

Tek Taraflı Burun Kanaması

Birçok burun kanaması, ön tarafta bulunan kılcal damarların çatlaması sebebiyle tek taraflı olmaktadır. Burun kanamalarının çoğu bu tür kanamalardan oluşmaktadır. Tek taraflı kanamalar; sağ burun kanaması ve sol burun kanaması şeklinde meydana gelmektedir. Genellikle çok kuru ve soğuk havanın uzun süre solunması ise burun içi mukozada meydana gelen kabuklanmalar neticesinde meydana gelmektedir. Bu bölgede bulunan kanamalar çok ince ve yüzeysel olduklarından şiddetli sümkürme ve burun karıştırma nedeniyle de görülebilmektedir. Tek taraflı burun kanamaları, genel olarak kolay bir şekilde kontrol altına alınır. Çoğu zaman kendiliğinden de durabilmektedir.

Ağızdan ve Burundan Kan Gelmesi

Burun kanamalarında ağızdan da kan gelmesi gibi bir durumla karşı karşıya kalınabilir. Bunun nedeni, üst solunum yolarının ağız, boğaz ve burun boşluklarından oluşmasıdır. Ön ve arka tarafta meydana gelen kanamalar fazla olduğunda kan, bu boşluklara doğru akar. Aynı zamanda bu tür kanamalar, üst solunum yolu hastalıklarına bağlı olarak gelişebilmektedir. Bu sebeple, hem ağızdan hem burundan kan gelmesi gibi bir durumda mutlaka bir doktora muayene olmanız gerekir. Aksi halde hastalık ilerledikçe daha ağır semptomlarla karşı karşıya kalabilirsiniz.

Burun Kanaması Nasıl Durdurulur?

Öncelikle burun kanaması ilk yardım müdahalesinde, kanaması olan kişi sakinleştirilmeye çalışılır. Eğer kanaması olan sizseniz, panik yapmamaya ve sakin kalmaya özen gösterin. Çünkü panik hali tansiyonun yükselmesine ve kanamanın şiddetinin artmasına neden olur. Bu sebeple burnunuzun kanadığını fark ettiğiniz anda başınızı hafifçe öne eğerek, kanın midenize gitmesine engel olun.

Mideye giden kan bulantı ve kusmaya sebebiyet vereceğinden kanama esnasında bu riski önlemek fayda sağlar. Bununla birlikte dik oturmanız ya da yatmanız gerekiyorsa başınız yüksekte kalacak şekilde yatmanız önerilir. Ardından burnun en yumuşak kısmında baş parmak ve işaret parmağınızla yaklaşık beş dakika kadar tutmanız gerekir. Beş dakika sonra kanamanız hala devam ediyorsa, burnun içini soğuk su ile temizleyin. Bunun amacı içerdeki pıhtıları temizlemektir. Ardından yeniden aynı şekilde burnunuzu sıkıca kavrayarak beş dakika daha bekleyin. Bu işlem birkaç kez tekrarlanabilir. Zaten çoğunlukla hafif ve orta şiddetli kanamalar bu ilk yardım müdahalesi ile durmaktadır. Ancak buna rağmen durdurulamayan kanamalarda mutlaka bir dağlık merkezine gitmeniz önerilmektedir.

Burun Kanaması Tedavisi

Genellikle kanamanın durmadığı ön burun kanamalarında alanında uzman bir hekim tarafından tampon uygulaması yapılmaktadır. Bunun yerine çok küçük bir müdahale ile damar pıhtılaştırılarak kanama önlenebilmektedir. Durdurulmuş kanamalarda, yeniden kanama olmaması için çoğunlukla yumuşatıcı kremler reçete edilmektedir. Bunların dışında KBB uzmanı, kanamanın nedenini ve yerini teşhis edebilmek için endoskopik bir girişimle burnun iç kısmını inceleyebilmektedir. Ön ve arka kanamalarda sıklıkla koterle yakma işlemi uygulanmaktadır. Ucunda kimyasal maddeler bulunan küçük çubuklar aracılığı ile yakma işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu işleme ise koterizasyon adı verilmektedir.

Durdurulamayan kanamalar için ön ve arka kısma derin tampon uygulaması yapılabilir. Bu tür şiddetli kanamalarda hastanın belli bir süre hastanede yatması gerekir. Bundan sonra kanamanın nedeni araştırılarak neden uygun bir tedavi yapılır.

 

Sık Sorulan Sorular