Çiçek Hastalığı Nedir?
Tarihte ortaya çıkan en geniş yayılıma ve ölüme sebebiyet veren bulaşıcı bir hastalık olan çiçek hastalığının iki türü vardır. Bunlar variola major ve variola minor olarak adlandırılır. Variola major %30 öldürücü ve ağır seyreden bir tür iken, variola minor ise daha hafif seyreder ve %1 oranında öldürücüdür. Tarihte ilk aşı bu hastalığın aşısına aittir ve halkın sağlığı açısından en büyük başarı olarak kabul edilir. Aşı sayesinde erken teşhis ve tedavi sağlanmıştır.
Çiçek Hastalığı Belirtileri
- Kusma
- Yüksek ateş
- Şiddetli baş ağrısı
- Şiddetli sırt ağrısı
- İshal
- Üşüme, titreme
- Kaşıntı
- İrinli kabarcıklar
- Baş dönmesi
- Hazımsızlık
- İştahsızlık
- Halsizlik
- Karın ağrısı
Çiçek Hastalığı Kimlerde Görülür?
Hem evcil hayvanlarda hem de insanlarda meydana gelmektedir. Öte yandan her yaş ve cinsiyette ortaya çıkabilir. Bu hastalığın kuluçka süresi 7 – 107 gün arasında değişmekte olup, bu süreç içerisinde kişide herhangi bir belirti olmaz. Aynı zamanda bu süreçte bulaşıcı da değildir. Ancak bu hastalığın belirtileri ortaya çıktığı andan, yani vücutta kabarcıklar çıkmaya başladığı ya da ateş gibi semptomlar gözüktüğünden itibaren bulaşıcı olmaktadır.
Kişinin vücudundaki kabarcıklarda yer alan virüs, kişinin eşyaları dışında sineklerle ya da virüslü hava yolu ile bir başkasına bulaşabilir. Kişilerde 30 – 40 derece ateş ile birlikte kırmızı izler meydana gelir. Yüz, baş, göğüs, sırt, kol ve bacaklarda kabarcıklar ortaya çıkar. Çiçek hastalığını, su çiçeğinden ayıran en önemli fark ise daha yüzeysel ve meydana gelen kabarcıkların daha çok gövdede olmasıdır.
Çiçek Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Ateş ve döküntülerin çıkması ile beraber hava yolu ile bulaşır. Ciltteki döküntüler kaybolana dek bulaşıcılık seviyesi giderek azalmaya başlar. Hastaların giysilerinden ve yatak takımlarından da bu hastalık bulaşabilir. Ayrıca kişilerin oturdukları binalardaki havalandırma sistemleri ile de bulaşma gerçekleşebilir. Bu yüzden ilk vakadan 2 – 3 hafta sonra salgın yeniden meydana gelebilir. Toplumlarda meydana gelen salgınlar ile bu hastalığa yakalanmış bir kişinin, ortalama 5 – 12 kişiye bu hastalığı bulaştırma ihtimali vardır. Aşısız toplumlarda bütün kişiler bu hastalığa karşı duyarlı olur ve bu yüzden hızlı bir şekilde bulaş meydana gelir.
Tedavisi
Bu hastalığın herhangi bir tedavisi bulunmamaktadır ancak yakalanma olasılığını azaltmak için bir takım korunma yöntemleri vardır. Yapılan aşılama programlarından dolayı variola virüsünden kaynaklanan bu hastalık tamamen ortadan kalkmıştır. Yalnızca laboratuvar ortamında çalışan kişilerin risk altında olduğunu söyleyebiliriz. Bu virüse temasta bulunduğu tahmin edilen bireylerin ya da bu hastalığa yakalanan bir kişi ile teması olan bireylerin 4 gün içerisinde aşı olması hastalığa yakalanma riskini en aza indirebilir. Bunun yanı sıra hastalığa yakalansa bile hafif atlatmasını sağlayabilir. Ancak günümüzde çiçek aşısının uygulanması sona ermiştir.
Çiçek Hastalığı Salgınında Ne Yapılmalıdır?
Bu noktada en önemli şey hastalığın daha fazla yayılmasını engellemektir. Bu yüzden hastalığa yakalanan kişilere erken teşhis konulması çok önemlidir. Salgın durumlarında hastalığa yakalanan kişileri bulmak ve hastaların temas ettiği kişileri aşılamak için belirlemek gerekmektedir. Aynı zamanda döküntü belirtileri taşıyan kişilerin kimlerle temas ettiğini iyi bir şekilde araştırmak şarttır.
Eğer aşı yapılamıyorsa, 18 gün boyunca hastanın ateşi ve belirtileri mutlaka takip edilmelidir. Hastalık belirtisi taşıyan kişiler izole edilmeli ve hastalardan birer örnek alınmalıdır. Hastalık, geniş bir alana yayıldıysa kalabalık alanlardan uzak durulmalıdır. Öte yandan sağlık örgütü tarafından verilen korunma önlemlerine uyulmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Bu hastalık hayvanlarda görülür mü?
Evet, yukarıda da bahsettiğimiz gibi hayvanlarda da görülebilir. Özellikle keçi ve koyunlarda meydana gelen bu hastalık, 2 – 4 hafta arasında sürer.
Çiçek hastalığı hayvanlardan insanlara geçer mi?
Keçi ve koyunlarda görülen bu hastalık, insanlara geçmez.
Çiçek hastalığı öldürür mü?
Ortaya çıktığı ilk zamanlarda bu hastalığa yakalanan her 10 kişiden 3’ü ölüme yakalanmıştır. Günümüzde çok fazla yaygınlığı kalmadığı için aynı durum yaşanmaz.
Çiçek hastalığı ve su çiçeği aynı hastalık mı?
İsim benzerliğinden dolayı çok sık karıştırılsa da ikisi de birbirinden farklıdır. Çiçek hastalığı daha ağır ve hayati risk taşır. Diğeri ise daha hafif seyreder ve daha çok çocukluk döneminde yaşanır.
Çiçek hastalığına ne iyi gelir?
Günümüzde çok fazla bu hastalığa yakalanılmadığı için, engellemek için özel bir yönteme gerek yoktur. Ancak genellikle viral enfeksiyonlara karşı vücudu korumak adına, bol sıvı tüketmeli ve düzenli ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir. Bağışıklığı güçlendirmek için bulunulan ortamın hijyenine dikkat edilmelidir. Aynı zamanda düzenli uyku ve dinlenmeye de ihtiyaç vardır.
