Dislipidemi Nedir?
Dislipidemi; kandaki yağ, kolesterol ve diğer lipid türlerinin anormal seviyelerde olması durumuna denmektedir. Lipitler (yağlar) vücudumuz için gerekli ve faydalıdır. Ancak olması gerekenin üstüne çıktığı durumlarda, kalp ve kalp damarlarıyla ilgili sorunlara sebep olmaktadır. Kalp sorunları ve kalp krizi riskini arttıran yağların bazı türleri vardır;
LDL Kolesterol: Kan damarlarında plak veya kümeler oluşmasına sebep olabilen, düşük yoğunluklu lipoproteindir. Kötü kolesterol olarak kabul edilmektedir.
HDL Kolesterol: Birikmelere sebep olan LDL’yi kandan uzaklaştırmaya yardımcı olan iyi kolesteroldür. Yüksek yoğunluklu lipoproteindir.
Kanınızda yüksek LDL seviyeleri bulunuyorsa, trigliserit seviyesinin de yüksek olması beklenmektedir. LDL kolesterol yüksek olduğu durumlarda, onu dengeleyen HDL kolesterolün çok düşük olduğu gözlemlenebilir. LDL seviyesinde yükseklik, kalp rahatsızlıklarına, felce ve mide rahatsızlıklarına sebebiyet vermektedir.
Dislipidemi Belirtileri Nelerdir?
Birçok insan, ciddi belirtiler görene kadar dislipidemi rahatsızlığının farkına varmamaktır. Şiddetli ve tedavi edilmeyen dislipidemiler, ciddi kalp ve damar hastalıklarına yol açarak, felç geçirmeye kadar varan sonuçlar doğurabilir. Bu durumlara varmadan tedavi edebilmek için belirtiler;
- Göğüs ağrısı
- Göğüste basınç hissi,nefes darlığı
- Kalp çarpıntısı
- Hızlı yorulma
- Ayak ve bacakta ağrı
- Baş dönmesi
- Soğuk terleme
- Mide bulantısı
- El, ayak, bacak ve boyunda şişmeler
belirtiler arasında gösterilebilir. Bu belirtiler zamanla kötüleşip, bazen iyileşiyormuş gibi olabilir. Bu yüzden belirtiler konusunda dikkatli olup, bedeninizi dinlemeniz önemlidir.
Dislipidemi Nasıl Teşhis Edilir?
Yukarıda bahsettiğimiz dislipidemi belirtilerinin sizde olduğunu düşünüyorsanız, kan testi yaptırarak hastalığa sahip olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. LDL, HDL ve trigliseritlerin seviyesini görebileceğiniz kan testlerinden sonra doktorunuzun uygun gördüğü tedavi yöntemini uygulayarak, yılda birkaç defa kontrol ettirmeniz faydalıdır.
Dislipidemide Kimler Risk Altında?
Genetik yatkınlığın yanı sıra bazı yaşam tarzları da dislipidemi oluşmasında rol oynayabilir. Hayat tarzı sebepleri arasında;
- Sigara içmek
- Alkol içmek
- Fazla doymuş yağlı ürün tüketmek
- Trans yağ içeren gıdaların fazla tüketimi
- Obezite
- Hareketsiz yaşam tarzı
dislipidemi, kolesterol yüksekliğine yol açabilecek önemli risk faktörleri arasındadır. Yaşamsal faktörler dislipidemi olma eğilimi yaratırken bazı hastalıklar da LDL seviyelerini yükseltmekte rol oynar. Hastalık kaynaklı sebepler arasında;
- Tip 2 diyabet (şeker hastalığı)
- Hipotiroidizm
- Kronik böbrek rahatsızlığı
- Polikistik over sendromu
- Kadınlarda menopoz sonrası
yer almaktadır. Bu hastalıkların tedavisine yönelik işlemlerle LDL seviyeleri de düşürülebilir. Tedaviye ek olarak yürüyüş, sağlıklı beslenme ve egzersizleri hayatınıza dahil ederek LDL kolesterol seviyelerini normale indirebilirsiniz.
Dislipidemi Nasıl Tedavi Edilir?
İç hastalıkları ve kardiyoloji uzmanı doktorunuzun yaptığı testlerde dislipidemi teşhisi konulduysa, seviyelerin olması gerekene indirgenmesi için tedavi uygulanmalıdır. Dislipidemi tedavisi için kolesterol ilaçları (statin) kullanılır. Statinler;
- Kolesterol üretimini durdurup, kolesterol oluşturan enzimleri devre dışı bırakır. Azalan üretim sebebiyle, kan dolaşımındaki fazla kolesterol miktarı düşer
- Kolesterol seviyeniz düştükçe, vücudumuz bunu karşılamak için kan damarlarında toplanan LDL içeren plakları eritmeye başlar. Bu şekilde vücut kendine yeni bir kolesterol kaynağı bulmuş olur ve LDL seviyeniz normalde dönmeye başlar.
Bu ilaçlar doktor kontrolünde alınmalı ve belirtilen dozun dışına çıkılmamalıdır. Tüm ilaçlarda olduğu gibi statin ilaçlarda da yan etkiler bulunmaktadır. Ancak bu yan etkileri gördüğünüzde doktorunuza sormadan ilaçları bırakmamalısınız.
Düzenli ve kontrollü kullanımlar sonucunda kolesterol seviyesini düşürüp, kalp hastalıkları ve felç riskini azaltabilirsiniz. Dislipidemi hastalığından şüpheleniyorsanız, Avicenna Hastanesi Kardiyoloji Bölümü uzman doktorlarımıza randevu alıp, muayene olabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Dislipidemi tedavi edilebilir mi?
Doktorunuz tarafından verilen statinleri düzenli kullanmanız durumunda dislipidemi tedavi edilebilir. Tedavi tam olarak sağlanamadığı durumlarda ise kolesterol seviyesinin, normale yakın seviyelere düşmesi sağlanır.
Dislipidemi ve hiperlipidemi arasındaki fark nedir?
Dislipidemi, kandaki lipid seviyelerindeki tüm anormallikleri ifade ederken; Hiperlipidemi, lipid seviyesindeki anormal yüksekliği ifade eder.
Obezite dislipidemiye neden olur mu?
Obezite hastalarında yüksek yağ oranı, kandaki trigliserid ve LDL kolesterol seviyelerini yükselttiği için dislipidemi sebepleri arasında gösterilmektedir.
