Diz Protezi Ameliyatı Nedir?
Diz ekleminde meydana gelen ileri derece kireçlenmelerin tedavisi için uygulanan bir cerrahi işlemdir. Bu operasyonda hasarlı eklem ve kemikler çıkarılarak yerine protez yerleştirilmektedir. Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte kullanılan malzemelerin çeşitliliğinin artması, bu operasyonların başarı şansını büyük oranda yükseltmiştir. Normalde sağlıklı olan kıkırdak dokular ve eklemler rahat hareket etmeyi ve dizlerin korunmasını sağlamaktadır.
Ancak herhangi bir nedenle eklemler arasında bulunan sıvıların azalması sonucu burada aşınma meydana gelmektedir. Bu durum da zamanla dizlerde şiddetli ağrı hissedilmesine ve ileri evrelerde yürüyememe gibi sorunlara neden olmaktadır. Dizlerde meydana gelen bu sorunun neticesinde hasarlı kemik ve eklemlerin aynı işlevi görecek bir protezle değiştirilmesi gerekir. Bunun için diz protez ameliyatları yapılmaktadır. Ameliyat sonrasında hastalarda büyük oranda iyileşme olmaktadır.
Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Hastada operasyon gerektiren bir diz kireçlenmesi tanılandığı anda ameliyat kararı verilmektedir. Bundan sonra hastanın genel sağlığında ameliyata engel bir durumun olup olmadığı tespit edilmektedir. Her şeyin yolunda gitmesi halinde hastaya işlem hakkında detaylı bir bilgi verilerek ameliyat günü planlanır.
Bu operasyon çoğunlukla genel anestezi altında yapılmaktadır. Ancak genel anesteziye engel bir durumun olması halinde belden aşağısı uyuşturularak işlem gerçekleştirilebilir. Anestezi ile bölge uyuşturulduktan sonra doktor işleme başlar. Açık ameliyat tekniği ile yapılan bu işlemde önce cerrah, hasarlı eklem yüzeylerini temizler. Temizlenen kemiklerin üzerine protez yerleştirilir. Bundan sonra açılan kesi yeniden dikilerek işlem sonlandırılmaktadır. Ameliyat sonrasında işlem bölgesinde yaklaşık 8-12 cm’lik bir yara izi kalabilmektedir.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası İyileşme Ne Zaman Olur?
Diz protezi ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde hasta iki veya üç gün tedavi gördükten sonra hastaneden taburcu edilmektedir. Bu süre hastanın genel sağlık durumuna göre farklılık gösterebilir. Bununla birlikte işlemin ertesi günü hastanın ayağa kalkıp yürümesi gerekmektedir. Bu süreçte hastanın düzenli aralıklarla yürüyüş yapması protezin vücuda uyum sağlaması açısından büyük önem taşımaktadır. Taburcu olduktan sonra ise yine aynı şekilde yürüyüşe devam edilmesi gerekir. Bununla birlikte fizik tedavi seansları aksatılmadan uygulanmalıdır.
Diz protezi operasyonlarından sonra iyileşme süreci genel olarak hastanın yaşam alışkanlıklarına, yaşına ve kilosuna göre farklılık göstermektedir. Sağlıklı beslenme düzeni olan, sigara ve alkol kullanmayan ve rutin egzersizlerin uygulandığı bir yaşam tarzına sahip hastaların iyileşmeleri diğer hastalara oranla çok daha hızlı olmaktadır.
Diz Protez Ameliyatı Sonrası Enfeksiyon Belirtileri
Her ameliyatta olduğu gibi diz protezi ameliyatının da enfeksiyon riski bulunmaktadır. Enfeksiyon oluşması halinde görülen belirtiler şu şekildedir:
- Ağrı,
- Ödem,
- Eklemde şişlik ve kızarıklık,
- İşlem bölgesinde ısı artışı,
- Yara yerinden gelen akıntı,
- Yürümede zorluk,
- Eklemin üzerine yük verememe.
Diz Protez Ameliyatı Sonrası Şikayetler
Bu operasyonun ardından geçici de olsa hastalarda bazı şikayetler olabilmektedir. Bunların başında ağrı şikayeti gelmektedir. Özellikle işlem bölgesinde hareketle birlikte artan hafif bir ağrı hissedilir. Genel olarak görülen diğer şikayetler ise şunlardır:
- Hareket kısıtlığı,
- Eklemden ses gelmesi,
- Şişlik,
- Şiddetli ağrı,
- Eklemde sertlik hissi,
- Kasılmalar.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Şiddetli Ağrı
İşlemden sonra ilk birkaç gün hafif derecede hissedilen ağrı şikayetleri normaldir. Ancak şiddetli seyreden ve uzun süreli ağrılarda bu durum protezin gevşediğine veya yerine tam oturmadığına işaret edebilmektedir. Aynı zamanda enfeksiyon, kaslarda güçsüzlük vb. gibi durumlardan da kaynaklanabilir. Bu nedende şiddetli ve kronik ağrıların hissedilmesi halinde mutlaka hekime haber verilmesi gerekmektedir. Bu süreçte hekim tarafından reçete edilen ağrı kesicilerin uygulanması rahatlama sağlar.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Kasılmalar
Diz protezi ameliyatı sonrası merdiven çıkma veya inme gibi durumlarda ciddi kasılmalar hissedilebilmektedir. Bu nedenle hastaların bu süreçte düze zemin üzerine yürümeleri tavsiye edilir. Aynı zamanda hastanın hareketsiz kalması bu tür kasılma şikayetlerini tetikleyebilir. O yüzden mutlaka önerilen aralıklarla kontrollü bir şekilde yürüyüşlerin yapılması ve fizik tedavi seanslarının uygulanması gerekmektedir.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Beslenme
Bu tür ortopedi ameliyatlarında genellikle kalsiyum ve D vitamininden zengin bir beslenme planı oluşturmak gerekir. Daha güçlü kas, kemik ve eklemlere ihtiyaç duyulan bu süreçte hastanın dikkat etmesi gereken en önemli hususlardan birisi, beslenmedir. Bunun için alanında uzman bir diyetisyenden yardım almak da faydalı olabilir.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Dizden Ses Gelmesi
Diz protezi operasyonlarından sonra dizden ses gelmesi şikayeti çok nadir yaşanmaktadır. Ancak bunun sebebi genellikle protezin yerine tam oturmadığına veya uyum sağlama aşamasında ortaya çıkan sorunlara işaret etmektedir. Bununla birlikte ameliyat sonrası dönemde diz eklemi sıkışıyormuş gibi bir his duyulabilir. Bu gayet normal bir belirtidir. Fizik tedavi seansları sonrasında bu his yavaş yavaş azalarak kaybolur.
Diz Protezi Ameliyatından Sonra Nelere Dikkat Etmeli?
Diz protezi ameliyatı sonrası yapılması gerekenler genel olarak şunları kapsamaktadır:
- Ani ve bilinçsiz hareketlerden kaçınılması,
- Uzman hekim tarafından reçete edilen ilaçların düzenli bir şekilde kullanılması,
- Fizik tedavi seansların aksatılmadan uygulanması,
- Sık sık yürüyüş yapılması,
- Beslenmede D vitamini ve kalsiyum almaya özen gösterilmesi,
- İlk kontrole kadar banyo yapılmaması,
- Verilen kan sulandırıcı etkili ilaçların doğru bir şekilde kullanılması,
- Merdiven inip çıkma ve çömelme gibi hareketlerden uzak durulması gerekmektedir.
Bunların yanında oluşan herhangi bir komplikasyonda mutlaka doktorunuzla iletişime geçmenizi tavsiye ederiz. Çünkü uzun süreli ve şiddetli seyreden şikayetler operasyon bölgesinde yolunda gitmeyen bir şeyler olduğuna işaret edebilmektedir. Bu nedenle herhangi bir riske karşın acil müdahale için doktorunuzla daima iletişim halinde olmanız önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
Diz protezinde ağrı ne kadar sürer?
Genellikle operasyondan sonra ilk bir iki gün içinde ağrı hissi olabilir. Bu şikayet genellikle ağrı kesici ilaçlarla minimum düzeye indirilir veya tamamen giderilebilir. Sonraki yaklaşık üç haftalık dönemde de ara ara hafif ağrı hissi olabilmektedir. Ancak şiddetli seyreden ve uzun süreli ağrılarda bu durum protezin gevşediğine veya yerine tam oturmadığına işaret edebilmektedir. Aynı zamanda enfeksiyon, kaslarda güçsüzlük vb. gibi durumlardan da kaynaklanabilir. Bu nedende şiddetli ve kronik ağrıların hissedilmesi halinde mutlaka hekime haber verilmesi gerekmektedir. Bu süreçte hekim tarafından reçete edilen ağrı kesicilerin uygulanması rahatlama sağlar.
Diz protezi ağrısına ne iyi gelir?
Bu şikayetin giderilmesinde genel olarak fizik tedavi seansları, ağrı kesiciler ve destekleyici cihazlar kullanılmaktadır. Kronik ağrısı olan hastalara ise dizde bulunan sinirlere yönelik bazı blokaj tedavileri uygulanır.
Diz protezi neden gevşer?
Protezi oluşturan plastik ve metal parçalar genellikle hareket ettikçe aşınır ve sürtünmeye bağlı olarak hasar görür. Bunun sonucunda protezin metal parçalarının vücuda tutunduğu yerlerde ayrılmalar veya gevşemeler meydana gelmektedir. Gevşeyen protezler genel olarak ağrı şikayetinin yaşanmasına neden olurlar. Bununla birlikte müdahale edilmeyen gevşemeler daha da ilerleyerek tamamen dizden ayrılma gibi bir soruna neden olabilmektedir.
