[trgebanner]
El ve Üst Ekstremite Cerrahisi Nedir?
Ortopedi ve travmatoloji bir ana bilim dalıdır. El cerrahisi ise, onun bir alt dalıdır. Çoğu yerde el cerrahisi ve mikrocerrahi olarak da anılır. Omuz ile el parmakları arasında kalan bütün bölgeler, el ve üst ekstremite cerrahisi alanına girmektedir.
Eller ve üst ekstremite, insanların hareket edebilme sistemi içerisindeki en işlevsel alandır. İnsanların hastalıklara ya da yaralanmayla sonuçlanabilecek travmalara karşı savunmasız olmaları, genellikle bir el ve üst ekstremite hastalığına bağlıdır. Bu yüzden el cerrahisi hastalıkları olan herkesin, bu alanda uzmanlaşmış ve tecrübe kazanmış bir hekim tarafından ameliyat edilmesi gerekmektedir.
Tanı ve Tedavi Gerektiren El Cerrahisi Hastalıkları
- El ya da parmak kopması
- El, üst ekstremite ve parmak kırıkları
- Tendon ve sinir yaraları
- Doğuştan gelen anomaliler
- El ve üst ekstremite tümörleri
- Doğuşta ya da yaralanmaya bağlı olan el ve kol felçleri
- Sinir sıkışması problemleri
El ve Üst Ekstremite Cerrahisi Hastalıkları
El ve üst ekstremite hastalıkları kendi içerisinde beşe ayrılmaktadır. Bunun içerisinde yaralanmalar, travmalar ya da doğuştan gelen hastalıklar yer alır. Tüm bu rahatsızlıkların tanı ve tedavisi, el ve üst ekstremite cerrahisi uzmanı cerrahlar tarafından yapılır.
El, El Bileği ve Önkol Rahatsızlıkları Nelerdir?
- El, Kol, Parmak Kopmaları
Parmak, el ya da kol kopmaları, bu alanda uzmanlaşmış cerrahlar tarafından gerçekleşmektedir. Ancak bir uzuv kopması ameliyatının başarılı olması için, aşağıda yer alan şartların gerçekleşmesi gerekir.
- Kopmanın detayları: Kopmanın ameliyatla tedavi edilebilmesi ve başarılı olabilmesi için, kopmanın nasıl gerçekleştiği de büyük önem taşımaktadır. Temiz ve düzgün kesilen bir el ile, ezilerek kopan bir el arasında başarı farkı elbette bulunur.
- Kopma sonrası geçen süre: Kopmadan ameliyata kadar geçen süre, tedavinin başarılı olabilmesi için çok önemlidir.
- Kopan uzvun hastaneye taşınması: Cerrahi operasyonun başarıyla sonuçlanabilmesi için, kopan uzvun hastaneye nasıl taşındığı da çok önemlidir.
- Atardamar, Tendon ve Sinir Yaralanmaları
- Damarların yaralanmaları sadece kan kaybına neden olmaz. Aynı zamanda dokulara giden kan azalacağı için, doku ölümlerine de sebep olur. Sinir yaralanmaları, hareket komutlarının duyulara taşınmasına engel olabilir. Tendon yaralanmalarında ise, kas gücünün kemiklere aktarılmasında çeşitli problemler oluşabilir. Bütün bunların yaralanmalarında el ve üst ekstremite cerrahisi gerekir.
- Kırık ve Çıkık
Kol içerisindeki bütün bölümlerin kırık ve çıkıkları el ve üst ekstremite cerrahisi tarafından tedavi edilmektedir. Kırığa bağlı bağ kopmaları da tedavi alanına girmektedir. Tedavi sürecinde kırığın şekli de çok önemlidir. Hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve diğer etkenler, alçı, cerrahi ya da kapalı düzeltme gibi yöntemlerden hangisinin uygulanacağını belirlemektedir.
Tendon ve Sinir Sıkışması
- De Quervain Rahatsızlığı
El bileğinde yer alan ve başparmağın kalkmasını sağlayan tendonlardaki sıkışmaya de quervain hastalığı denir. Diyabet hastalarında, doğum yapan kadınlarda doğumdan sonra ve romatizma hastalığı olanlarda daha yoğun karşılaşılır. Atel tedavisi ve ilaç tedavisi iyileştirmeye yeterli olmazsa, ameliyata başvurulabilir.
- Karpal Tünel
El bileğindeki median sinirinin bir takım sebeplerle sıkışmasına karpal tünel sendromu denir. Hastaların parmaklarında ağrılar oluşur. İlerleyen zamanlarda parmaklar güçlerini kaybedebilir. Tedavi sürecinde uygulanan ilaçlar, ateller, enjeksiyonlar ve fizik tedaviler yetersiz kalırsa, el ve üst ekstremite cerrahisi gerekir.
- Ulnar Oluk Sendromu
Dirsek bölgesinde ulnar siniri sıkışırsa bu sendrom meydana gelir. 4. ve 5. parmakların uyuşmasıyla kendisini gösterir. Tedavi süreci karpal tünel sendromu ile aynıdır.
- Tetik Parmak
Parmakların bükülmekle görevli olan tendonlarında, avuç içerisine bağlanan yolların kalınlaşmasıyla sıkışma meydana gelir. Hastaların parmaklarında takılmalar ve ağrılar oluşur. Ameliyatsız tedavilerin yetersiz kalması halinde el ve üst ekstremite cerrahi gerekmektedir.
El ve Üst Ekstremite Cerrahisi Gerektiren Tümörler
Cerrahi gerektiren tümörler kendi içerisinde üçe ayrılır. Tümör benzeri oluşumlar, iyi huylu tümörler ve kötü huylu tümörlerdir. Kol ve el çevresindeki tümörlerin ameliyatla tedavisi, el ve üst ekstremite cerrahisi uzmanlarınca yapılır.
Yangısal, Romatizmal ve Enfeksiyöz Rahatsızlıklar
Romatizmal hastalıklar genellikle el bileğinde ortaya çıkarlar. Romatoloji ve fizik tedavi uzmanlarında tedavi edilmesi gereken bu hastalıklar, ilerleyen seviyelerde cerrahi olarak tedaviye ihtiyaç duyar. Romatizma ağrıları dışındaki yangısal ve enfeksiyöz hastalıklar da gerekli durumlarda cerrahi yöntemlerle tedavi edilmelidir.
Doğuştan Gelen Rahatsızlıklar
Doğuştan görülen anomaliler ve doğum esnasında yaşanan yaralanmaların tedavisinde çok sayıda yöntemden faydalanılır. Ancak ameliyatsız tedavilerin yetersiz kalması halinde, cerrahi yöntemlere başvurmak gerekir. Bebeklerin ellerinde doğumsal anomalilerle karşılaşılabilir. Aynı zamanda 6 parmaklı el, parmak yapışıklığı, kemik yapışıklığı gibi problemlerin tedavisinde de çocuk el ve üst ekstremite cerrahisi yapılmaktadır.
Aynı şekilde zorlayıcı geçen doğumlarda da bir takım yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Koltuk altı sinirlerinin zarar görmesi halinde, elin bazı noktalarında felç oluşabilir. Böyle durumlarda cerrahi yöntemler kullanılarak, bebek tedavi edilebilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
El bileği ameliyatı kaç saat sürmektedir?
El bileğindeki rahatsızlık ve yapılacak işleme göre değişiklik göstermektedir. Ancak genel olarak el eklemlerinde yapılan ameliyatların süresi 45 dakika 2 saat arasında değişiklik gösterir.
El bileği ameliyatı sonrası fizik tedavi süresi nedir?
Ameliyat sonrasında el bileğinizi tekrardan güçlendirmek için 4 haftaya kadar süren el cerrahisi fizik tedavi işlemleri uygulanabilir. Fizik tedaviniz iyileşme hızınıza göre daha erken veya geç sonlanabilir.
