İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

İdrar yolu enfeksiyonlarına (İYE), genellikle idrar yoluna giren bakteriler sebep olur. Üriner sistem hastalıklarında çok yaygın olarak görülen hastalık çeşididir. Bir idrar yolu iltihabı; üretra, mesane ve böbrekler dahil olmak üzere üriner sistemin herhangi bir bölümünü içerebilir.

 

[trurbanner]

 

 

İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE) Nedir?

İdrar yolu iltihabı, üriner sisteminin herhangi bir bölümünde (böbrek, mesane, üretra ve üreter) oluşan enfeksiyondur. Bu iltihabın büyük bir bölümü mesane ve üretra gibi alt idrar yollarını içerir. Kadınların erkeklere oranla daha fazla mesane iltihabı geçirme riski vardır. Bununla beraber hastalığın belirtileri hafif, orta ve ağır seyretme olasılığı vardır. Ayrıca idrar yolu iltihabı, böbreklere sıçradığı takdirde ciddi sonuçlar doğurabilir.

İdrar yolu iltihabı, etkilenen organa göre farklı şekillerde isimlendirilmektedir. İdrarı mesaneden dışarı atan tüplerde enfeksiyon oluşuyorsa buna üretrit denir. Mesanenin içinde iltihap oluşuyorsa sistit, böbreklerde oluşuyorsa pyelonefrit adını olarak anılıyor.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri

İdrar yolu enfeksiyon belirtileri, her zaman ağır seyretmez. Hatta bazı durumlarda hiç belirti vermez. Bununla birlikte genel itibariyle görülen belirtiler şu şekildedir:

• İdrar yaparken yanma hissi,
• Sık sık ve az miktarda idrara çıkma,
• Artan idrara çıkma hissi,
• Çok bulanık veya kanlı idrar,
• Yüksek ateş veya titreme,
• Alt karında veya sırtta ağrı,
• Kötü kokulu idrar.

İleri seviyede mesane iltihabı, böbrekleri etkiler ve böbrek iltihabına sebep olur. Bu durumda yukarıdaki belirtilere ek olarak düşmeyen ateş, bulantı ve kusma görülme ihtimali vardır. Ayrıca erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri içinde rektum ağrısı da görülme ihtimali vardır..

İdrar Yolu İltihabının (İYE) Türlerine Göre Belirtileri Nelerdir?

Bir İYE, idrar yollarınızda enfekte olan bölümlere bağlı olarak farklı belirtiler gösterir. Bu belirtiler genellikle şu şekildedir:

ÜRETRİT (Üretra Enfeksiyonu)	İdrar yaparken yanma ve ağrı, Sık idrara çıkma, Erkeklerde akıntı da görülür.
SİSTİT (Mesane Enfeksiyonu)	Sık ve ağrılı idrar yapma, Pelvik ağrı, Alt karın ağrısı, İdrarda kan.
PİYELONEFRİT (Böbrek Enfeksiyonu)	Sık idrara çıkma, Yan ağrıları ve sırt ağrısı, Yüksek ateş ve titreme, Bulantı veya kusma,

İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur

Mesane iltihabı, genellikle bakteriler üretra yoluyla idrar yoluna girdiğinde ve mesanede çoğalmaya başladığında meydana gelir. İdrar yolu enfeksiyonu kadınlarda anatomik yapıları nedeniyle erkeklere oranla daha fazla gelişmektedir. Bununla beraber idrar yolu iltihabının tipik nedenleri şu şekildedir:

• Kişisel hijyenin sağlanamaması,
• Cinsel ilişki,
• Yetersiz sıvı alımı,
• Mesanenin tam olarak boşalmaması,
• Enfekte tuvalet kullanımı,
• Böbrek taşları,
• Şeker hastalığı,
• İdrar sondaları,
• İdrar yollarının doğal florasını bozabilecek antibiyotik kullanmak,
• Hareketsizlik,
• Menopoz,
• Zayıf bağışıklık gibi nedenler mesane enfeksiyonuna yakalanma riskini arttırır.

İdrar Yolu İltihabı Tanı ve Testleri

Yukarda belirttiğimiz semptomlardan bir veya birkaçına sahipseniz, mutlaka doktora görünmeniz gerekir. Doktorunuzun sizi muayene ettikten sonra bazı testler yaparak kesin tanıyı koyacaktır. Vereceğiniz ilk tahlil, tam idrar tahlilidir. Bununla birlikte çeşitli kan tahlilleri ve görüntüleme testleri ile de kesin olarak mesane enfeksiyonunuz olup olmadığı tespit edilmektedir. Mesane enfeksiyonu tanısı için yapılan testler şu şekildedir:

• Tam İdrar Tahlili: Vereceğiniz idrar tahlili içinde eritrosit ve lökosit sayılarına bakılarak ön tanı konulur.
• Kan Tahlili: Hemogram ve CRP değerlerinize bakılarak vücudunuzda bir enfeksiyonun varlığı aranmaktadır.
• Görüntüleme Testleri: Bu testler genellikle Ultrason, Bilgisayarlı Tomografi (BT), Manyetik Rezonans (MR) testlerini kapsar. Görüntüleme teknikleri ile daha kesin bir tanı konulmaktadır. Ancak hafif vakalarda kan ve idrar tahlilleri çoğunlukla tanı için yeterli olur.
• Sistoskopi: Doktorunuz üretradan, ucunda küçük bir kamera olan ince, uzun bir tüp ile girer. Amaç, üretra ve mesanenin içini görüntülemektir. Genel olarak böbrek ve mesane taşları ile mesane tümörlerinin teşhisi için yapılmaktadır.
• Ürodinami: Mesanenin fonksiyonlarını ölçmeye yarayan bir tetkiktir. Ürodinami testleri genellikle; üroflowmetri (işeme testi), sistometri, basınç akım çalışması, pelvik kas (üretral sfinkter) elektromyografisi (EMG), üretral basınç çalışması ve videoürodinamik çalışmaları kapsar.

Risk Faktörleri Nelerdir?

İdrar yolu iltihaplarında, bazı durumlar özellikle İYE hastalığı için riskli sayılmaktadır. Risk faktörleri arasında şu haller vardır:

• Doğuştan olan bozuk idrar yolu anatomisi,
• Cinsiyet,
• Sık sık idrar yollarının tıkanması,
• Kronik bir hastalığa sahip olmak,
• Uzun süreli mesane katateri kullanılması.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi

Mesane iltihaplanmaları için kullanılan en yaygın tedavi, antibiyotiklerdir. Alanında deneyimli bir hekim tarafından yazılan antibiyotik ve ağrı kesiciler hastalığın tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Hangi ilaçları ne kadar süre ile kullanacağınızı doktorunuz tarafından belirler. Bununla beraber hastalık sürecinde almanız gereken diğer önlem ve tedaviler şu şekildedir:

• Bol sıvı tüketin,
• İdrarınızı tutmayın,
• Tuvaletten sonra genital bölgenizi önden arkaya temizleyin,
• Cinsel ilişkiye girmeden önce ve sonra genital bilgenizi yıkayın,
• Mümkün olduğunca sabun ve benzeri ürünler kullanmaktan kaçının, bunun yerine doktorunuzun önerdiği medikal şampuanları deneyin,
• Hijyenik ped kullanıyorsanız sık sık değiştirin,
• Günde en az iki veya üç kez iç çamaşırınızı değiştirin,
• Pamuklu veya çok sıkı elbiseler giymeyin.
• Cinsel ilişkiden sonra idrara çıkmaya çalışın,
• Kullandığınız doğum kontrol yöntemini değiştirin.

Eğer antibiyotiğe rağmen geçmeyen idrar yolu enfeksiyonunuz varsa, bunun sebebi tedavi için çok geç kalmış olmanızdır. Bununla beraber dirençli enfeksiyon, daha ağır enfeksiyonun habercisi de olabilir. Örneğin, bir mesane ameliyatı sonrası gelişen enfeksiyonun, dirençli mesane enfeksiyonuna dönüşme ihtimali vardır. Bu tür durumlarda genellikle üretra içine girilerek direkt tedavi uygulamaları yapılmaktadır.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu

Hamileyken idrar yolu iltihabı geçiriyorsanız, vakit kaybetmeden doktora görünmeniz gerekir. Çünkü gebelikte idrar yolu enfeksiyonu, yüksek tansiyona ve erken doğuma neden olabilir. Aynı zamanda bu dönemde geçirilen idrar yolu iltihabının böbreklere yayılma olasılığı daha yüksektir.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu

Mesane iltihaplanmaları, çocuklarda çok yaygın görülmektedir. Genellikle bakteriler, mesane ve böbreklere girdiğinde iltihaplanma olur. Yetişkin bireylerde görülen tüm İYE belirtileri çocuklarda da görülüyor. Özellikle bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri ağırlıkla huzursuzluk ve yüksek ateştir.

Hastalık Sonrası Oluşabilecek Komplikasyonlar

İdrar yolu iltihapları uzun sürdüğü zaman bazı komplikasyonlara sebep olmaktadır. Bunlar; enfeksiyona bağlı mesane duvarı kalınlaşması, böbrek iltihapları, mesane iltihapları ve ileri seviyede mesane tümörleridir. Ancak bu komplikasyonlar hafif ve orta seviyeli İYE için geçerli değildir.

 

Sık Sorulan Sorular