[trgebanner]
Avicenna Hastanesi olarak kaleme aldığımız bu yazıda Karotis Stenozu hakkında merak ettiğiniz tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Karotis ve Stenoz Ne Demek?
Karotis, diğer adıyla karotis arter; beyne kan ve oksijen taşınması sağlayan, boynun her iki tarafında yer alan atardamarlardır.
Stenoz ise; vücut kanallarının, damarların, kanal biçimindeki oluşumun veya kanala açılan deliğin anormal şekilde daralması olarak tanımlanmaktadır.
Karotis Stenozu bu sebeple karotis arter tıkanıklığı, darlığı olarak da adlandırılır.
Karotis Stenozu
Boynumuzun her iki yanında birer tane ana karotis arterlerimiz (şah damarı) bulunmaktadır. Bu ana karotis arterler, iç ve dış karotis arterler olmak üzere iki ana daldan oluşmaktadır. Bu ana dallar sonrasında kendi içlerinde daha farklı çeşitli dallanmalar da yaşamaktadır. İç karotis arterler, beyne kanı ulaştıran, 4 ana damardan ikisini oluşturur. Dış karotis arterler de boyun bölgesi, yüz ve saç derisini besler. Arterlerde ateroskleroza bağlı olarak plak oluşmaya başlaması sonucunda damarların iç duvarı daralır ve bu durum Karotis Stenozu olarak tanımlanır.
Bu hastalık inme, felç ve ölüme neden olabilmektedir. Karotis arterlerde darlık, pıhtı oluşumu ve tıkanma gibi durumlarda beyne kan gitmez. Darlık oluşan bölgelerde kan pıhtısı oluşabilir ve buradaki kan pıhtısı koparak beynindeki başka bir arteri tıkayabilir. Bu durum sonucunda felç (inme) yaşanır. Bu sebepten karotis damarının sağlıklı bir yapıya sahip olması hayati fonksiyonlarımız açısından son derece önemlidir.
Karotis Stenozu Neden Olur
Hastalığın oluşmasının temel nedeni ateroskleroz olmakla beraber diğer nedenleri ise şunlardır:
-
Kanda LDL ve trigliserid seviyelerinin yüksek olması
-
Sigara kullanımı
-
İnsülin direnci
-
Sağlıksız beslenme alışkanlıkları
-
Abdominal obezite (bel çevresinin genişlemesi)
-
Sedanter yaşam (hareketsizlik)
- Karotis anevrizması
- Fibromüsküler displazi
- Bazı enfeksiyonlar
- Hava kirliliği
- İleri yaş
- Genetik faktörler
Karotis Stenozu Belirtileri
Bu hastalık türünde belirtilerin ortaya çıkması çok uzun sürmektedir. Ortaya çıkan belirtiler ise genellikle arterde ciddi bir daralma veya pıhtı oluşumu gerçekleşip, akut bir arter tıkanmasına sebep olduğunda ortaya çıkmaktadır. Diğer yandan belirtiler geçici istemik atak ya da inme durumlarıyla da ortaya çıkabilmektedir. Geçici istemik atak, inmeye benzer fakat kısa sürelidir. Bu atak gerçekleştiğinde beyindeki kan akışı geçici olarak kesilir(birkaç dakika). Bunun yol açtığı belirtiler bir saat içerisinde azalmaktadır. Geçici istemik ataklar bir uyarı niteliği taşımaktadır. Bu atak türü gerçekleştiğinde bilinmelidir ki, inme ve kalıcı beyin hasarları ortaya çıkabilir.
Geçici istemik atak veya inme belirtilerini ise şu şekildedir:
- Nedensiz ve ani gelişen şiddetli baş ağrısı
- Baş dönmesi ve denge problemi
- Ani güçsüzlük ya da uyuşukluk hali (yüz, kol ve bacak bölgelerinde)
- Algılama ve anlamada zorlanma
- Konuşmakta zorlanma
- Görme bozukluğu
İnme belirtileri ise geçici istemik atak belirtileri ile aynı şekilde gelişir. Bu noktada bilinmelidir ki inme, çok daha farklı ve çok daha ciddi niteliktedir. İnme sonucunda, kalıcı beyin hasarları, felç, görme ve konuşma sorunları meydana gelebilir ya da ölüm gerçekleşebilir.
Yukarıdaki belirtiler ortaya çıkar çıkmaz, 4 saat içerisinde tıkanmış arterin açılması gerekmektedir. Ancak bu şekilde tam olarak iyileşme olasılığı elde edilmektedir.
Tedavi Yöntemi
Karotis stenozu hastalığının tedavileri arasında girişimsel yöntemler ve cerrahi müdahaleler bulunmaktadır. Girişimsel yöntemlerde, ameliyat yapılamayan hastalar için tercih edilen karotis arterin genişletilerek stent takıldığı tedaviler mevcuttur.
Cerrahi müdahalede ise Karotis Endarterektomi ameliyatı gerçekleştirilir. Bu ameliyatta, karotis arterlerdeki plak çıkartılır ve damarın genişlemesi sağlanır. Karotis Endarterektomi ameliyatı sonrasında hastaların, kan sulandırıcı ve pıhtı önleyici ilaçlar kullanması, hareket etme sıklığını artırması ve damar sağlığına zarar veren durumlardan korunması gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Karotis stenozu nedir ?
Arterlerde ateroskleroza bağlı olarak plak oluşmaya başlaması sonucunda damarların iç duvarı daralır ve bu durum Karotis Stenozu olarak tanımlanır.
Karotis stenozu tedavisi ?
Karotis stenozu hastalığının tedavileri arasında girişimsel yöntemler ve cerrahi müdahaleler bulunmaktadır.
