[trgebanner]
Kasık Fıtığı Nedir?
Genel tanımıyla fıtık, iç organlardan veya dokulardan herhangi birinin vücudun yırtık ya da defekt olan bölgelerinden çıkarak, kasıkta şişlik oluşturduğu bir sağlık sorunudur. En fazla karın bölgesinde, kasıklarda ve bel bölgesinde görülmektedir. Bununla birlikte karın duvarının zayıf olduğu alanlar fıtık oluşması açısında daha müsait alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bölgelerden biri ise kasık bölgesidir. Kasık bölgesi diğer alanlara göre karın duvarının en zayıf olduğu bölge olması nedeniyle fıtık oluşumları en sık burada gerçekleşmektedir.
Karın içi dokuları veya organlarından herhangi birinin kasıkta bulunan karın zarının zayıf bir bölgesinden dışarı doğru çıkmasına kasık fıtığı adı verilmektedir. Halk arasında kasık yırtılması olarak da anılmaktadır. Bu hastalıkta kişi hapşırırken veya öksürürken o bölgede aşırı basınç ve ağrı hissetmektedir. Gözle görünür derece dışarı çıkan fıtıkların ise vakit kaybetmeden tedavi edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte tedavi edilmeyen kasık fıtığının, daha da genişlemesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kasık Fıtığı Belirtileri
Kasık fıtıklarının birçoğu yapılan rutin sağlık kontrolleri esnasında fark edilmektedir. Bazılarında ise genellikle soğuk havalarda fazla ağrı ve hassasiyet hissedilmektedir. Büyük olan fıtıkta küçük bir topu andıran kasıklarda şişlik oluşmaktadır.
Genel olarak görülen kasık fıtığı belirtileri şunlardır:
- Kasık bölgesinde şişlik veya kabarıklık,
- Ağrı,
- Kasıkta hassasiyet,
- Şişlik olan bölgede yanma hissi,
- Yemeklerden sonra artan ağrı,
- Zıplama, öksürme veya hapşırma sırasında ağrı,
- Fıtık bölgesinde morarma veya kızarıklık,
- Yüksek ateş,
- Kabızlık.
Kasık Fıtığı Türleri
Kasık fıtıkları genellikle üç şekilde görülmektedir. Bunlar; indirekt, direkt ve femoral fıtıklardır. Ayrıntılı bir şekilde bakacak olursak genel özellikleri şu şekildedir:
- Femoral Fıtık: En çok kadınlarda görülmektedir. Femoral ring adı verilen dar bir açıklıktan geçerek bacağa giden ana damarların bulunduğu bölgede oluşan fıtıklara femoral fıtık adı verilmektedir. Nedenleri arasında sık ve fazla gebelik ile aşırı fiziksel zorlanmalar bulunmaktadır.
- İndirekt Fıtık: Sıklıkla görülen kasık fıtığı indirekt inguinal herni olarak anılan fıtıktır. Kasıklarda bulunan açık kanallara organ veya dokuların girmesi sonucu oluşmaktadır. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülmektedir. Çoğunlukla tek tarafta ortaya çıkar. Her yaş grubunda görülebilir.
- Direkt Fıtık: Doğrudan karın duvarında oluşan fıtıklara direkt inguinal herni adı verilmektedir. Çoğunlukla iki tarafta aynı anda meydana gelmektedir. İleri evrede testis fıtığına neden olabilmektedir.
Kasık Fıtığı Neden Olur?
Fıtık oluşmasına neden olan faktörler tam olarak bilinememekle birlikte genetik olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte yenidoğan bebeklerde görülen kasık fıtıkları, gelişim sürecinde doğru işlemeyen bir sisteme işaret etmektedir. Normal şartlarda anne karnındaki bir bebeğin karın içinde yer alan testisleri, kasık kanalından geçerek torbalara inmektedir. Bu kanallar bir süre sonra kendiliğinden kapanmaktadır. Ancak bazı durumlarda kapanmayıp açık kalır. Bundan sonra içerde fıtık oluşmasına zemin hazırlayan bir ortam oluşmaktadır. İlerleyen zamanlarda veya doğum esnasında bu açık kanallara herhangi bir organ veya dokunun girmesi sonucu kasık fıtığı oluşur. Erkeklerde karınlara oranla daha fazla kasık fıtığı sorununun görülme nedeni, anne karnındaki gelişim evresinde ortaya çıkan bu durumdur.
Bunların yanında kasık fıtıklarının oluşmasına zemin hazırlayan genel faktörler şunları kapsamaktadır:
- Kronik sindirim sistemi hastalıkları,
- Prostat,
- Erken doğum,
- Sigara ve alkol kullanımı,
- Kronik akciğer rahatsızlıkları,
- Vücudu zorlayan egzersizler,
- Genetik yatkınlık.
Erkeklerde Kasık Fıtığı
Erkeklerde karın duvarı zarları kadınlara oranla daha zayıf olduğundan onlar kasık fıtığı oluşumuna çok daha yatkınlardır. Bunun nedeni ise anne karnındaki erkek bebeklerin gelişim sürecinde yaşanan kasık kanallarının açık kalması sorunudur. Normal şartlarda anne karnındaki bir bebeğin karın içinde yer alan testisleri, kasık kanalından geçerek torbalara inmektedir. Bu kanallar bir süre sonra kendiliğinden kapanmaktadır. Ancak bazı durumlarda kapanmayıp açık kalır.
Kanalların açık kalması, içerde fıtık oluşmasına zemin hazırlayan bir ortam oluşturur. İlerleyen zamanlarda veya doğum esnasında bu açık kanallara herhangi bir organ veya dokunun girmesi sonucu fıtık meydana gelmektedir. Bunların yanında hidrosel su fıtığı da olabilmektedir. Bu hastalığın tedavisi ise çoğunlukla cerrahi müdahalelerle sağlanmaktadır.
Kadınlarda Kasık Fıtığı
Kadınlarda kasık fıtığı görülme oranı çok azdır. Bununla birlikte kadın hastalarda kasık bölgesinde oluşan fıtıkların en belirgin özelliği, cilt yüzeyinde şişlik olmasıdır. Ek belirtiler arasında ağrı, hassasiyet, ateş ve kabızlık gibi şikayetler görülebilmektedir. Nedenleri arasında kronik kabızlık, ağır spor aktiviteleri, uzun süre soğuğa maruz kalma ve sık öksürme gibi faktörler bulunmaktadır.
Kadınlarda görülen fıtıkların tedavisi de erkeklerde olduğu gibi cerrahi yöntemlerle sağlanmaktadır. Bu ameliyatlar çoğunlukla laparoskopik yöntemlerle yapıldığı için iyileşme süreci kolay ve hızlı olmaktadır.
Kasık Fıtığı Zararları
Tedavi edilmeyen fıtıklar vücutta ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bunların başında çeşitli sindirim sistemi ve üriner sistem hastalıklarına sebep olması gelmektedir. Ancak genellikle bağırsak düğümlenmesi, fıtıkların en sık neden olduğu durumdur. Bunun yanında normal şartlarda fıtık, açık olan kanallara veya defekte ara ara girip çıkar. Ancak boşluğa girdikten sonra çıkamadığı anlar da olmaktadır. Bu duruma fıtık boğulması adı verilir. Fıtık boğulmaları ve bağırsak düğümlenmesi acilen cerrahi müdahale gerektiren durumlardır. Müdahale edilmemesi hayati riski artırmaktadır.
Fıtıkların bu tür komplikasyonlara neden olacak düzeye gelmemesi için erken dönemde tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle fıtık oluşuma dair en ufak bir belirti görmeniz halinde mutlaka bir doktora başvurmanız tavsiye edilmektedir. Erken müdahale edilen fıtıklar sağlık için herhangi bir risk oluşturmazken, müdahale edilmeyenler çok tehlikeli olmaktadır.
Kasık Fıtığı Tanısı
Fıtıklarda tanı çoğunlukla alanında uzman bir hekimin gerçekleştireceği fizik muayene esnasında konulmaktadır. Bununla birlikte ihtiyaç duyulması halinde farklı görüntüleme tetkikleri ile kesin tanı desteklenebilir. Ancak ağırlıkla fizik muayene tanılamada yeterli olmaktadır. Aynı zamanda vücutta herhangi bir enfeksiyon varlığı olup olmadığını belirlemek için de kan testleri yapılmaktadır. Yapılan tüm tetkikler ve muayene sonrası doktor tarafından fıtık teşhisi konulmaktadır.
Kasık Fıtığı Tedavi Yöntemleri
Bu sağlık sorunu için mevcut bir ilaç tedavisi ne yazık ki bulunmamaktadır. Hastalığın tek tedavi şekli cerrahi tekniklerle fıtığın onarılmasıdır. Bunun yanında bazı durumlarda hastalar ameliyat edilmek için uygun olmayabilirler. Aynı zamanda yaşlı hastaların da ameliyat edilmesi çok riskli olacağından kasık bantları vb. gibi destekleyici tedaviler uygulanabilmektedir. Kasık bağları da denilen bu malzeme bacakların fazla hareket etmesini engellemektedir. Aynı zamanda fıtık bölgesine baskı yaparak fıtığın daha fazla dışarı çıkasına engel olur.
Kasık bağları kullanılmasının bazı riskli tarafları da bulunmaktadır. Bağın yerinde sabit durmaması, kenardan çıkması gibi durumlarda fıtık boğulmaları oluşabilmektedir. Bu durumda da acilen cerrahi müdahale gerekir. Fıtık ameliyatında yapılmak istenen, karın içi duvarında oluşan kesenin giderilmesidir. Aynı zamanda fıtığa zemin hazırlayan boşlukların da kapatılmasıdır.
Kasık Fıtığı Ameliyatı
Karın duvarında oluşan delikler veya yırtıklar genellikle küçülme eğiliminde olmazlar. Zaman içinde daha da büyüyerek farklı sorunların görülmesine neden olmaktadırlar. Bu nedenle fıtık tanısı konulur konulmaz hastanın hemen ameliyat edilmesi gerekmektedir. Bu ameliyat iki şekilde gerçekleştirilebilir. Bunlardan birisi açık diğeri ise kapalı, yani laparoskopik ameliyattır. Laparoskopik ameliyat, genel oalrak üç kesi açılarak yapılmaktadır. Bu kesiler milimetrik olup daha sonra iz bırakmazlar. Açılan kesilerden içeri ufak bir kamera ile girilerek karın içinde oluşan keseler giderilmektedir. Ardından boşluklar kapatılır. Aynı şekilde açık ameliyatta da bu işlemler yapılmaktadır. Ancak bu ameliyat daha büyük kesiler açılarak yapılır.
Her iki operasyonda da amaç aynıdır. Bununa birlikte iyileşme sürecinin daha hızlı ve işlemden sonra komplikasyon gelişme olasılığının daha düşük olması nedeniyle çoğunlukla kapalı ameliyatlar tercih edilmektedir. Aynı zamanda laparoskopik ameliyatlar açık olanlara göre daha konforlu ve ağrısızdır. Bunların yanında çok büyük fıtıklarda ve prostatı olan hastalarda açık ameliyat uygulanmaktadır.
Kasık Fıtığı Ameliyatı Sonrası
Kasık fıtığı ameliyatı sonrası iyileşme süreci, hastaların genel sağlık durumu, bağışıklığı ve ameliyatın türüne göre farklılık göstermektedir. İyileşme dönemi çok daha rahat ve hızlı geçen laparoskopik ameliyatlar sıklıkla tercih edilmektedir. Açık ve kapalı olmasına bakılmaksızın genel anestezi altında yapılmış her ameliyat sonrası hastanın yürüme ve yemek yeme aşamaları aynı olmaktadır. İşlemden yaklaşık dört veya altı saat sonra hafif bir şeyler yenilip içilmeye başlanır Bundan sonra ise hemşire eşliğinde kısa yürüyüşler yapılmaktadır. Hasta gece boyunca yakından takip edilmektedir. Hastanın hastanede kalış süresi, maksimum iki gündür.
Taburcu olduktan sonra ise hastaların günlük yaşamına dönmesi için yaklaşık beş gün geçmesi gerekmektedir. İlk otuz gün ağır bir fiziksel aktivite yapılmaması gerekmektedir. Bunun dışında yürüyüş veya hafif hareketlerde bir kısıtlamaya gerek yoktur. Spor aktivitelerine de yine en az iki ay ara verilmesi önerilmektedir. Sağlıklı bir beslenme planı oluşturularak kilo indeksi olması gereken seviyelerde tutulmalıdır. Bununla birlikte kabızlık veya ishal gibi sağlık sorunlarına yol açabilecek beslenme alışkanlıklarından uzak durulması gerekmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Kasık fıtığı ilerlerse ne olur?
Tedavi edilmeyen kasık fıtıkları vücutta ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bunların başında çeşitli sindirim sistemi ve üriner sistem hastalıklarına sebep olması gelmektedir. Ancak genellikle bağırsak düğümlenmesi, kasık fıtıklarının en sık neden olduğu durumdur. Bunun yanında normal şartlarda fıtık, açık olan kanallara veya defekte ara ara girip çıkar. Ancak boşluğa girdikten sonra çıkamadığı anlar da olmaktadır. Bu duruma fıtık boğulması adı verilir. Fıtık boğulmaları ve bağırsak düğümlenmesi acilen cerrahi müdahale gerektiren durumlardır. Müdahale edilmemesi hayati riski artırmaktadır.
Kasık fıtığı ağrısı nerelere vurur?
Kasıkta oluşan fıtık nedeniyle hissedilen ağrılar genel olarak alt karın, kasıklar ve bel bölgesinde yoğun olarak hissedilmektedir. Erkek hastalarda ise testislerde aşırı ağrı duyulması gibi şikayetler görülür.
Erkeklerde kasık fıtığı nasıl geçer?
Kasık fıtıklarının kesin ve tek tedavi şekli ameliyattır. Ameliyatlar iki şekilde gerçekleştirilmektedir. Bunlardan birisi açık diğeri ise kapalı, yani laparoskopik ameliyattır. Laparoskopik kasık fıtığı ameliyatı, genel oalrak üç kesi açılarak yapılmaktadır. Bu kesiler milimetrik olup daha sonra iz bırakmazlar. Açılan kesilerden içeri ufak bir kamera ile girilerek karın içinde oluşan keseler giderilmektedir. Ardından boşluklar kapatılır. Aynı şekilde açık ameliyatta da bu işlemler yapılmaktadır. Ancak bu ameliyat daha büyük kesiler açılarak yapılır.