Koklear İmplant Nedir?
İleri veya çok ileri seviyede işitme kaybı sorunu olan kişiler için kullanılan elektronik bir medikal cihazdır. İç kulağın içindeki sinirleri elektriksel olarak uyararak çalışır. İşlemci ve mikrofon olmak üzere iç ve dış iki parçadan oluşan biyonik kulak, kulak kepçesi arkasına ve kafa derisi altına yerleştirilir. İşitme cihazlarının mikrofon kısmına benzeyen dış mikrofon, kişinin isteğine bağlı olarak çıkarılıp yeniden takılabilir. Prosesör yani işlemci bölüm ise, cerrahi operasyon ile iç kulağa yerleştirilir ve bu parça elektrot ve stimülatör olmak üzere iki farklı bölümden meydana gelir.
Koklear İmplant Nasıl Çalışır?
İlk olarak mikrofonun sesi algılaması, filtrelemesi ve işlemesiyle çalışmaya başlar. Bu filtrelenen ses, işlemci sayesinde dijital hale getirilir. Ardından iç implant parçaya gönderilir. İmplant bu düzenlenen sesi elektrik enerjisine dönüştürür ve daha sonra elektrota gönderir. Bu elektrotlar ise kulak içinde bulunan sinirleri elektrik darbeleri ile uyararak sesin beyin tarafından algılanmasını sağlar.
Diğer İşitme Cihazlarından Farkı Nedir?
Genel olarak işitme cihazları, ortamdaki sesleri yükseltir ve sesleri işitme kaybı yaşanan kulağa iletir. Ancak işitme kaybının çok ileri derecede yaşandığı durumlarda, ses fazla yükselse bile bu sesler algılanamaz. Sonuç olarak ileri ve çok ileri seviyedeki işitme kayıplarında, bu cihazlar ses iletiminde yetersiz olurlar. Böyle vakalarda ise koklear implant cihazları devreye girer.
İmplantlar, ses dalgalarını elektrik enerjisine dönüştürür ve kulak içi sinirlerine gönderir. Böylelikle ileri seviyedeki işitme kayıpları yaşayan hastalar bile sesleri algılayabilir. Bunun dışında cerrahi operasyon ile kulak içine yerleştirildiği için diğer işitme cihazlarından bu konuda da ayrılır.
Koklear İmplant Kimler İçin Uygundur?
- İleri, çok ileri veya tam işitme kaybı sorunu olanlar
- Doğuştan işitme kaybı yaşayan çocuklar
- İç kulak hastalıklarının ardından işitme cihazlarının yetersiz kaldığı bireyler
- Kazalar, ameliyatlar ve farklı hastalıkları gibi etkenlerden dolayı sonradan işitme kaybı yaşayanlar
- 1 yaş üzerinde ve her iki kulakta da işitme kaybı yaşayan çocuklar
- Duyma eşiğinin en az 70 dB üzerinde olan ve konuşmaları en fazla %30 oranında anlayan yetişkinler için uygundur.
Koklear İmplant Kimler İçin Uygun Değildir?
- İyi ayarlanmış bir cihaz kişiye yeterli ve anlama imkanı sağlıyorsa
- Çok uzun zamandır ileri seviyede işitme kaybı yaşanıyorsa
- İşitme kaybının ana sebebi koklea değilse
- Koklea, elektrotları alamayacak kadar kötüyse, işitsel hasarlı ya da mevcut değilse
- Hastalar anestezi ve operasyona dayanabilecek kadar sağlıklı değilse uygun değildir.
Koklear İmplant Aşamaları
- İlk olarak hastalar KBB uzmanları tarafından detaylı bir muayene edilir.
- Bu muayenenin ardından odyolojik değerlendirme yapılır. Özellikle küçük yaştaki çocukların konuşma yetisi ölçülür. Aynı yaşta ve işitme kabiliyeti normal olan çocuklar ile işitme kaybı yaşayan çocuklar karşılaştırılır. Öte yandan işitme cihazlarının hem kullanımına hem de etkisine bakılır. Daha sonra ise işitme cihazı ya da koklear implant yöntemlerinden hangisinin tedavi için gerekli olup olmadığına bakılır.
- Hastalardan MR ve kulak tomografisi istenir. Bunların sonuçları incelenir ve kişinin sağlık durumu değerlendirilir. Ancak doğuştan işitme kaybı olan kişilerde genetik değerlendirme yapılır.
- Tüm bunların sonucunda koklear implant ameliyatı uygulanır. Ameliyatta öncelikle kulak arkasına küçük bir kesik atılır ve implantın yerleştirilmesi için bir alan açılır. Ardından elektrotlar iç kulağa gönderilir.
- Kesik kapatılmadan önce elektrotlar ile implantın doğru şekilde çalışıp çalışmadığına bakılır.
- Hasta anestezi etkisinden çıktıktan sonra yapılan uygulamalar radyolojik görüntüleme yöntemleri ile yeniden kontrol edilir.
- Ameliyattan 4 hafta sonra dış parça olan mikrofon takılır ve artık implant çalışır hale gelir.
Biyonik Kulak Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Koklear implant ameliyatı, genel anestezi altında ortalama 2 – 4 saat sürmektedir. Ameliyatın riski, diğer kulak operasyonları ile aynı düzeydedir. İlk olarak implant için kulak arkası kemikte yer açılır ve iç kulağa küçük delik açılır. Elektrot taşıyıcısı kokleaya sokulur. Hem elektrot taşıyıcısı hem de implant paketi sabitlenir. Yarayı tam kapatmadan önce elektrot taşıyıcısının fonksiyonu test edilir.
Ameliyattan sonra hastalar ayıldıklarında herhangi bir rahatsızlık hissetmezler. Sadece ihtiyaç duyulduğu takdirde, ağrısı kesici ve antibiyotik gibi ilaçlar verilmelidir. Aynı gün içerisinde ayağa kalkan hastalar, çoğunlukla 3 – 5 gün sonunda hastaneden taburcu olmaktadır.
Koklear İmplant Uygunluk Testi Nedir?
Her hasta bu tedavi yöntemi için uygun değildir. Bu yüzden hastaya işitme testi uygulanır. Yetişkin hastaların sesleri hangi frekansta ve ne şiddette duyabildiği ölçülür. Ancak bebekler sese tepki veremeyeceği için onlara BERA / ABR testi uygulanır.
Cihaz Ayarlamaları Nasıl Yapılır?
İşitme testinden sonra yetişkinlere cihaz ayarlamaları yapılır. Ses ayarlamalarında hastalar kalın sesleri daha düşük duyarsa, bu seslerin sesi cihaz ayarlamalarında artırılır. Eğer hastalar müzik ile ilgileniyorsa, cihazın müzik sesini gürültü olarak algılamaması adına yine cihaz ayarlamaları yapılır. Çocuklarda ise bu ayarlamalar daha zordur. Çünkü çocuklar cihaz ayarlamalarında ya da cihaz açılımında seslere tepki vermeyebilirler. Aynı zamanda bebekler, seslere ağlayarak da tepki verebilirler.
Yararları
- Günlük sesleri duyma
- Konuşmayı anlama
- Konuşmayı geliştirme ve iyileştirme
- Görüntülü ortamlarda dinleme
Bu Yöntemde Başarıyı Etkileyen Faktörler Nelerdir?
- İşitme kaybının ne kadar süredir devam ettiği
- İşitme kaybının hangi yaşta ortaya çıktığı
- Koklear implant yönteminin yapıldığı yaş
- İç kulaktaki sinir sayısının fazla olması
Koklear İmplant Zararları
Genellikle ameliyat sonrasında kişiler kulaklarında basınç ve ağrı hissederler ki bu normal bir durumdur. Ancak basınç ve ağrı dayanılmaz hale gelirse, operasyonu gerçekleştiren hekime başvurulması gerekmektedir. Bunun dışında genel anestezi ile hastalar uyutulduğu için kısa süreli bir baş dönmesi meydana gelebilir. Baş dönmesine ek olarak mide bulantısı da görülebilir. Fakat bunlar kısa süre içerisinde ortadan kalkacak belirtilerdir. Öte yandan ağır bir operasyon olmamasına rağmen yine de hastalar enfeksiyon kapabilirler. Bunlar dışında belirli bir zararı yoktur.
Sıkça Sorulan Sorular
Biyonik kulak nedir?
İleri ve çok ileri derecede işitme kaybını ortadan kaldırmaya yarayan cihaza denir.
İlk biyonik kulağı kim icat etti?
Ingeborg Hochmair ve William F. House, koklear implant yaratıcılarıdır.
Biyonik kulak ameliyatı kaç yaşında yapılır?
Yetişkinlerde belirli bir yaş aralığı yoktur. Ancak 1 yaşından küçük çocuklara ameliyat uygulanması uygun değildir.
Koklear implant tehlikeli mi?
Bu ameliyatın riski, diğer kulak ameliyatlarında olduğu gibi düşüktür.
Koklear implant ameliyatı ne kadar sürer?
Yaklaşık olarak 2 – 4 saat sürer.
Biyonik kulak kaç yıl kullanılır?
Ömür boyu kullanılan cihazlardır ve özellikle çocuk ya da bebeklerde büyüme sürecinde değiştirilmesi ve çıkarılması gerekmez. Yetişkinlerde de değiştirilmesi gerekmez.
