Buşon Nedir?
Kulak kanalı girişinde yer alan kılların olduğu noktada, deri altında bulunan yağ bezlerince üretilen sarı ya da açık kahverengi görüntüye sahip koruyucu salgıya buşon (kulak kiri) denir. Bu salgı, kulak kanalını korumakla, kayganlaştırmakla ve mikroplara karşı savaşmakla görevlidir. Serumen isimli bu salgı, toplum içerisinde kulak kiri olarak adlandırılır ve sık sık temizlenir. Ancak sürekli buşon temizliği yapmak, bu salgının o bölgede yok edilmesine ve kulak kanalının kurumasına sebep olur. Bu da kulağın mikroplara karşı korunmasız kalmasını sağlar.
Kulak Kiri Temizleme Zamanı
Normal şartlarda kulak kanalının iç bölümünün temizlenmesine ihtiyaç duyulmamalıdır. Çünkü buşon, hiç temizlenmese bile bir süre sonra kendi kendisine dışarıya atılmaktadır. Yani kulak kanalı kendi kendisine temizlenebilen bir yapıya sahip olduğu için, kulak kirinden kulak tıkanması gibi bir durum söz konusu değildir. Kulak kiri temizliği esnasında, kulak çöpü kullanımından kaynaklı olarak buşon derinlere itilir ve kulak kiri tıkanıklığı oluşur. Kulak temizliği esnasında serumen adlı salgının derinlere itilmesi, bir süre sonra kulak kanalının korunmasız kalmasına ve içeriye giren tozlara bağlı olarak buşon tıkanıklığı oluşmasına neden olabilir. İşte bu tıkanıklara (kulak kiri sertleşmesi) bağlı olarak aşağıda yer alan belirtiler görülmeye başlanırsa, hastanede kulak temizletme ihtiyacı doğabilir:
- Kulak ağrısı
- İşitme seviyesinin azalması
- Kulakta bir dolgunluk olduğu hissi
- Kaşıntı
- Koku
- Akıntı
- Öksürük
- Çınlama
- Uğultu
Kulak Temizleme Yöntemleri
Kulak kiri, kulağın içerisinde oluşan bir salgı değildir. Bu sebeple, kulak kanalındaki salgının evde kulak temizleme araçlarıyla temizlenmesi hiç doğru bir tercih değildir. Vakumla kulak temizleme, kulak çöpüyle temizlik, kulak mumu kullanma gibi yöntemler, buşon tıkanıklığına neden olur. Kulak çöpü ile kulak deliği değil, kulak deliğinin çevresindeki kıvrımların temizlenmesi gerekir. Kulak çöpünü kulak deliğine sokarak, içerideki kulak kirini geriye itersiniz. Bu da kulağın savunmasız kalarak enfeksiyona davet çıkarmasına ve kulak kirinin doğal dışarı atımının zorlaşmasına neden olur. Buşon, kulak zarını tozlara karşı koruyan bir yapıya sahiptir. Bu sisteme kulak içi temizleme yöntemleriyle zarar vermek, kulak zarının dış etkilere karşı savunmasız kalmasına sebep verir.
Kulak kepçesi ve çevresi için kulak çöpü, pamuk ve yumuşak bez kullanılabilir. Fakat, bu temizlik yöntemlerinden hiçbirinin, kulak deliğine uygulanmaması gerekmektedir. Eğer yukarıda yer alan belirtileri yaşıyorsanız ve kulak tıkanması temizleme yöntemlerine ihtiyaç duyuyorsanız, bunu kendi başınıza yapmamalı ve en kısa süre bir KBB uzmanına görünmeniz gerekmektedir.
Hastanede Kulak Temizletme
Toplum içerisinde kulak kiri olarak anılan salgı, hiç kimse tarafından evde temizlenmemelidir. Eğer kulak kirine karşı ciddi bir takıntınız varsa ve engel olamıyorsanız, doktorunuza kulak kiri neden olur diye sormalısınız. Doktorunuz size, buşonların kulağı korumakla görevli salgılar olduğunu anlatacak ve fikirleriniz değişecektir. Ancak, buşon temizliği yapan hastalarda bir süre sonra buşon tıkanıklığı oluşması halinde, hastane ortamında ve doktor kontrolünde buşon temizliği yaptırılabilir. Hekimler, buşon temizliğini aşağıdaki yöntemlerle gerçekleştirirler:
- Lavaj: Kulak yıkaması olarak da bilinen lavaj, en çok tercih edilen kulak temizliği işlemleri içerisinde yer alır. Doktor, hastanın kulağına çok özel bir solüsyon sıkar ve kulak içerisindeki bütün yabancıların yumuşamasına neden olur. Daha sonra hasta, kulağı yere bakacak pozisyona getirilir ve temizleme işlemi başlar. Özel solüsyon (kulak temizleme damlası olarak da bilinir) sürekli sıkılmaya devam edilir ve kulağın içerisine sıkılır. Kulak içerisine verilen sıvının bir süre sonra berrak bir görüntü elde etmesiyle birlikte, operasyon tamamlanır. Hastalar kulak temizliğinin ardından gündelik yaşamlarına hemen dönebilirler.
- Aspirasyon: Vakumlama tedavisi olarak da bilinmektedir. Aspiratör benzeri bir alet yardımıyla, hastanın kulağının içinde yer alan ve sertleşen her şey hastadan çıkartılır. Operasyondan önce bir kulak temizleme damlası kullanılır ve hastanın kulağının içindeki yabancılar yumuşatılır.
- Küret: Doktorunuz, kulak temizleme damlası kullanarak kulak kirini yumuşatır ve küret isimli bir gereç yardımıyla buşon tıkanması kulaktan çıkarılır.
Bebeklerde Kulak Kiri Temizliği
Bebeklerde kulak bakımı ve kulak kiri temizliği, ebeveynlerin en çok dikkat etmesi gereken konulardan birisidir. Bebeklerin kulakları, diğer bölgeleri gibi oldukça hassas bölgelerdir. Bebeklerin kulak yolları yetişkinlere göre hem daha kısa, hem de daha hassastır. Bu yüzden temizlik aşamasında oldukça dikkatli olmak gerekir. Tıpkı yetişkin insanlardaki gibi, bebekler de buşon üretir ve yine tıpkı yetişkinler gibi kendi kendine bu buşon dışarıya atılır.
Bebeklerin kulaklarını temizlerken nemli bezlerden yardım alınır. Bebeğin kulak kepçesi ve kulak arkası bölümü hassas bir şekilde temizlenir. Yine yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de kulak deliğinin temizlenmesi doğru değildir. Bebeğinizin kulağının tıkanması halinde, doktorunuz bebeğinize en uygun yöntemle temizliği gerçekleştirecektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Kulak kiri temizlenmeli mi?
Hassas olan kulak yolu ve kulak zarı, kulağın yabancı cisimler ile temizlenmesi ile zedelenebilir. Hatta bu durum kulak zarının yırtılmasına bile neden olabilir. Bu nedenle kulak kiri temizliği, temiz bir bez ile dış kulağın silinmesi şeklinde yapılmalıdır.
Kulak tıkanıklığı kaç gün sürer?
Bu durum kısa bir süre sonra kendiliğinden düzelir. Ancak bir haftadan fazla süren kulak tıkanıklığı, ciddi rahatsızlıkların habercisidir.
Kulak tıkanıklığı nasıl anlaşılır?
Kulakta dolgunluk hissi, işitmede sıkıntı, kulakta çınlama, kulakta ıslık sesleri, denge kaybı, kulak ağrısı ve enfeksiyona bağlı olarak gelişen ağrılardan dolayı anlaşılır.
