Obezite (Şişmanlık) Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Günümüz dünyasının en tehlikeli hastalıklarından birisi olarak kabul edilen şişmanlık hastalığı, hem gündelik yaşama büyük zararlar vermektedir hem de beraberinde çok sayıda ciddi hastalığı getirmektedir. Bu hastalık genel olarak, vücuttaki yağ oranının, kas, kemik ve su gibi yağsız kütlelere oranla çok daha fazla olması sorunudur. Farklı bir ifadeyle anlatmak gerekir ise, vücudun boy oranının ağırlık oranına göre düşük kalmasıdır. Bu obez nedir sorusunun da yanıtıdır. Vücudun fazla yağlanmasına bağlı olarak insülin direnci oluşmakta ve bu hastalığın yanında en çok görülen hastalık olan diyabet ortaya çıkmaktadır.

Obezite Nedir?

Vücutta yağ birikmesi sonucu şişmanlık şeklinde görülen hastalık, obezite ne demek sorusunun da yanıtıdır. Zayıflıkta ve şişmanlıkta beslenme düzeni bozukluğu, obezitenin kapılarını aralamaktadır. Bireylerin bu hastalığa sahip olup olmadığını anlamaları çok kolaydır. Basit bir obezite hesaplama yöntemiyle kişiler, bu hastalığa sahip olup olmadıklarını anlayabilmektedirler. Günümüzde çeşitli ilaç tedavileri uygulanıyor olsa da, bu ilaç tedavilerinin güvenliği ve kesinliği hakkında şüpheler devam etmektedir. Hal böyle olunca da mide ameliyatları günden güne değer kazanmaktadır. Şişmanlığın zararları, zamanla mide küçültme ameliyatı tekniğini öne çıkarmıştır.

Obezite Belirtileri

Bu hastalığın bilinen en yaygın belirtisi vücutta yağ dokusunun birikmesidir. Bununla birlikte ortaya çıkan fiziksel soruna ek olarak bazı sağlık sorunları da ortaya çıkmaktadır. Obezite belirtileri başlığında sıralanabilecek semptomlar şu şekildedir:

• Terleme,
• Uyku apnesi,
• Cilt problemleri,
• Çabuk yorulma,
• Nefes darlığı,
• Horlama,
• Kas ve eklem ağrıları,
• Psikolojik sorunlar.

Bu şikayetlerin önüne geçebilmek için kilo alımını engelleyen bir yaşam tarzını benimsemek gerekmektedir. Bireylerin sağlıklı beslenme ve düzenli aktivite ile obeziteden korunmak büyük ölçekte mümkün olmaktadır.

Obezite Hesaplama

Obezite, vücut yağ kitlesinin normal kabul edilen düzeylerinin üzerine çıkması demektir ve yaygın olarak beden kitle indeksi ölçütü ile tanımlanır. VKİ (Vücut kitle indeksi) 30’un üzerinde olan hastalar obez, 30-35 arasında olanlar birinci derecede obez, 35-40 arasında olanlar ikinci derece obez, 40’ın üzerinde olanlar morbid obez, 50’nin üzerinde olanlar ise süper obez olarak sınıflandırılır. Şişmanlık hesaplama ya da obezite hesaplama bu şekilde yapılır. Obezite olduğunu düşünen herkes bir doktora görünmelidir. Burada kendilerine uygulanacak olan basit bir şişmanlık testi ile tanı koyulabilir ve tedavi başlatılabilir.

Şişmanlık Hastalıkları

Şişmanlık, gerek son zamanlarda artan sıklığı ve gerekse doğurduğu hastalıklar açısından çağımızın önemli bir sağlık sorunudur. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yaşayan erişkinlerin yaklaşık üçte birinin kilolu, üçte bir kadarının da şişmanlık yaşadığı bilinmektedir. Günümüzde dünya üzerinde yaklaşık 500 milyon erişkinin ve 50 milyon çocuğun obeziteye bağlı önemli şişmanlık hastalıkları yaşadığı belirlenmiştir. Yapılan araştırmalar ülkemizde de obezite sıklığının benzer düzeylerde olduğunu göstermektedir. Yaklaşık 2.500.000 yetişkin ülkemizde morbid obezdir. Obezite, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, dislipidemi, tip iki diyabet, inme, safra kesesi hastalıkları, osteoartrit, uyku apnesi sendromu ve bazı tür kanserlerin sıklığını artıran önemli bir risk faktörüdür. Şişmanlığın sağlığa zararları görüldüğü üzere çok fazladır. Şişmanlığın neden olduğu hastalıklar, saymakla bitmemektedir. Çünkü obezite hemen hemen tüm bedene etki eder.

Şişmanlık Nedir?

Şişmanlık (obezite), vücuttaki yağ dokusunun, diğer dokulara oranla çok daha fazla olmasıdır. Bu durum, kişinin hem gündelik yaşamına, hem sosyal yaşamına hem de beden sağlığına zarar verir. Uzun süren bir enerji dengesizliğidir şeklinde bir tanım yapılabilir.

Şişmanlık Nedenleri

Aşırı şişmanlık nedenleri toplamda 5 başlık altında toplanabilir. Bunlar:

• Genetik nedenler ve aile yapısındaki beslenme bozuklukları
• Metabolik ya da hormonal problemler
• Psikolojik sıkıntılar
• Az hareketlilik
• Çok yemek yeme

Bu nedenler arasındaki en kritik neden hiç kuşkusuz çok yemek yemedir. Bu hastalığa yakalanan insanların büyük bir bölümü, günlük harcadığı kalori ile yemeklerden aldığı kalori arasındaki dengesizliğin farkında değildir. Yaşam tarzları da bu insanların, az hareket etmelerine ve çok kalori almalarına neden olmaktadır.

Şişmanlığın Zararları Nelerdir?

Vücutta olması gerekenden daha fazla yağ dokusunun bulunması farklı birçok sağlık sorununa neden olmaktadır. Biriken yağ dokularının vücuttan atılamamasının vücuda verdiği zararlar şu şekildedir:

• Hareket etmede güçlük,
• Motivasyon bozukluğu,
• Kalça bölgesinde ağrılar,
• Kronik yorgunluk,
• Hızlı yürüme veya koşmada güçlük,
• Genç yaşlarda daha büyük göstermek,
• Spor yapmakta zorlanmak,
• Omurga ağrısı,
• Eklem ve kaslarda oluşan rahatsızlıklar,
• Kalp hastalıkları,
• Karaciğer yağlanması,
• Sindirim sistemi sorunları.

Şişmanlığın Neden Olduğu Hastalıklar

Bu sağlık sorunu, birçok hayati risk barındıran veya kronik seyreden diğer sağlık problemlerini de beraberinde getirmektedir. Obezite hastalığının neden olduğu hastalıklar şunlardır:

• İnsülin direncinin artması,
• Şeker hastalığı,
• Hipertansiyon,
• Koroner arter hastalığı,
• Hiperlipidemi,
• Kan yağlarının yükselmesi,
• Metabolik sendrom,
• Adet düzensizlikleri,
• Aşırı kıllanma,
• Ameliyat risklerinin artması,
• Ruhsal sorunlar,
• Deri enfeksiyonları,
• Kasıklarda ve ayaklarda mantar enfeksiyonları,
• Kas-iskelet sistemi hastalıkları,
• Safra kesesi rahatsızlıkları,
• Bazı kanser türleri,
• Osteoartrit,
• Felç,
• Uyku apnesi,
• Karaciğer yağlanması,
• Astım,
• Solunum zorluğu,
• Gebelik sorunları.

Obeziteler

Şişmanlık ve obeziteler hakkında pek çok yanlış kanaat mevcuttur. Bunların başında obezitenin bireysel bir motivasyon düşüklüğünden veya irade zayıflığından kaynaklanan estetik bir sorun olduğu düşüncesidir. Nitekim obezite yoğun bir genetik yatkınlık altyapısı taşıyan, obezojenik çevre ve yaşam tarzının beraberlik yaptığı, çok kaynaklı kronik bir hastalıktır. Modern insanın giderek azalan fiziksel aktiviteleri ve değişen beslenme alışkanlıkları obezite epidemisinin en önemli nedenleri arasında yer alır. Çoklu etiyolojik faktörler nedeniyle obezite tedavisinde kullanılan diyet ve yaşam biçimi değişiklikleri her hasta için etkili olmayabilmektedir. Uzun vadeli başarıların görülebilmesi için hastaların yaşam biçimlerinde kalıcı değişiklikler yapmaları gerekir. Bir hastanın obez olup olmadığına karar verme aşamasında ise obezite testi olarak anılan vücut kitle indeksi hesaplaması yapılmaktadır. Bunun sonucunda değerler normalin üzerinde çıkmışsa hastaya aşırı şişmanlık veya obezite tanısı konulmaktadır. Aynı zamanda hastanın fiziki durumuna bakılarak elma tipi şişmanlık veya armut tipi şişmanlık belirtileri aranmaktadır. Elma tipi şişmanlıkta vücudun göğüs ve karın bölgesi aynı oranda yağlanmıştır, ancak armut tipi şişmanlıkta yağ birikimi genellikle karın bölgesinde olmaktadır.

Obezite Tedavisi

Obezitenin tedavisi için son yıllarda çok sayıda ilaç onay almış ve kullanılmaya başlanmıştır. Ancak, söz konusu ilaç tedavilerinin uzun vadede güvenlik durumları ve yeterlilikleri sınırlıdır. Bu gerekçeler nedeniyle obezite cerrahi tedavisi her geçen gün daha da artan bir ilgi görmektedir. Günümüzde bariatrik cerrahinin obezite tedavisinde kullanılan en etkili ve kalıcı yöntem olduğu düşüncesi genel kabul görmektedir. [/cmsmasters_text][/cmsmasters_column][/cmsmasters_row]

Obezite Cerrahisi

Obezite ameliyatı, günümüzde yükseliş gösteren bir mide ameliyatı çeşitlerinin tümünü kapsayan genel bir isimdir. Bu operasyonlar ile şişmanlık nedenleri engellenmiş olmaz, sadece hastanın daha az gıda tüketmesi sağlanmaktadır. Hasta ameliyat sonrası dönemde çok daha hızlı doygunluk hisseder. Gereğinden çok şişmanlık hastalığına karşı bariatrik cerrahi ile zayıflamanın yanı sıra, tip iki diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol, uyku apnesi gibi obezite ile ilişkili metabolik sorunlar daha büyük oranda çözüme kavuşturulmaktadır. Avicenna Hastanesi Obezite Cerrahisi Merkezinde tüm ameliyatlar uzman obezite doktoru tarafından başarılı bir şekilde gerçekleştirilmektedir.

Bariatrik Cerrahi Kimlere Uygulanır

Şişmanlık ile mücadele etmek isteyen insanlar bariatrik cerrahi kimlere uygulanır diye araştırmalar yapmaktadır. Obezite cerrahi operasyonu geçirmek isteyen insanların vücut kitle indeksinin 40’ın üzerinde olması gerekmektedir. Vücut kitle indeksi 35 ile 40 arasında olanlar ancak obezite ile ilişkili en az bir yandaş hastalığının bulunması durumunda ameliyat olabilirler. Bu hastalıklar şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Tip iki diyabet
• Hipertansiyon
• Uyku apnesi
• Obezite – Hipoventilasyon Sendromu
• Alkol Dışı Yağlı Karaciğer Hastalığı
• Reflü
• Astım
• Varis
• İdrar Kaçırma
• Eklem Romatizması

Genellikle 18 ile 65 yaş arasındaki herkes, yukarıdaki kriterlerden birisine sahip olmaları durumunda bariatrik cerrahi tedavisi alabilmektedir. Obezite tedavi yöntemleri ise şöyledir:

• Diyet, fiziki egzersizler
• Mide botoksu
• Sleeve Gastrektomi (Tüp mide)
• Mide balonu
• Gastrik bypass ameliyatları

Mide Ameliyatı Çeşitleri

Bu ameliyatlar birkaç farklı teknikle yapılan ameliyatlardır. Hepsinin genel amacı hastanın normalden daha az miktarda besin alarak zayıflamasını sağlamaktır. Mide küçültme ameliyatı çeşitleri açık veya kapalı yani laparoskopik olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır.  Hangi yöntemin uygulanacağına ise hastanın sağlık durumuna göre karar verilmektedir.  Ancak her zaman için laparoskopik yöntemlerle yapılan işlemler açık olanlara göre daha avantajlı olmaktadır.  Genel olarak yapılan mide küçültme ameliyatları arasında mide botoksu, sleeve gastrektomi, gastrik bypass sıklıkla uygulanan operasyonlardandır.

Mide Küçültme Zararları

Her operasyonda olduğu gibi tüp mide ameliyatı zararları da bulunmaktadır. Ameliyattan sonra gerçekleşebilecek bir takım riskler, hastaları işlem öncesinde düşündüren konulardan birisi olmaktadır. Ancak uzman ve deneyimli ellerde yapılan bütün işlemlerde risk oluşma olasılığı en aza inmektedir. Bu nedenle operasyonunuzu yapacak olan doktorun deneyiminden emin olmanız gerekmektedir. Bunların yanında bilinen tüp mide zararları şunları kapsamaktadır:

• Stapler  hattında kaçak oluşması,
• Dalakta yaralanma,
• Kanama,
• Anesteziye bağlı alerjik reaksiyonlar,
• Kardiyolojik rahatsızlıklar,
• Karaciğer Yaralanması.

Sıkça Sorulan Sorular