Merak edilen kavramlardan biri olan ters psikoloji, günümüzde pek çok kişi tarafından kullanılmaktadır. Ters psikoloji nedir diyecek olursak; insanlara aksini yapmalarını söyleyerek onlara dilediğinizi yaptırmanızı sağlayan psikolojik oyundur. Sık tercih edilen manipülasyon yöntemlerinden ters psikoloji, doğru uygulandığı takdirde dilediğinize kavuşmanıza yardımcı olur.
Ters psikoloji, hayatın farklı pek çok alanında uygulanabilmektedir. İş, okul, aile yaşantısı gibi insan ilişkilerinin yer aldığı her ortamda bu manipülasyon yönteminden faydalanılmaktadır.
Neden Başarılı Olur?
İnsan zihni, bir şeyin diretilmesi durumunda tam tersini yapmaya ve kendini kanıtlamaya odaklı işler. İnatlaşma yöntemi ve ters psikolojinin bu kadar çok kullanılmasının ve işe yaramasının temel nedeni bu şekilde açıklanabilmektedir. Her iki sistemde de hırs duygusunu uyandırmak ve kendini kanıtlama arzusunu uyandırmak hedeflenmektedir. Bu bakımdan inatlaşma ve ters psikoloji son derece benzer işlemektedir. Örneğin; bir çocuğu bir aktiviteye teşvik ederken inatlaşıp “ben daha iyi yapıyorum” demek yerine ters psikoloji kullanarak “benden daha kötü yapacağına eminim” demek de etkili olacaktır.
Ters Psikoloji Nasıl Uygulanır?
Ters psikolojiyi doğru bir şekilde uygulayabilmek için öncelikle doğrudan caydırıcı cümleler kullanılmaktadır. İlk adımda yapılmasını istediğiniz şeyi karşı tarafa “bunu yapma” diyerek caydırıcı bir tavırla ifade etmeniz gerekmektedir. Sonrasında hedeflediğiniz işi kötülemeli ve “bunu kim yapar ki zaten” gibi cümlelerle bu durumu desteklemelisiniz. Sonraki adımlarda kişinin hedeflenen işi yapmayacağını, zaten bunu başaramayacağını ima etmelisiniz. Bu adım özellikle de karşı tarafta o işi yapma arzusunu ve hırs duygusunu uyandırmanız için son derece faydalıdır. Son adımda ise hedeflenen işin tam tersi yönde teşvikte bulunabilirsiniz.
Tüm bu adımlar sonunda karşı taraf yüksek bir ihtimalle hedefinizi gerçekleştirmek üzere yeteri kadar güdülenmiş olacaktır. Ters psikolojiyi kullanabileceğiniz alanlar şu şekildedir:
İş Hayatında Ters Psikoloji
Özellikle üstler, aykırı çalışanları için bu yöntemi çalıştırmaya yönelik kullanabilmektedir. Aykırı, asi tavırlar sergileyen çalışanlar için üstler beklentilerinin düşük olduğuna yönelik söylevlerde bulunarak çalışanı hırslandırabilir.
Bazı durumlarda ise üstler, aslında işlerinden memnun oldukları çalışanlara durumu tam aksi gibi kabul ettirmek için ters psikoloji uygularlar. Böylece çalışanların kendilerine olan inançlarını kırarak onları daha rahat yönetebilirler. Bu durum etik olmamakla birlikte mobbing olarak nitelendirilmektedir.
Astlar ise üstlerini bir konuya teşvik etmek için bu yönteme başvurabilmektedir. Örneğin bir izin veya ayrıcalık hakkında konuşurken üstlerini manipüle ederek istediklerini elde etmeleri mümkündür.
İkili İlişkilerde Ters Psikoloji
Özellikle aşk ilişkilerinde bu manipülasyondan sıklıkla faydalanılmaktadır. Çiftler birbirlerine karşı olan beklentilerini ve isteklerini elde etmek için bu manipülasyondan sıklıkla faydalanır. Örneğin; güzel bir akşam yemeği için kadının eşine “sen zaten gelmezsin” gibi cümleler kurarak manipüle ettiği görülebilir.
Ailede Ters Psikoloji
Çocuklar da ebeveynler de bazı durumlarda isteklerini karşı tarafa doğrudan kabul ettiremeyeceklerini bilirler. Bu noktada her iki taraf da ters psikoloji tekniğine başvurur. Çocuklar, bir yere gitmek için izin istedikleri zaman veya bir şey aldırmak için bu taktiği kullanmaktadır. Ebeveynler ise çoğunlukla büyüme evresinde çocuğun beslenme, motor gelişimi gibi süreçlerini desteklemek amacıyla bu teknikten faydalanmaktadır.
Ters Psikoloji ile Neler Yapılabilir?
Ters psikoloji ile istenilen pek çok şeyi gerçekleştirmek mümkündür. Kişinin arzusuna bağlı olarak karşı tarafı dilediği yöne doğru güdülemesi, manipüle etmesi mümkündür. İnsan psikolojisinin yönlendirmelere açık olması, ters psikolojide başarım elde etmeyi desteklemektedir.
- Negatif değerlendirilen bir davranış biçimini destekleyerek karşı tarafı vazgeçirmek,
- Olumlu bir yanıt almak veya gerçek tepkileri öğrenmek adına olumsuz konuşup çevredekileri denemek,
- Ticaret-pazarlama ve satış alanlarında müşterileri ikna etmek ve marka satış politikasını oluşturmak.
Ters Psikoloji ile Nasıl Başa Çıkılır?
Ters psikoloji ile başa çıkmak için öncelikle manipülasyonları fark edebiliyor olmak gerekir. Mental gücü ve bilinç düzeyini artırarak, bu manipülasyonla başa çıkmak mümkündür.
Farkındalık oluşturmak için içinizden kişinin geçmiş davranışlarını değerlendirebilir, söylediğinin aksi yönde davranırsanız bunun ona nasıl bir fayda veya zarar sağlayabileceğini değerlendirebilirsiniz. Bunun için kendinize bir süre tanıyarak sakin kafa ile değerlendirmede bulunmanız mümkündür.
Daha net bir kanıya varmak için öncelikle karşı taraftan daha fazla bilgi isteyebilirsiniz. Bu daha kapsamlı düşünmek için zaman kazandıracaktır. Karşı tarafa manipülasyon tekniği uygulandığını fark ettiğinizi de söyleyebilirsiniz. Bazı durumlarda farkında değil gibi ilerlemeniz de daha faydalı olabilmektedir. Son olarak karşı taraf ne derse desin kendiniz için en doğru olanı tartıp bir karara varmanız en doğrusu olacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Uzmanlar ters tepki psikolojisine “stratejik öz-uyumsuzluk” demektedir.
İstenilen yönde karşı tarafı manipüle edebilme uğraşına ters düşünce denmektedir. Arzu edilenin aksine bir davranış sergileyerek karşı taraf manipüle edilmeye çalışılır.
