Tiroid Bezi ve Hastalıkları

Tiroid Bezi Nedir 

Vücuttaki en büyük endokrin olan tiroid; boynun ön kısmında, birbirine bağlı iki lobdan oluşan, kelebek şekilli bir bezdir. Vücudumuzda birçok önemli hormonun da üretiminden sorumludur.

Tiroit kanseri ile iligili bilgi almak için buradan ilgili yazımıza ulaşabilirsiniz.

Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları s ile ilgili daha detaylı bilgi almak için buraya göz atabilirsiniz.

Tiroid Bezi Ne İşe Yarar?

Tiroid hormonları, metabolizmanın hızını arttırır. Glikojenezi (glikozdan glikojenin sentezlenmesini), bağırsaktan glikoz emilimini ve kolesterol sentezi ile yıkımını artırır, birçok organın çalışmasında da etkisi vardır. Kalbin dakikadaki atım sayısını ve bir atımda pompaladığı kan miktarını düzenler. Bağırsak hareketliliğini artırır. Hipertiroidi (fazla çalışması)  ishale, hipotiroidi (az çalışması) ise kabızlığa sebep olur ayrıca çocuklarda büyüme ve beyin gelişimi için de gereklidir.

Endokrin sistem ile ilgil daha fazla bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.

Tiroid Bezi Hormonları Ne İşe Yarar?

Tiroid hormonları, vücutta birçok enzimin, bu nedenle hemen hemen tüm organların ve sistemlerin işlevlerini etkilemektedir. Örneğin bu önemli hormonlar vücutta şu görevleri yerine getirir:

• Dokuların normal fonksiyonu için gerekli metabolizma hızını ayarlar,
• Vücut doku hücrelerinin oksijenkullanımını arttırır,
• Karbonhidrat ve yağ metabolizmalarının ayarlanmasına yardım eder,
• Vücuda büyüme ve gelişme için gereklidir,
• Yaşam için mutlaka gerekli olmadığı halde ameliyat ile alınırsa fiziksel ve mental gerileme görülür.

Tiroid bezi hastalıkları nelerdir? 

Hipertiroidi

Tioid hormonunun olması gerekenden fazla salgılanmasıdır. Mesela belirtileri şu şekilde açıklanabilir;

• Sıcağa karşı dayanıksızlık,
• İştah artışına rağmen kilo kaybı,
• Kalp ritim bozuklukları ve kalp yetmezliği, 
• Kolay sinirlenme, sabırsızlık, duygusal dengesizlik, uykusuzluk, psikoz, kas güçsüzlüğü, yorgunluk, ellerde titreme, artmış tendon refleksi,
• Ilık ve nemli cilt, yüzde kızarıklık, terleme,
• İncelmiş saç telleri ve tararken kopan saçlar,
• Adet döngüsünde düzensizlikler,
• Libidoda artış, doğurganlıkta azalma,
• Ayrıca ishal.

Daha detaylı bilgi için tiroit hastalıkları konulu yazımızı okuyabilirsiniz.

Hipotiroidi

Tioid hormonunun olması gerkenden az salgılanmasıdır. Dahası;

• Hipotiroidi, çocukluk çağında oluşursa gelişim ve zeka geriliğinin bir sebebidir.
• Erişkinlerde ise yorgunluk, güçsüzlük, kilo alımı, üşüme ile kendini belli eder.
• Hipotiroidi olan kişilerde metabolizma hızı yavaşlamıştır. 
• TSH artarak tiroid bezinin daha çok hormon salgılamasını sağlamaya çalışır, tiroid bezi büyür ve guatr hastalığı meydana gelir. 
• Hipotiroidi tedavi edilmeze vücutta yaygın bir ödem oluşur. Tansiyon düşer, solunum yavaşlar, vücut sıcaklığı azalır. Sonuçta bütün bu etkiler hastayı komaya sokabilir.

Guatr 

Guatr hastalığı,  tiroid bezinin normal dışı bir şekilde büyümesidir. Kadınlarda erkeklerden 4-5 kat daha fazla görülmektedir. İyot yetmezliği olan coğrafi bölgelerde guatr hastalığı daha yaygındır. Özellikle dağlık bölgelerde topraktaki iyot azlığı sebebiyle o bölgede yaşayanlarda guatr görülme olasılığı daha fazladır . Gebelikte ve menopozda da tiroid büyüklüğü artmaktadır. Sonuç olarak bu durum guatrın bir sebebidir.

İyot eksikliği ve belirtileri için buradan bilgi alabilirsiniz.

Guatr hastalığının sebepleri nelerdir?

Guatr Hastalığına sebep olan en önemli faktör iyot eksikliğidir. Haşimato hastalığı da guatrın sebeplerindedir. Haşimato hastalığında tiroid bezi, kendi bağışıklık sistemi tarafından bir tehlike olarak algılanır. Turp ve lahanadan zengin beslenme ve genetik durumlar da guatra katkıda bulunan faktörlerdir. Ayrıca gebelikte vücudun salgıladığı HCG hormonu, tiroid bezinin büyümesine yol açabilir. Her şeyden önce sigaranın içindeki siyanür de tiroid bezinin işlevini bozar ve TSH hormonunun seviyesinin düşmesine yol açar. Neticede bu durumda tiroid bezinin büyümesine yol açan olaylar zinciri aktifleşir. Örneğin stresli olmak da bir guatra sebebidir.

Gebelikte tiroid hastalığı ile ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Tiroid Krizi (Tirotoksikoz) Nedir?

Tirotoksiroz, vücuttaki dokuların gereğinden fazla Tiroid hormonuna maruz kalması anlamına gelir. Başka bir deyişle, hipertiroidi tablosunun hızlı bir şekilde ve yaşamı tehdit edecek kadar ağırlaşmasıdır. En önemli nedeni ise Graves Hastalığı’dır.

Tiroid Krizinin Belirtileri

Bu hastalarda en dikkat çekici belirtiler şu şekildedir;

• Ateş,
• Taşikardi,
• Mental durum değişiklikleri (konfüzyon, deliryum, koma vb),
• Kriz öncesi dönemde kilo kaybı,
• Kriz sırasında mide bulantısı, kusma, karında kramplar görülebilir.

Tiroid nodülü ve tiroid kanseri ile alakalı detaylı bilgi için buradan ilgili yazıya gözatabilirsiniz.