Ödem Nedir?
Cilt altında sıvı birikimi durumu ödem olarak adlandırılmaktadır. Damarlardan dokulara aşırı sıvı sızması sonucunda vücudun bazı bölgelerinde görülen şişliklerdir. Sızan sıvılar bulundukları bölgede birikme yaparlar çünkü bu sıvıların bir anda bu bölgeden uzaklaştırılması mümkün değildir. Bu sebeple şişlikler oluşur. Şişliklerin oluştuğu yer ve şişliklerin boyutu kişiden kişiye değişmektedir. Bazı kişilerde yalnızca bir bölgeyi etkileyen ödem bazı kişilerde ise vücudun daha çok bölgesini veya tamamını etkileyebilmektedir. Yaygın olarak ayak, bacak, kol ve ellerde görülmektedir.
Ödem Neden Oluşur?
Birçok farklı sebepten oluşabilmektedir. Kimi zaman beslenme alışkanlığı, kullanılan ilaçlar ve vücudun hareketliliği ile ilgili oluşabilirken, kimi zaman ise çok ciddi hastalıklar sebebi ile ortaya çıkmaktadır. Ödemin habercisi olduğu hastalıklara yazımızın devamında yer verdik.
İlk olarak ödeme neden olan unsurların en başında hareketsizlik gelir. İnsan vücudunun sağlıklı kalabilmesi için aktif olarak hareket etmesi gerekmektedir. Hareketsiz bir yaşam tarzı ödem başta olmak üzere daha birçok farklı rahatsızlığa ve hastalığa neden olur. Bacaklarda yer alan kaslar kişi yürürken damarları sıkıştırır ve bu durum kan akışını kolaylaştırır. Hareket edilmediğinde ise kan akışında sorunlar meydana gelir ve beraberinde kan, damarlarda toplanarak sıvı sızmasına sebep olur. Daha basit şekilde örnekleyecek olursak; çok uzun süre araç yolculuğu yapan ve uzun süre hareketsiz kalan kişilerin ayakları ve bacakları şişer. İşe bu şişkinlik az önce açıkladığımız durum ile ilgilidir.
Sağlıksız beslenme alışkanlıkları da ödeme neden olmaktadır. Özellikle çok fazla işlenmiş, yağlı veya tuzlu besinler tüketince oluşur.
Aşırı sıcak neden olan bir diğer unsurdur. Vücut sıcaklığı arttığı zamanlarda damarlar genişleyerek doku sızmasını kolaylaştırır.
Bazı kişilerde lododostan etkilenme durumda da ödem meydana gelebilmektedir. Lodos sebebi ile vücutta fazla su toplanması sonucunda ortaya çıkabilmektedir.
Hipertansiyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar, steroidler, östrojenler, HRT ve çeşitli şeker hastalığı ilaçları ödem oluşumuna neden olan ilaçlardır.
Son olarak hamilelik veya adet dönemlerinde yaşanan hormonal değişiklik sebebiyle de oluşabilmektedir.
Belirtileri
Vücudun birçok farklı bölgesinde ortaya çıkabilen ödem, sıklıkla el, ayak, kol, bacak ve yüz bölgesinde özellikle göz kapaklarında fark edilmektedir. Vücudunda yoğun ödem olan kişilerin kilosu artış göstermektedir. Diğer yandan en yaygın belirtileri şunlar olup, bazı belirtiler fark edildiği anda doktora başvurulması gerekmektedir.
- Dokularda, cilt altında ortaya çıkan şişlikler
- Ciltte gerginlik ve parlama
- Artmış karın büyüklüğü
- Şişlik olan bölgelere birkaç saniye baskı yapılıp bırakıldıktan çukurluk oluşması
Özellikle dikkat edilmelidir ki, şişmiş, gerilmiş veya parlak bir cilde bastırıldıktan sonra çukurlaşma meydana geliyorsa acil olarak doktora başvurulmalıdır. Özellikle bu duruma nefes darlığı, göğüs ağrısı da eşlik ediyorsa mutlaka ayrıntılı tetkik gerekir. Çünkü bu belirtiler akciğer ile ilgili bir sorun sebebiyle ortaya çıkmış olabilir.
Diğer taraftan uzun süre hareketsiz kalınması ile ortaya çıkan ödemlerin geçmemesi ve bununla beraber bacakta ağrıya sebep olması derin ven trombozu hastalığından kaynaklı olabilmektedir.
Ödem Neyin Habercisidir?
Bazen çok ciddi olmayan bir takım unsurlar sonucu oluşabildiği gibi, çok ciddi hastalıklar sebebi ile de oluşabilir. Özellikle kalp yetmezliği, venöz, nefrotik sendrom ve karaciğer sirozu ödeme neden olan en yaygın hastalıklardır. Bunların dışında konjestif kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, böbrek hastalıkları, lenfatik sistemde bulunan hasar, protein eksikliği ve bacak ve damarlarda zayıflık da neden olan rahatsızlıklardandır.
Ödem Tedavisi
Ödemin atılması için kimi durumlarda çeşitli ilaçlara başvurulmaktadır. Diğer taraftan ciddi bir hastalık veya rahatsızlık sebebi ile oluşmuşsa direk olarak o hastalık veya rahatsızlığın tedavi edilmesi gerekmektedir. Beslenme, hareketsizlik, ve ilaç kullanımı gibi çok ciddi olmayan nedenlerden dolayı ortaya çıkan ödemlerde ufak çaplı yaşam tarzı değişiklikleri, bu sorunun çözülmesine yardımcı olmaktadır. Bu noktada ödemli bölgenin rahatlatılması için şu yöntemlerden yararlanılmaktadır:- Ödemli bölgeyi kalp seviyesinden yukarıda tutmak.
- Tuz kullanımını azaltmak veya bir süreliğine tamamen kesmek.
- Ödemli bölgeye sıvıyı hareket ettirme amaçlı masaj uygulamak.
- Ödemli bölgeye yönelik çeşitli egzersizler yapmak.
Ayaklarda, bacakta veya ayak bileğinde oluşan ödemler genellikle hareketsizlik sonucunda oluşmaktadır. Bu tarz ödemler kısa süre geçer. Geçmediği ve ağrıya sebep olduğu durumlarda derin ven trombozundan şüphelenmektedir.
Ödem dokularda sıvı birikmesi sonucu oluşur. Bu durum diz kapağında da meydana gelebilir. Geçmediği taktirde doktor kontrolü gerektirir.
Birçok farklı sebepten oluşabilmektedir. Kimi zaman beslenme alışkanlığı, kullanılan ilaçlar ve vücudun hareketliliği ile ilgili oluşabilirken, kimi zaman ise çok ciddi hastalıklar sebebi ile de ortaya çıkabilir.
